PROF. ACEMOĞLU'NDAN 'EKONOMİK KRİZ' YORUMU: BÜYÜK İHTİMALLE HENÜZ EN KÖTÜ KISMI BAŞLAMADI
"Kamu maliyesinin durumu, kamu kuruluşları aracılığıyla verilen örtük garantiler nedeniyle, göründüğünden bile kötü olabilir"
01 Haziran 2019 Cumartesi 18:56
Dünyada en çok alıntı yapılan 10 ekonomist arasında gösterilen, MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) İktisat Profesörü Daron Acemoğlu, yüzde 15’e yaklaşan işsizlik oranı, yüzde 20’lerde gezen enflasyon ve 6 lirayı geçen dolar kuruna sahip Türkiye ekonomisinin gidişatına ilişkin değerlendirmesinde “Büyük ihtimalle henüz en kötü kısmı başlamadı” yorumunda bulundu.
“Kamu maliyesinin durumu, kamu kuruluşları aracılığıyla verilen örtük garantiler nedeniyle, göründüğünden bile kötü olabilir. Her şey sağlıksız ve çok riskli görünüyor” ifadelerini kullanan Acemoğlu, “Orta ölçekli bir sorunla, yabancı sermaye girişleriyle baş edilebilirdi. Fakat şimdi, Türkiye siyasetine ve ekonomisine yönelik güven dibe vurmuşken, bu ihtimal çok düşük” diye konuştu.
Prof. Acemoğlu’nun Agos'tan Yetvart Danzikyan’ın sorularına verdiği yanıtların bir kısmı şöyle:
Dolar/TL’nin yükselmesi ekonomi yönetimini de zorluyor. Önceki hafta Türkiye bankaları uluslararası piyasalarda 4,5 milyar ABD Doları sattı. Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin hızla eridiği belirtiliyor, bütçe de açık veriyor. 2018 ve 2019’un ilk dört ayı karşılaştırıldığında, toplam giderlerin yüzde 29 arttığı görülüyor. Bu sağlıklı bir gidişat mı?
Türkiye’de neredeyse beş yıldır bir “aşırı sıcak seçim ekonomisi” söz konusuydu. Bu, devlet harcamalarında ve kredilerde ekonominin ihtiyacının ötesinde bir genişleme anlamına geliyordu. Cari işlem açığı ve liranın değerinin düşmesi, bunun sonuçları. Kamu maliyesinin durumu daha da sorunlu; orada durum, kamu kuruluşları aracılığıyla verilen örtük garantiler nedeniyle, göründüğünden bile kötü olabilir. Her şey sağlıksız ve çok riskli görünüyor.
Türkiye’nin bir krize doğru sürüklendiği söylenebilir mi?
Vaziyet pek iyi görünmüyor. Büyük ihtimalle henüz en kötü kısmı başlamadı. Yerel seçimler yaklaşırken hükümet çok harcama yaptı ve devlet bankaları kredileri genişletti – o kadar ki, özel bankaların uyguladığı sıkı politika, devlet bankalarının kredilerindeki artış nedeniyle reel sektörü etkilemedi. Fakat bu geçici bir durum. Kredi genişlemesi durduğunda –ki eninde sonunda bu olacak–, özellikle inşaat sektöründeki birçok şirketin bilançosundaki sorunların ne kadar derin olduğu ortaya çıkacak. O noktada Türkiye’nin orta ölçekli mi yoksa büyük bir sorunla mı karşı karşıya olduğu daha kolay görülebilecek (sorunun küçük olması ihtimalinin sıfıra yakın olduğunu varsayabiliriz).
Orta ölçekli bir sorunla, yabancı sermaye girişleriyle baş edilebilirdi. Fakat şimdi, Türkiye siyasetine ve ekonomisine yönelik güven dibe vurmuşken, bu ihtimal çok düşük. ABD ile Çin arasındaki ekonomik gerilim yükseliyor, ABD-İran ilişkileri de gerilmiş durumda. Bu iki gerilim global ekonomiyi ve bu çerçevede Türkiye’yi nasıl etkiler?
Türkiye birçok başka gelişmekte olan ülke gibi şu anda çapraz ateş altında. Hem siyasi, hem de iktisadi açıdan bir belirsizlik döneminden geçiyoruz.
