SIK SIK ACIKIYOR MUSUNUZ? AÇLIĞA KARŞI TAHAMMÜLSÜZ MÜSÜNÜZ? DİYABET HASTALIĞININ İLK ADIMI OLAN ‘İNSÜLİN DİRENCİ’ OLABİLİR!
Sık sık acıkıyor musunuz? Açlığa karşı tahammülsüz müsünüz? Karbonhidratlı gıdalara, özellikle tatlılara düşkünlüğünüz var mı? Yemekten sonra aniden uyku bastırıyor mu? Gece uykudan uyanıp tatlı ya da unlu gıda yeme ihtiyacı duyuyor musunuz?
18 Eylül 2021 Cumartesi 10:26
Sık sık acıkıyor musunuz? Açlığa karşı tahammülsüz müsünüz? Karbonhidratlı gıdalara, özellikle tatlılara düşkünlüğünüz var mı? Yemekten sonra aniden uyku bastırıyor mu? Gece uykudan uyanıp tatlı ya da unlu gıda yeme ihtiyacı duyuyor musunuz? Bu belirtiler size tanıdık geliyorsa, dikkat! Sorununuzun nedeni; ülkemizde her 3 kişiden birinde görülen ve diyabet hastalığının ilk adımı olan ‘insülin direnci’ olabilir!
Pankreastan salgılanan bir hormon olan insülinin görevi, kandaki şeker moleküllerinin hücre içine girmesini, böylece hücreler tarafından ‘yakıt’ olarak kullanılmasını sağlamak. Kısaca, hücrelerin şeker moleküllerini içeri alan kapısının ‘anahtarı’ gibi düşünebiliriz insülini. İnsülin kandaki şeker miktarına göre salgılanıyor. Örneğin salatalık yediğimizde kan şekerinde 1 birim yükselme olursa, vücut hemen 1 birim insülin salgılıyor, baklava yediğimizde kan şekeri 20 birim yükseliyorsa 20 birim insülin salgısı oluyor. Ülkemizde her 3 kişiden birinin sorunu olan insülin direnci; vücuttaki şekeri düzenleyen insülinin görevini yerine getirmekte güçlük çekmesi olarak tanımlanabilir.
İnsülin direnci geliştiğinde, hücreler ile kandaki şeker molekülleri arasına adeta bir duvar örülüyor. Bunun sonucunda, örneğin 10 birim şeker düzeyi artışına normalde yeterli gelecek olan 10 birim insülin, önündeki metabolik engeli bu düzeylerde aşamıyor ve kan şekerinin hücre içine girmesinde yeterli gelemiyor. Bu durumda vücut, şekeri yeterli miktarda hücre içine sokabilmek için 10 birim yerine 20 birim veya daha fazla insülin salgılamaya başlıyor. Özellikle genetik olarak diyabet riski taşıyanlarda, yıllar içinde sürekli fazla insülin salgılayan pankreas bezinin rezervleri azalınca ve bir gün gelip önündeki duvarı aşacak kadar çok insülin salgılayamadığında ‘diyabet’ gelişiyor.
İnsülin direncine yol açan etkenlerin başında ise genetik yatkınlık geliyor, yani ailede diyabet öyküsü olması çok önemli bir risk faktörü. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, aile öyküsüne hareketsiz yaşam, düzensiz beslenme, uyku düzensizliği gibi çeşitli faktörler de eşlik ettiğinde insülin direncinin geliştiğini belirterek, “Vücutta artan insülin özellikle sık acıkma, açlığa tahammülsüzlük, karbonhidratlı gıdalara düşkünlük, hatta bazı hastalarda gece uykudan uyanıp tatlı ya da unlu gıda tüketme gibi iştah bozukluklarına yol açıyor. Bu yeme bozuklukları zamanla kilo alımıyla ve insülin direncinin artmasıyla sonuçlanabiliyor” diyor. Peki, insülin direncini kırmak için nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, insülin direncinin önlenmesi ve tedavisi için 10 etkili kuralı anlattı; önemli öneriler ve uyarılarda bulundu!
Egzersiz yapın
Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, “Hareket, hücrelerin şeker kullanımını kolaylaştıran ve daha az insülinin şeker metabolizmasının düzenlenmesinde yeterli olmasını sağlayan en önemli faktördür” diyerek, şöyle devam ediyor: “Her tür spor yapılabilir. Her gün 30 dakika veya haftada 3 kez, 50 dakikalık yürüyüş yapılabileceği gibi; yüzme, salon sporları, bisiklete binmek, hatta dans etmek bile insülin direnciyle mücadelede son derece faydalı olacaktır.”
