KÜRESEL SALGIN YENİ ZORLUKLAR YARATMIŞ OLABİLİR

Koronavirüs pandemisini kontrol altına almayı hedefleyen küresel tecritlerin doğal hayat üzerinde çok büyük etkileri oldu.

Milyarlarca insanın gezegen etrafındaki hareketliliğini durdurup evde kalmasıyla dünya çapında pek çok sektör sekteye uğradı.

Bu sırada, artan hayvan faaliyetine dair sistematik verilere dayanmayan çok sayıda kanıt sunuldu.

Hayvanların alışılandan daha fazla sıklıkta görülmesinin yanı sıra pek çok şaşırtıcı rastlantı meydana geldi: Keçiler Llandudno'yu istila etti, Şili'nin başkenti Santiago'nun şehir merkezindeki sokaklarda dolaşan pumalar görüldü ve kısa süre önce İtalya'nın Trieste kentinin limanında yunuslar alışılmadık düzeyde durulan sularda yüzdü.

Hayati birtakım hizmetler devam etmiş olsa da Mart ortalarından Mayıs ortalarına kadar insan faaliyeti ve bunun gezegene etkisi büyük oranda azaldı.

Bilim insanları şimdi "anthropause" (antropo-duraklama) olarak da anılan bu muazzam sektenin hayvan ve bitkiler için ne ifade ettiğini öğrenmeyi umuyor.

Araştırma ekibi tecridin doğal hayatı nasıl etkilediğine dair gerçeklikleri detaylandıracak çalışmalar bütünü ortaya koymayı hedefliyor. Araştırmacılar bunların insan-yaban hayatı etkileşimlerine dair eşsiz bir kavrayış ortaya koyacağını umuyor.

Yazarlar hayvanlar üzerindeki etkilerin tamamının olumlu olmayabileceğine işaret etti.

Bilim insanları, “Küresel salgın yeni zorluklar yaratmış olabilir. Örneğin martılar, sıçanlar ya da maymunlar gibi kentlerde yaşayan hayvanlar, insanların besinlerine erişim olmadan beslenmekte zorlanabilir. Daha ücra bölgelerde azalan insan varlığı, gergedanlar ve yırtıcı kuşlar gibi soyu tükenme riski bulunan türleri kaçak avlanma veya eziyet tehlikesine daha açık hale getirmiş olabilir" dedi.

Proje, "Covid-19 Biyo-Kayıt Girişimi" kapsamında uluslararası araştırmacılar birliğinin bulguları üzerinde temellenecek.

Ekip, hayvanlara takılan "biyo-kaydedici" adındaki elektronik takip cihazlarından toplanan verileri kullanarak, hayvanların Covid-19 tecridi sırasında, öncesinde ve sonrasındaki hareketlerini, davranışlarını ve stres düzeylerini karşılaştırarak inceleyecek.

Çalışmanın başyazarı ve International Bio-Logging Society'nin başkanı, St. Andrews Üniversitesi'nden biyolog Profesör Christian Rutz şöyle dedi:

Dünyanın dört bir yanında sahada çalışan biyologlar hayvanlara minyatür takip cihazları taktı. Bu biyo-kaydediciler hayvan hareketi ve davranışıyla ilgili altın değerinde veriler sağlıyor. Şimdi bu verilerden, insan-doğa hayatı etkileşimlerine dair anlayışımızı geliştirme konusunda istifade edebiliriz, bu da herkes için faydalı olacak.

Araştırma ekibi balıkları, kuşları ve memelileri içeren geniş bir yelpazeden hayvanların sonuçlarını, tecridin etkilerinin küresel düzeyde resmini ortaya koymak adına bir araya getirecek.

Yazarlar küresel önceliğin hala küresel salgının yol açtığı devasa insanlık trajedisiyle ve güçlüklerle mücadele olması gerektiğinin altını çizdi. Öte yandan araştırmacılar küresel ölçekte ilk kez, modern insan hareketinin yaban hayatına etkisinin kapsamını kayıt altına alma fırsatını kaçırmanın altından kalkamayacağımızı savundu.

Almanya'daki Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsü'nden Dr. Matthias-Claudio Loretto, projenin daha önce cevaplanmamış sorulara odaklanacağını söyledi.

Modern ortamlardaki hayvanların hareketlerini büyük oranda binaların mı yoksa insan varlığının mı etkilediğini inceleyebileceğiz. Bu çok önemli.

İtalya'nın Trento kentindeki Edmund Mach Vakfı üyesi ve Euromammals araştırma ağının baş incelemecisi Dr. Francesca Cagnacci şöyle dedi:

Uluslararası araştırma camiası kısa süre önce yaptığımız işbirliği çağrısına hızla dönüş yaptı, inceleme için 200'ün üstünde veri kümesini erişimimize sundu. Bu destek için çok minnettarız.

Araştırma projesinin detaylarına Nature, Ecology and Evolution'da yayımlanan makalede yer verildi.