Birçok konuda berbat bir performans sergileyen Trump yönetiminin Ortadoğu’ya, özellikle İran’a yönelik politikaları da çok sorunlu. İzlediği saldırgan politikalar, uluslararası, küresel ve finansal sistemde riskler ve tehditler oluşturuyor. Bununla birlikte, ABD-Çin ilişkilerinde Trump’ı da aşan sorunlar var. Trump, o tipik, abartılı –ve bilgi eksikliğiyle malul– üslubuyla ticaret açığına odaklansa da, asıl mesele o değil. Asıl mesele, fikrî mülkiyet haklarının korunması ve teknoloji hırsızlığının engellenmesi. Neredeyse 20 yıldır süren bu meselenin üstüne gitmediği için ABD’nin önceki yönetimi de kabahatli. Çin’le yaşanan bütün gerginliğe rağmen, Trump da açık bir şekilde uğraşmıyor bu konuyla. Çin’in teknoloji hırsızlığı yani ABD ve Avrupa teknolojisini çalması ise Çin’den kaynaklanıyor; müzakerelerin merkezinde de bu mesele yer almalı. Fakat Çin’in tutumunu değiştirmeye yanaşmadığı tek konu bu. Çünkü söz konusu olan, Çin için varoluşsal bir mesele. Hakkında coşkulu –ve yine, genellikle bilgi eksikliğiyle malul– yorumlar yapılmasına ve araştırma-geliştirme ve benzer faaliyetlere yüz milyarlarca dolar akıtıyor olmasına rağmen, inovasyon ve teknoloji yaratma konusunda başarısız olan Çin, bu açığını, uluslararası şirketlerin fikrî mülkiyet haklarını ihlal ederek ve teknolojilerini çalarak kapatıyor. Bu konuda geri adım atmak, Çin’de bir krize yol açabilir. Geri adım atmamak ise ABD-Çin ilişkilerini çetrefilleştirecektir.
Trump yönetiminin meseleleri net olarak kavramakta zorluk çektiği göz önünde bulundurulursa, müzakerelerin sonucu, fikrî mülkiyet hakları ve teknoloji hırsızlığı meselelerine el atılmadan, ABD-Çin ticaret açığını kapamaya dönük birtakım yetersiz önlemler alınması olabilir. Fakat daha büyük bir ihtimalle, bu müzakereler, Türkiye ve birçok diğer gelişmekte olan pazarı çok belirsiz bir konuma sokacak olan, artan gerilimlerle sonuçlanacak. Belirsizliklerle dolu zamanlardan geçiyoruz.
- Kanser tedavisinde umut veren gelişmeCambridge Üniversitesi'nde yakın zamanda açılan kanser enstitüsünden bilim insanları, hücrelerdeki değişiklikleri, tümöre dönüşmeden yıllar önce saptayan çalışmalara başladı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 22:35GENEL SAĞLIK
- Dünya'nın derinliklerinde "gömülü gezegen" keşfedildiAy'ın yapısındaki metal cevheri üzerine yapılan yeni bir çalışma, uydunun uzun zaman önce Dünya'ya çarpan bir gezegen tarafından oluşturulduğu teorisini güçlendiriyor.08 Mayıs 2024 Çarşamba 21:33TEKNOLOJİ
- TikTok ABD hükümetine dava açtıTikTok ve Çinli sahibi ByteDance, sosyal medya uygulamasının devredilmesinin, devredilmemesi halinde ise yasaklanmasının önünü açan yasa nedeniyle ABD hükümetine dava açtı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 20:31TEKNOLOJİ
- Birleşmiş Milletler, 25 Mayıs'ı 'Dünya Futbol Günü' ilan ettiBirleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, kabul ettiği karar tasarısıyla 25 Mayıs'ın "Dünya Futbol Günü" olarak kutlanacağını açıkladı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 19:29FUTBOL
- Eurovision yarışma mı siyasi arena mı?Eurovision, uluslararası bir şarkı yarışması olmanın yanında birçok siyasi olayla da gündeme geliyor. Bu yıl, İsrail’in yarışmaya katılması eleştirilse de tepkiler bir sonuç vermedi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 18:28AVRUPA
- Meclis heyeti TBMM Başkan Vekili Adan ile bir araya geldiUBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay başkanlığındaki Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkan Vekili Celal Adan ile bir araya geldi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 17:13KIBRIS
- Kıbrıs Vakıflar Bankası’nın 41. Yıllık olağan genel kurulu yapıldıKıbrıs Vakıflar Bankası’nın 41. Yıllık Olağan Genel Kurulu 26 Nisan 2024 tarihinde Lefkoşa’da Concorde Tower Hotel’de gerçekleştirildi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 17:05KIBRIS
- 30 kilo kaçak etle yakalandıMetehan Kara Geçiş Kapısı’ndan KKTC'ye giriş yaparken aracında kaçak et tespit edilen 38 yaşındaki kadın tutuklandı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:52KIBRIS
- Tatar- Holguin görüşmesi tamamlandıCumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Ángela Holguin Cuéllar ile görüşmesi tamamlandı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:43KIBRIS
- DAÜ ve KPKD İşbirliğiyle 'Mağusa’da Korolar Tınlıyor' Koro Şöleni DüzenleniyorDAÜ ve KPKD İşbirliğiyle 'Korolar Mağusa'da Tınlıyor' Şöleni: 14 Koro Sahne Alacak08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:37DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.