PANDEMİDE HEPATİT C’YE DİKKAT

Hepatit en basit anlamıyla karaciğer iltihabıdır ve en önemli nedeni virüsler, alkol kullanımı ve çeşitli ilaçlardır. Viral hepatitlere sebep olan farklı virüs tipleri (A, B, C, D ve E) mevcuttur. Hepatit B, C ve D'nin genellikle kronik (uzun süreli) enfeksiyona neden olduğunu belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, ‘Hepatit C virüsü bulaşan ve akut hepatit C geçiren kişilerin sadece yüzde 15-25'i iyileşebilir. Diğer hastalarda hastalık maalesef kronikleşir' dedi ve bu konuda şu bilgileri verdi…

Prof. Dr. İftihar Köksal

NASIL BULAŞIR?

Birçok hasta Hepatit C'nin kendilerine nasıl bulaştığını bilmemektedir. Esas olarak kan yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Ayrıca Hepatit C; pozitif organ nakliyle, eski enjektörlerin ortak kullanımıyla (hemodiyaliz hastaları), nadir görülse de cinsel yolla, üzerinde kan bulaşmış olan diş fırçasıyla, tıraş malzemeleriyle, manikür-pedikür aletleriyle, piercing işlemleriyle ve nadiren Hepatit C'li gebeden bebeğine bulaşır.

NE ZAMAN KRONİKLEŞİR?

Virüs bulaştıktan ortalama 6-7 haftalık bir kuluçka döneminden sonra akut hepatit C olarak adlandırılan dönem gelişir. Çoğu hastada hiçbir belirti olmaz. Hastaların akut dönemdeki şikayetleri arasında: ateş, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, eklem veya kas ağrıları ve sarılık olabilir. Hastalık 6 aydan sonra hastaların yüzde 75-80'inde kronikleşir. Kronik hepatit C hastalarında da herhangi bir belirti olmayabilir. 20-30 yıl içinde hastaların bir kısmında siroz ve karaciğer yetmezliği gelişir. Hastalık siroza dönüşürse; karında şişlik, vücutta kolay morarma-kanama, kaslarda incelme, sarılık, uyku hali, koma ve kanlı kusma gibi belirtiler gelişebilir. Hepatit C karaciğer kanserinin de en önemli nedenlerinden biridir.

TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?

Hastalığın tanısı hemen hemen tüm hastanelerde ve aile sağlığı merkezlerinde bakılabilen Hepatit C Virüsü Antikor Testi (Anti‐HCV) ile konulur. Anti-HCV pozitifliği her zaman kişide kronik Hepatit C olduğunu göstermez. Hastalığı kendiliğinden veya ilaç tedavisi yardımı ile yenen bir insanda bile Anti-HCV ömür boyu pozitif olarak kalır. Ayırımı yapmak için HCV-RNA testi değerlendirilir. Eğer HCV-RNA negatif ise kişide Hepatit C enfeksiyonu yoktur. Pozitif ise Hepatit C enfeksiyonu vardır ve bu kişi tedavi edilmelidir.

KİMLER DOKTORA BAŞVURMALI?

Covid-19 pandemisi, sağlık hizmetlerini kesintiye uğratarak rutin hepatit C virüsü antikor taraması, klinik bakım ve tedaviye erişimi maalesef azalttı. Dolayısıyla kişiler, hastalık durumlarından habersiz kaldı ya da hastalar kontrole gidemedi. Bu kişilerde zamanla ileri karaciğer hastalığı gelişebilir. Ayrıca, Hepatit C virüsü bulaşmış bireyler, bilmeden virüsü başkalarına bulaştırmaya devam edebilir. Bu nedenle kişiler; riskli gruptaysa, hepatitten şüpheleniyorlarsa, hepatit tanısı almış ancak tedavilerine hiç başlamamışlar ya da pandemi sürecinde kontrollerini aksatmışlarsa zaman kaybetmeden doktora başvurmalıdır.