ORHAN PAMUK: AYASOFYA KARARI ‘ATATÜRK’ÜN LAİKLİĞİNE SAYGI DUYMUYORUZ’ DEMEK

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar Orhan Pamuk Ayasofya’nın cami olarak tekrar ibadete açılmasını “Bu, basitçe, ‘Kemal Atatürk’ün laikliğine artık saygı duymuyoruz’ demek anlamına geliyor” diye yorumladı.

Danıştay’ın Ayasofya’nın müze statüsü kazandıran 1934 tarihli kararı iptal etmesinden sonra Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yapının cami olarak kullanılmasına karar vermişti. Kutsal mekan bugünkü cuma namazıyla 86 yıl sonra ibadete açılacak.

Pamuk, BBC’ye, “Ayasofya’yı yeniden camiye çevirmek dünyanın geri kalanına artık seküler değiliz demektir” demişti.

Bu kez DW’den Julia Hahn’a konuşan Pamuk kararla ilgili hislerini şöyle anlattı:

“Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu büyük Atatürk Ayasofya’yı müzeye dönüştürmüştü. Bunu niye yaptı? Modern dünyaya, özellikle de Batı dünyasına Rum Ortodoks mimarisinin bu başyapıtını müzeye çevirerek ‘Biz Türkler laikiz. Fransız laiklik anlayışını benimseyerek büyük Avrupa kültür ve medeniyetinin bir parçası olmak istiyoruz’ demek istedi. Aldığı karar buydu. Şimdi bunu geriye çeviriyorlar.”

‘Maalesef sesimiz duyulmuyor‘

Nobel ödüllü yazar, “Ayasofya’yı yeniden camiye dönüştürme kararı sizin için ne anlama geliyor” sorusuna şöyle yanıt verdi:

“Bu, basitçe, ‘Kemal Atatürk’ün laikliğine artık saygı duymuyoruz’ demek anlamına geliyor. ‘Popüler olmak istiyoruz, popülist olmak istiyoruz’ diyorlar. Dünyanın geri kalanına Batı’dan memnun olmadıklarını söylüyorlar. Bu, benim hoşlandığım bir mesaj değil. Buna eleştirel yaklaşıyorum. Ancak muhalefetin de buna karşı çıkmaması beni şaşırtıyor. Niye karşı çıkmıyorlar? Çünkü bunun çok popüler bir karar olduğunu düşünüyorlar. Maalesef bu, Türk halkının benimsediği popüler bir karar. Ayasofya’nın kaderini Türk halkının belirlemesi gerek. Ama ben de bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyım ve milyonlarca laik vatandaş gibi ben de buna karşıyım. Ama maalesef sesimiz duyulmuyor.”

Pamuk, Ayasofya kararına karşı olduğu düşünülen kişilerin sesini neden yükseltmediğini yönelik soruya da şöyle cevap verdi: “Seslerini yükseltmemelerinin bir nedeni, Türkiye’de buna karşı çıkacak ifade özgürlüğünün bulunmaması. ‘Bu, Kemal Atatürk’ün laiklik geleneğidir. Lütfen bunu değiştirmeyelim’ demeye maalesef korkuyorlar. Türk milleti laik yapısıyla diğer Müslüman milletlerden ayrılıyor ve bunu tüm dünya biliyor. AKP’ye oy verse bile her Türk gizli ya da açık şekilde diğer Müslüman milletlerden farklı olduğu için gurur duyar, ‘Biz Avrupalılar gibi laikiz’ der ve bu Türkiye’ye mahsus bir durumdur. Şimdi aynı anda hem Müslüman hem laik olmaktan duyulan bu gururu yok ediyorlar. Bu Kemal Atatürk’ün projesiydi.”