Unlu gıdaları azaltın
Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, karbonhidratlı yiyeceklerin kan şekerini daha fazla yükseltme potansiyeline, dolayısıyla insülin salgısını daha fazla uyarma yeteneğine sahip olduklarını belirterek, “Karbonhidratlı yiyecekler; kan şekeri kontrolünü zaten normalden fazla insülinle yapabilen insülin direnci hastalarında hem insülin salgısının daha da artmasına, hem kilo alımına hem de pankreas rezervinin daha hızlı tükenmesine yol açarlar” uyarısında bulunuyor. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, bu nedenle diyetteki karbonhidrat miktarının mutlaka azaltılması gerektiğine dikkat çekerek, “Rafine karbonhidratlar, yani unlu ve şekerli gıdalar yerine meyve ve sebze gibi doğal ama lifli karbonhidrat türleri tercih edilmelidir” diyor.
Atıştırmalıklara dikkat!
Yakın zamana kadar 3 ara ve 3 ana öğün olmak üzere sık sık beslenmek önerilirken, son birkaç yıldır ‘aralıklı oruç’ adı verilen ve ara öğün içermeyen beslenme şekilleri popüler oldu. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, “Ara öğün alması gereken bir grup hasta dışında, aralıklı oruç insülin salgısının daha az uyarılmasına yol açtığı için tercih edilebilir” diyerek, şu önemli noktaya dikkat çekiyor: “Ancak günde 3 ana öğün yerine 2 öğün yenilmesi, arada acıkmaya ve atıştırmalara neden olabilir. İnsülin direncini artıran, kilo almayı kolaylaştıran en büyük beslenme hatası, atıştırmalardır. Bu nedenle hangi beslenme şekli seçilecekse seçilsin, sağlıklı öğünler şeklinde olmalı ve aralarda abur cubur adını verdiğimiz gıdalar en aza indirilmelidir.”
Meyveleri sınırlayın
Meyveler doğal ve lif içeren sağlıklı karbonhidratlar arasında yer alıyorlar. Ancak meyve şekeri de insülin salgısını çok uyarıyor ve aşırı meyve tüketimi hem kilo aldırıyor hem de insülin direncini artırıyor. Bu nedenle bir seferde bir porsiyon meyve tüketmeyi alışkanlık haline getirin. Günün farklı saatlerinde toplam 3 porsiyon meyve tüketebilirsiniz. Bir porsiyon meyveyi, kabaca tabağa koyduğunuzda; 1 adet orta boy elma hacminde yer kaplayan meyve miktarı diye tanımlayabiliriz. Yani, 1 elma veya 1 portakal veya 1 armut veya 3 kayısı gibi. Meyveyi bir seferde bu miktarı aşmayacak şekilde tüketmeye özen gösterin.
Bal-reçel-pekmez üçlüsünü azaltın
Çok sağlıklı bir besin olan doğal balın yanı sıra reçel ve pekmez de; çok yoğun, dile değer değmez emilmeye başlayan ve kanda hızla yükselen şeker içeriyorlar. Üstelik bu besinleri genellikle sabah tüketiyoruz, yani midemiz boş iken. Dolayısıyla emilimleri daha da hızlanıyor. Aynı hızda da pankreası uyararak insülin salgısını artırıyorlar. Bu nedenle insülin direnciniz varsa, bu gıdaların tüketimini çok azaltmanız gerekiyor.
Şekerli içeceklerden uzak durun
Gazlı içecekler, buzlu çay türevleri ve limonata gibi içecekler yoğun ve hemen kana karışan şeker içeriyorlar. Bu nedenle insülin salgısını da hızla ve güçlü bir şekilde uyarıyorlar.
Meyve suyu yerine meyve tüketin
Bir bardak meyve suyunda 3-4 porsiyon meyvenin şekeri posasından ayrılmış halde yer alıyor. Dr. Özlem Sezgin Meriçliler, “Taze sıkılmış olsa bile bir bardak meyve suyu hem bir seferde ‘en fazla bir porsiyon yemeliyiz’ dediğimiz meyvelerin ortalama 3-4 porsiyonu kadar şeker içeriyor, hem de bu meyvenin şekeri posasız olduğu için çok hızla emilerek insülin salgısını çok hızlı artırıyor” diyor. Meyveler posasıyla yenildiğinde ise posa şeker emilimini yavaşlatıyor. Bu yüzden vitaminleri meyve suyu ile değil, meyvenin kendisini tüketerek almayı alışkanlık haline getirin.
Tatlıyı aç karnına yemeyin!
Şekerli ve karbonhidratlı gıdalar midemiz boş iken yenildiklerinde içerdikleri şeker hızla emiliyor ve kan şekerini daha hızlı yükseltiyorlar. Bir o kadar hızda da insülin salgısını uyarıyorlar. Bu tür gıdaları mümkün olduğunca az yemeyi ve asla aç karnına tüketmemeyi kural olarak benimsemelisiniz.
