KIBRIS CUMHURİYETİ, KÜRESEL PORNO ENDÜSTRİSİNİN GİZLİ MERKEZİ: BELGELER SIZDI

Duvar-  Nikolaos Stelya

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından yayımlanan CyprusConfidential belgeleri, sadece sayısız yasadışı mali faaliyetleri ortaya çıkarmakla kalmadı, aynı zamanda küçük Akdeniz adası Kıbrıs ile küresel porno endüstrisi arasındaki şaşırtıcı bir bağlantıyı da gözler önüne serdi.

Sızdırılan belgelere göre Kıbrıs Cumhuriyeti, ekonomik modeli ve elverişli vergi koşulları sayesinde yetişkinlere yönelik içerik işletmeleri için önemli bir merkez haline geldi.

ABD ya da Çekya gibi ülkelerin aksine Kıbrıs porno stüdyolarına ev sahipliği yapmıyor olsa da dünyanın en büyük yetişkin içerik şirketlerinden bazıları için bir Avrupa üssü olarak hizmet veriyor. Bunlar arasında eskiden MindGeek olarak bilinen, Pornhub ile YouPorn'un sahibi olan Aylo ile Stripchat ve xHamster'ın ana şirketi olan Wisebits sayılabilir.

CAZİP VERGİLENDİRME ÖNEMLİ BİR FAKTÖR

CyprusConfidential belgeleri, yetişkinlere yönelik içerik sektöründeki çok sayıda başka şirketin de merkezlerini ya da yan kuruluşlarını Kıbrıs'ta kurduklarını gösterdi. Konuyu irdeleyen Fransa'nın Le Monde gazetesi, bunun nedeni olarak ada cumhuriyetinin vergilendirme politikalarına işaret etti.

Avrupa Birliği (AB) üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti, yüzde 2,5 gibi potansiyel olarak düşük bir efektif vergi oranına ek olarak, temettü ve telif ücretlerinden neredeyse hiç vergi almıyor. Bu da Kıbrıs'ı büyük şirketlerin vergi yükümlülüklerini azaltmak için genellikle çeşitli şirketler arasında para taşıdığı endüstriler için kazançlı bir yer haline getiriyor. 

Vergi optimizasyonu jargonunda "IP kutusu" olarak bilinen bu finansal formül, Aylo'nun şubesi MG Freesites örneğinde açıkça görülüyor. Le Monde'a göre, grubun gelirlerinin büyük bir bölümünü elinde bulunduran şirket, 2019 yılında 248 milyon euroluk satış üzerinden sadece 2 milyon euro vergi ödedi. Düşük vergi faturası, 84 milyon euro telif ücreti de dâhil olmak üzere çeşitli hizmetler için diğer grup iştiraklerine 220 milyon euronun üzerinde ödeme yapılarak elde edildi ve şirketin kârının mütevazı görünmesini sağladı.

FİNANS VE ÖDEME KOLAYLIKLARI

Vergi avantajlarının yanı sıra, Kıbrıs yetişkin içerik sitelerine bir başka avantaj daha sunuyor: Porno şirketleriyle çalışmaya istekli çok sayıda finans ve ödeme hizmeti. Çoğu büyük banka ve ana akım ödeme hizmet, imaj ve yasal sorumluluk kaygıları nedeniyle seks endüstrisiyle ilişki kurmayı reddediyor. Visa ve Mastercard, The New York Times gazetesinin ilgili bir dosyasının yayımlanmasının ardından 2020'de Pornhub ile bağlarını kopardı ve daha sonra yasağı diğer iştirakleri de kapsayacak şekilde genişletti.

Söz konusu dönemde Kıbrıslı şirketler, yetişkin web siteleri için kripto varlıklar veya kredi kartlarıyla ödeme sistemleri sunarak bu kazançlı pazardan yararlandı. Bu hizmetler, yüksek ret oranları ve iptal talepleri ile karakterize edilen işlemlerin yüksek riskli doğası nedeniyle geleneksel işletmelere göre daha yüksek bir komisyonla geliyor.

CUMHURBAŞKANI NIKOS ANASTASIADIS DÖNEMİ

Kıbrıs ile ilgili yeni ifşaların odağında Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis hükümetleri yer alıyor. 2013 yılındaki mali kriz öncesinde de adından 'vergi cenneti' olarak bahsettiren Kıbrıs Anastasiadis'in iktidar yıllarında büyük skandallarla uluslararası gündeme oturmuştu. 

Dün itibari ile gündeme yansıyan yeni ifşalar, Anastasiadis'in on yıl boyunca Kıbrıs Cumhuriyeti'nin yönetiminde olduğu döneme işaret etti. Le Monde, bu dönemde seks endüstrisinin adada kök saldığına dikkat çekti.

Aslen hukukçu olan Anastasiadis, 2013'te Kıbrıs'ı mali krizden kurtarma taahhüdüyle iktidara geldi. Cumhurbaşkanlığı döneminde Anastasiadis'in Lefkoşa merkezli hukuk bürosu, Al Jazeera'nın geçtiğimiz dönemde gündeme taşıdığı bazı karanlık dosya ve işlemlerde rol almaya devam etti. Anastasiadis 2023'ün başlarında Cumhurbaşkanlığını yakın mesai arkadaşı, eski diplomat Nikos Hristodulidis'e devretti. 

CYPRUS CONFIDENTIAL BELGELERİ

14 Kasım akşamı itibari ile ICIJ konsorsiyumu tarafından sızdırılan CyprusConfidential belgeleri, Kıbrıs'ın yasadışı finansal faaliyetler için bir merkez olarak kullanıldığını ortaya koydu. Belgeler AB'nin özellikle Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgali sırasında Rus oligarklar tarafından servetlerini taşımak ve Batı yaptırımlarını baltalamak için kullanılan Kıbrıs'ın bankacılık sistemini kontrol etmedeki başarısızlığını vurguladı. 

Veriler, Kıbrıs merkezli hizmet sağlayıcı Dimitris Ioannidis'in bu oligarkların varlıklarını gizlemelerine bilerek yardımcı olduğunu gösterdi. Şirketi MeritServus, aralarında Konstantin Malofeyev ve Roman Abramoviç'in de bulunduğu Rus oligarklara ait 100'den fazla şirketin operasyonlarını yönetti. 

Diğer ifşalar arasında Kıbrıs'ın Suriye devlet petrol şirketi ile Kıbrıs'ta kayıtlı bir komisyoncu arasında ABD'li üretici NOV Inc'den sondaj ekipmanı satın almak için işlemlerin yapılmasını sağlayarak yüzyılın tarihi hasarına katkıda bulunmasındaki rolü de yer aldı.