YENİDOĞAN SARILIĞI, DOĞRU BİR ŞEKİLDE TEDAVİ EDİLMEZSE BEYİN HASARINA NEDEN OLABİLİR

Zamanında doğan bebeklerin yüzde 60’ında, erken doğan bebeklerinse yüzde 80’inde görülen yenidoğan sarılığı, herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7 ila 10 günde kendiliğinden geçse de sarılığa neden olan “Bilirubin” adı verilen maddenin kandaki seviyesinin çok fazla yükselmesi bebeklerde beyin hasarına neden olabilir. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanı Doç. Dr. Zeynep Cerit, doktor kontrolünde takip edilmesi gereken yenidoğan sarılığına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Fizyolojik mi, patolojik mi?

Yenidoğan sarılığına “Bilirubin” adı verilen bir maddenin kanda birikmesinin neden olduğunu söyleyen Doç. Dr. Zeynep Cerit, cilde sarı rengi veren bu maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşan sarılığın, zamanında doğan bebeklerin yüzde 60’ında; erken doğan bebeklerin ise yüzde 80’inde görüldüğünü ifade etti.

Sarılığın, fizyolojik ve patolojik sarılık olarak iki ayrı grupta değerlendirildiğini söyleyen Doç. Dr. Cerit, “Bebeğin doğum haftası, kaç günlük olduğu ve riskler göz önüne alınarak bilirubin düzeyi değerlendirilerek sarılığın patolojik olup olmadığına karar verilir” dedi. Doç. Dr. Cerit, fizyolojik sarılığın doğumdan sonra 2 ila 4’üncü günlerde başladığını ve genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7-10 günde kendiliğinden düzeldiğini belirtti. Patolojik sarılık ise çok daha ciddiye alınması gereken bir durum. Doç. Dr. Zeynep Cerit patolojik sarılıkla ilgili “Patolojik sarılık sıklıkla doğumdan hemen sonra ortaya çıkan ve ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bu tip sarılıklar, anne karnında geçirilen bazı enfeksiyonlara, anne bebek arasındaki kan grubu uyumsuzluklarına, annenin kullandığı ilaçlara ya da bebeğe ait bazı doğuştan hastalıklara bağlı olarak oluşabiliyor" ifadesini kullanıyor.

Sarılık beyin hasarına neden olabilir

Sarılığın çoğunlukla kendiliğinden geçtiğini ama bazı durumlarda bilirubinin yüksek seviyelere ulaşıp beyin hasarına neden olabildiğini belirten Doç. Dr. Zeynep Cerit bu sebeple yenidoğan bebeklerde sarılığın erken tespitinin ve takibinin oldukça önemli olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Zeynep Cerit, kan beyin bariyerinin yaşamın ilk 10 gününde henüz tamamlanmadığını ve bu yüzden sarılığı olan yenidoğanların özellikle bu dönemde doktor takibinde kalmasının son derece önemli olduğunu söylüyor. Doç. Dr. Cerit “Sarılık seviyesinin yükselip, tedaviye geç kalınması durumunda aşırı derecede artan bilirubin beyinde birikerek bu bölgede hasar oluşmasına (Kernikterus Hastalığına) neden olabilir” uyarısında bulunuyor.

“Bilirubin kanda yükseldikçe bebekte uyku yapar. Sarılığı olan bebek emmek istemez, uyumak ister. Bu durumda beslenmenin azalmasına bağlı olarak bilirubin atılımı azaldığı için seviye daha da yükselir ve kısır döngü oluşur” diyen Doç. Dr. Zeynep Cerit, bilirubin düzeyinin çok yükselip beyni etkilemesi halinde bebeğin tiz sesle ağlamaktan, havale geçirmeye kadar kötüleşebileceğini belirterek “Bu durumdaki bir bebekte ileri dönemde çoğunlukla zeka ve motor gelişim geriliği, işitme, görme sorunları oluşur” ifadelerini kullandı.