KOMŞULARA AŞURE DAĞITAN TEYZE POZİTİF ÇIKTI: HEPSİNE GİRİP ÇAY DA İÇTİM

Kadıköy İlçe Sağlık Müdürü Neslihan Uyar, özellikle İstanbul’da yeniden yükselişe geçen vaka sayılarında büyük çoğunluğunun aile içi bulaşlardan kaynaklandığı konusunda uyardı: “Kişi dışarıdaki mekanı tehlikeli buluyor ama kendi içinden olunca, annesinin evine gittiğinde ya da bir akrabasını ziyaret ettiğinde kendini güvende sanıyor”.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Türkiye’deki vakaların yüzde 40’ının İstanbul’da olduğunu açıkladı. Tatilden dönenlerin etkisi ve havaların da soğumaya başlamasıyla kapalı alanlarda daha çok vakit geçirilmeye başlanmasıyla İstanbul’u yeniden salgının merkezi haline geldi.

İstanbul’un en büyük ilçelerinden, yaklaşık yarım milyon nüfuslu Kadıköy’de filyasyon çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Dr. Neslihan Uyar, vaka sayılarındaki hızlı artışın yüzde yetmişinin aile içi bulaşlardan kaynaklandığını vurguladı: “Kadıköy 482 bin nüfusla kalabalık ilçelerimizden biri. Bizler 30 ekiple yedi gün boyunca sabah 07:00 akşam 24:00’e kadar çalışmalarımızı yapıyoruz. Salgının ilk başladığı zamanla bugün arasında sahada nasıl bir fark var derseniz, artık hastalar daha bilinçli, o panik havası yok. Ama maalesef bir rahatlama var. Temaslı vaka tespitlerimizin yüzde 70’i aile içi bulaş. Çünkü kişi dışarıdaki mekanı tehlikeli buluyor ama kendi içinden olunca, annesinin evine gittiğinde ya da bir akrabasını ziyaret ettiğinde kendini güvende sanıyor”.

Aile içi görüşmelerde maske ve mesafe kurallarının tamamen ihlal edildiğini belirten Uyar deneyimlerini anlattı: “Evde söz merasimine gidenler, bazı hanımlardan gün buluşmalarına yeniden başladıklarını bile duyuyoruz. Orada da yemek yiyorsunuz, mutlaka maske çıkıyor, salon ya da bir odada kapalı ortamdasınız. Bunlar hep bulaşı artırıyor. Bizim şu andaki en büyük sıkıntımız bu. Mesela bizim temaslı filyasyonunda yaşadığınız ilginç bir olay var. Bir teyzemiz aşure yapmış, teyze pozitif vaka olarak sistemimize düştü. Öyküsünü sorguladık; ‘Teyzeciğim neler yaptın, son yedi gün kimlerle görüştün’ diye sorduk. ‘Kızım aşure yaptım, apartmana dağıttım’ dedi. ‘Teyze dağıtırken masken var mıydı, mesafene dikkat ettin mi, kapıdan iki dakika verip mi ayrıldın’ diye sorduğumuzda ise ‘Ya olur mu kızım, hepsine girip çay da içtim’ diye yanıtladı. Tüm apartmanı taramak zorunda kaldık ve üç beş gün sonra semptom verenlerden de test yaptığımızda bir sürü pozitif vakamız oldu. Teyzemiz iyi niyetliydi ama yaklaşık 18 kişiyi izolasyona almak zorunda kaldık”.

Takip edilen temaslılarla ilgili yeni uygulama

Dr. Uyar evde takip edilen temaslı vakalarla ilgili üç hafta önce başlanan uygulama hakkında da bilgi verdi: “Herhangi bir semptomu olmadığı için evde takip edilen temaslılar, durumlarında değişiklik olduğunda sadece aile hekimleri üzerinden değil 7/24 arayabilecekleri 112 üzerinden de bize bildirilebiliyor. Vatandaşımız sıkıntısı olduğunda 112’yi arıyor, 112 kişinin semptom öyküsünü aldıktan sonra ambulans ya da hastane ihtiyacı yok ise, bu kaydı ilçe sağlık müdürlüklerinin ekranına iletiyor. Bizim ekibimiz de bu kayıtlar üzerinden temaslıya tekrar ulaşıp gerekirse sürüntü alıyoruz ve ilaç başlıyor. Yani temaslıların semptomu ortaya çıktığında kendileri hastane ya da doktora gitmeye çalışmadan evlerine gidiliyor.”

Covid-19’da semptomun bazen testten bile önemli olduğunu belirten Dr. Uyar sözlelerini şöyle sürdürdü: “PCR elbette kıymetli ama kişinin kliniği bizim için esas olan şey. Kişi en ufak bir rahatsızlığını bize bildirdiğinde biz derhal bunu Covid şüphesi olarak ele alıp sürüntü alıyoruz. Bu konuda hiç kimseyi geri çevirmiyoruz”.

‘Muhtarlar, öğretmenler, imamlar’

İçişleri Bakanlığı ve yerel idarelerin de sürece katılımıyla başlatılan yeni denetim uygulaması sayesinde izolasyondan kaçışların da önemli ölçüde azaldığını anlatan Dr. Uyar “Kaymakamlık vasıtasıyla emniyet mensupları, muhtarlar, imamlar, öğretmenler ya da belediye çalışanları bizim arkamızdan vaka ya da temaslıyı her gün evde mi değil mi diye kontrole gidiyorlar. İzolasyonu ihlal edenlerse 112 aracı ile yurtlara yerleştiriliyor” dedi.

‘Çocuklar yaşlılarla bir araya getirilmemeli’

Kendisi de Covid-19 atlatan doktor son olarak velileri şu sözlerle uyardı: “Okullar açıldı. Şimdilik ilçemizde güzel gidiyor. Çocuk geldiğinde direkt el yüz yıkanıp üstünü de değiştirmeli. Çocuklar yaşlılarla bir araya getirilmemeli. Kendim bile yaşı büyük olan hiçbir tanıdığımla birebir ilişkiye girmiyorum aylardır. Evet, zor biliyorum, sıkıldı herkes ama bir süre daha dişimizi sıkmalıyız.”