PLASTİK HAKKINDA DÖRT GERÇEK: ‘DURUM CİDDİ, ŞİRKETLER SORUMLULUK ALMALI’

Kenya’da sivrisinek kaynaklı enfeksiyonları araştırırken, sivrisineklerin plastik çöplerden kaynaklandığını gören Desiree LaBeaud, Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde enfeksiyon ve küresel sağlık konularında çalışan bir epidemiyolog.

“Bu araştırmanın bulguları beni tamamen değiştirdi diyen LaBeaud, yakın zamanda HERI-Kenya adlı bir organizasyonu kurduklarını söylüyor: “Amaç halkı eğitmek, yeni araştırmalar yapılmasını sağlamak, politika değişiklikleri için sorumlulara baskı yapmak, küresel sağlık konusunda farkındalık yaratmak.”

Desiree LaBeaud, plastiğin insan sağlığına ve gezegene verdiği zararı, üniversiteden haberler veren StanfordNews’den Taylor Kubata’ya anlattı:

Plastiğin sağlığımız üzerindeki etkileri konusunda ne kadar endişelenmeliyiz?

Çok endişelenmeliyiz. Vücudumuzaki mikroplastiklerin sağlığımız üzerindeki etkilerini doğrudan gösteren bilimsel kanıt yok ancak bu etkisinin olmadığı anlamına gelmiyor. Plastik doğal bir madde değil ve vücudumuzda yeri yok.

Ayrıca, makroplastik kirliliğinin sağlığımız üzerindeki etkileri ölçülebiliyor ve önem taşıyor. Plastik atıkların hastalık taşıyan sivrisinekleri nasıl beslediğini araştırıyorum. Plastik çöplerle sivrisinek bolluğu ve insan hastalıkları arasında direkt bağlantı var. Son olarak az gelişmiş ülkelerde çöplerin çoğu yakılıyor. Bu durumda plastik hava kirliliğine neden olarak da insan sağlığına zarar veriyor.

Plastiğin insan sağlığı üzerindeki etkilerini neden yeni yeni öğrenmeye başlıyoruz?

Plastik yoğun olarak 1950’lerden sonrası kullanılmaya başlandı. Ama bugün o kadar çok kullanılıyor ki gezegenimiz üzerindeki etkilerini görmezden gelmek artık mümkün değil. Plastik gezegeni hasta ediyor, hasta gezegen hasta insan demek.

Bireysel mücadele için neler yapabiliriz?

Plastikle dolu bir dünyada olabildiğince plastiksiz yaşamaya çalışabiliriz. Benim ne yaptığımı soruyorsanız, plastik poşet kullanmıyorum, asla plastik su şişesi kullanmıyorum. Plastikten yapılmış her şeyi mümkün olduğunca çok kez yeniden kullanıyorum. Bunların başkalarını da ilham vermesini umuyorum.

Benzer şekilde düşünenlerle işbirliği yapmak da insana kendini güçlü hissettiriyor. Dünyayı daha yaşanılır kılan devrimler bu ortaklık duygusuyla başlıyor. şekilde başlatabiliriz. En sevdiğim sözleriden biridir, antropolog ve yazar Margaret Mead söylemiş: “Küçük bir grup düşünceli, kararlı yurttaşın dünyayı değiştirebileceğinden asla şüphe etmeyin; gerçekten de, sahip olduğumuz tek şey bu.”

Bu haber bazılarını gerçekten korkutuyor. Panik yapmamak için de sebeplerimiz var mı?

Felaket tellallığı yapanlardan ben de nefret ediyorum ama bu sorunun cevabı net: Hayır. Tek kullanımlık plastik konusunda herkesi rahatsız etmeli. Geçenlerde bir podcast dinledim. Petrol şirketlerinin plastiği geri dönüştürüceklerine dair söyledikleri pazarlama yalanları anlatıyordu. Şirketler bunu yapmaz çünkü sıfırdan ürün yapıp satmak daha karlıdır.

Milyar dolarlık endüstrilerden daha fazla talep etmeliyiz. Atıklarını nasıl temizlediklerini anlatmalılar. Sorun hem plastik hem de elektronik atıklarla ilgili. Üreticilerinden daha fazla sorumluluk alması gerekiyor. Bu kadar kar eden şirketlerin yarattıkları kirliliği temizleme konusunda daha ciddi politikalar geliştirmeleri lazım. Bir devrime ihtiyacımız var.