Bu besinler öğünlerinizden eksik olmasın
Süt ve süt ürünleri (yoğurt, ayran, kefir ve peynir) yeşil sebzeler ve salatalar, karbonhidrat ile şeker içeren gıdalarla aynı anda yenildikleri zaman şeker emilimini yavaşlatıyorlar. Bu nedenle meyvenin yanında yoğurt, simidin yanında ayran veya peynir, patatesin yanında yoğurt ve yeşil salata tüketmeniz, bu besinlerin şeker emilim hızını dengeleyerek insülin salgısının daha az uyarılmasını sağlayacaktır.
Uykunuza dikkat edin
Uyku bozukluklarının genetik olarak diyabet riski taşımayan kişilerde dahi insülin direncini tetikleyebileceği, hatta diyabet gelişimine yol açabileceği artık biliniyor. Özellikle gece uykusu bu süreçte çok önem taşıyor ve gündüz uyumak gece uykusunun yerini tutamıyor. 24:00-08:00 saatleri arasında düzenli uyku alışkanlığı edinmek, insülin direncine karşı önemli bir rol üstleniyor.
- AB üyesi 26 ülkeden Netanyahu’ya “dur” çağrısıAvrupa Birliği’ne üye 26 ülkenin dışişleri bakanları İsrail’in bugün erken saatlerde Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentine tahliye emri vermesine tepki gösteren ortak bildiri yayınladı.06 Mayıs 2024 Pazartesi 22:17ORTADOĞU
- Premier Lig'de şampiyonluk yarışı kızıştıİspanya La Liga'da 2023-2024 sezonunun şampiyonu Real Madrid oldu. Böylece Avrupa'nın 5 büyük futbol ülkesinin 4'ünde şampiyon netleşti, İngiltere Premier Lig'de ise zirve yarışı lider Arsenal ve Manchester City arasında kıyasıya sürüyor.06 Mayıs 2024 Pazartesi 21:13FUTBOL
- Ebeveyn ve öğretmenlerin ortak sorunu: Çocukların şikayetleriEbeveynlerin ve öğretmenlerin en çok muzdarip olduğu konulardan biri, çocukların sürekli şikayetçi olması. Peki bu problemin altında ne gibi sebepler yatıyor olabilir?06 Mayıs 2024 Pazartesi 20:12YAŞAM
- ABD'de bir kadın 10 haftada şans oyunlarından iki kez 1'er milyon dolar kazandıABD'de Christine Wilson isimli bir kadın, 10 hafta içinde iki kez 1 milyon dolar değerinde piyango ödülü kazandı. Wilson, tek seferde ödeme istediği için kendisine 650'şer bin dolar verildi.06 Mayıs 2024 Pazartesi 19:06AMERİKA
- İtalya'da toplu taşıma sektöründe çalışanlar greve gittiİtalya'da toplu taşıma sektöründe çalışanlar, sendikaların çağrısıyla özlük haklarında iyileştirme ve toplu iş sözleşmesi yenileme görüşmelerinin başlaması talebiyle 24 saatlik greve gitti.06 Mayıs 2024 Pazartesi 18:04AVRUPA
- Hükmen cezası verildi... Alsancak 0- Gençler Birliği 3KTFF Disiplin Kurulu’nun aldığı kararlar şöyle;06 Mayıs 2024 Pazartesi 17:47FUTBOL
- DAÜ Fizik Bölümü’nde ‘Dynamical Black Holes’ Konulu Seminer GerçekleştirildiDAÜ'de Kara Delikler Üzerine Derinlemesine Bilgilerin Paylaşıldığı Seminer Düzenlendi: Evrenin Gizemli Yapısına Işık Tutuldu06 Mayıs 2024 Pazartesi 17:15DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Rum tarafının, Türkiye’nin AB Dışişleri Bakanlarının gayri resmi toplantılarına katılmasına itiraz etmemesi bekleniyorRum tarafının, Türkiye’nin AB Dışişleri Bakanlarının gayri resmi toplantılarına katılmasına itiraz etmemesi bekleniyor06 Mayıs 2024 Pazartesi 17:13GÜNEY KIBRIS
- Yeşilova,Tamer Haddur olayından dolayı özür dilediNurel, teknik heyetin hatası nedeniyle Pera L.Gençler Birliği maçında kadroya yazılan ve yerli statüsü olmadığı için Gençler Birliği kulübünün itirazda bulunduğu Tamer Cem Haddur olayından dolayı bildiri yayımlayarak özür diledi06 Mayıs 2024 Pazartesi 16:42FUTBOL
- Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği araçlı eylem uyarısı yaptıKıbrıs Türk Hayvan Üreticileri Birliği, hükümeti protesto için siyah çelenk bıraktı. Başkan Mustafa Naimoğulları, pazartesiye kadar eylem tehdidinde bulundu06 Mayıs 2024 Pazartesi 16:29LEFKOŞA
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.