TIRNAKLARINI YEMESİNİN ALTINDA PSİKOLOJİK BİR SEBEP OLABİLİR

Çocukların tırnak yeme alışkanlıklarının altında ne gibi sebepler var?

Ali Orhan (Psikolog): Tırnak yeme davranışı ciddiye alınması gereken davranış sorunlarından biri. Bazen kısa süreliğine, bazen de sürekli olarak yapıldığı gözlenir.

Tırnak yiyen çocuklar genellikle yoğun kaygı yaşamaktadır.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, bu çocuklar nasıl, ne tür kaygı yaşıyor ve kaygının kaynağı ne?

Çocuklarda kaygı genellikle kontrol edemediği, kaçınamadığı, maruz kaldığı tehdit ve tehlikeler sonucunda oluşur.

Kendisine ya da sevdiklerine yönelik tehdit karşısında çocuğun kaygısı artar ve tırnaklarını yiyerek vücuduna zarar vermek yoluyla rahatlamaya çalışır.

Bu tehditler çocuğun istismar, taciz gibi vücut bütünlüğüne, dokunulmazlığına yönelik ya da aile içinde tartışma, kavga ve ebeveynlerin birbirlerine yönelik şiddeti olabilir.

Prof. Dr. Özgür Öner (Çocuk ve ergen psikiyatrı): Olayın bir de farklı boyutu vardır.

Tırnak yeme, stres azaltıcı bir hareket olarak veya çocuğun tırnaktaki ya da derideki düzensizliklerden rahatsız olmasıyla başlar.

Bu davranışı yapan çocukların önemli bir kısmı otomatik olarak yapmaya devam eder.

Boş kaldıklarında, stresli durumlarda, sıkıldıklarında ya da elleriyle tırnak çevresindeki düzensizlikleri yoklamalarıyla bu davranış başlar.

Her ekonomik durumdaki, her zekâ düzeyindeki çocukta ortaya çıkabilir.

Hafif olgularda, bir kere alışkanlık haline geldikten sonra mutlaka çocukta bir psikolojik soruna eşlik etmesi de gerekmez.

Fakat altında psikolojik sorunların olduğu durumlar da söz konusu olabilir.

En çok 10-18 yaşları arasında görülür ve kızlarda daha fazladır.

Çocukların önemli bir kısmında yaşla davranış azalsa da ömür boyu devam edebilir.

Bu davranış nasıl bıraktırılabilir?

Ali Orhan: Ebeveynlerin öncelikle çocuğu çok iyi gözlemesi gerekir.

Bu davranış bazen kısa süreli olabilir ve çocuk tırnak yeme alışkanlığını kendiliğinden bırakabilir.

Eğer süreklilik gösteriyorsa, çocuğun günlük yaşamındaki ve aile içindeki değişiklikleri bulmaya çalışmaları gerekir.

Bu konuda çocukla konuşurken sakin olmalılar ve asla suçlayıcı bir dil kullanmamalılar.

Kaygının kaynağı her zaman evde olmayabilir.

Bazen sokakta veya okulda olabilir.

Genellikle kaygı kaynağı olan tehdit ortadan kalktığında tırnak yeme davranışı da ortadan kalkar.

Eğer tırnak yiyen çocuğa karşı suçlayıcı bir dil kullanılırsa çocuk bu davranışını gizlemeye başlar ve tırnaklarını yiyen bir yetişkine dönüşür.

Davranış devam ederse bir uzmandan yardım almak gerekir.

Prof. Dr. Özgür Öner: Öncelikle davranışı devam ettiren ‘aşırı ilgi’ ve ‘uyarma’ gibi sosyal pekiştiricileri ortadan kaldırmak gerekir.

Bununla birlikte, davranışın ortaya çıktığı zamanların ayrıntılı bir şekilde belirlenmesi için liste tutulmalı ve çocuğun bu davranışın bilincine varması sağlanmalı.

Daha sonra tırnak yemenin yoğun olduğu durumlarda bu davranışı engelleyecek alternatif hareketler oluşturulmalı.

Ayrıca kesinlikle çocuğa “Tırnağını yeme!” gibi uyarılarda bulunulmamalı.

Çünkü bu durum davranışı istemeden pekiştirebilir.

Çocukla bir konuşma yapılmalı ve ona “Tırnaklarını yediğinin farkında mısın” diye sorularak çocuğun farkındalığı sağlanmalı.

Bunun sağlık açısından iyi bir davranış olmadığı vurgulanmalı ve çocuğa alternatif bir davranış önerilmeli.

“Böyle durumlarda ellerini ceplerine sokabilirsin” gibi bir sözle çocuk yönlendirilebilir.

Çocuk bu davranışın yanlışlığına ikna edilebilirse zamanla kendiliğinden bırakacaktır.