'KAZAK ELMA'SI DA NE?
Bugün marketlerden aldığımız elmaların vatanı büyük ihtimalle Orta Asya'dır...
24 Mayıs 2016 Salı 22:09
Kazakistan’da bu elmalar ormanda yetişiyor ve daha farklı türlerini dünyaya yaymak için çalışmalar sürüyor.
2013’te dünyada toplam 80 milyon ton elma üretildi. Bunun yarısı Çin’de üretilmişti. ABD’de elma piyasasının değeri toptan satış fiyatıyla toplam 4 milyar doları buluyor.
Bazıları Kazakistan ormanlarında keşfedilmeyi bekleyen daha çok sayıda iyi elma türleri olduğuna inanıyor. Elmanın atası olarak bilinen Malus siversii’nin kökeni Orta Asya’ya dayanıyor. Kazak ormanlarında hala bu elma yetişiyor. Ayılar elmaları yiyip tohumlarını dışkı yoluyla farklı bölgelere yayıyor.
ABD ve İngiltere'den keşif
ABD Tarım Bakanlığı’ndan (USDA) bitki uzmanı Phil Forsline yeni elma türleri bulmak amacıyla 1993’te bu ormanları keşfe gitmişti.
100 yaşındaki Almatılı bir botanist eşliğinde geziler yapıldı. Forsline 1995 ve 96’da bir ekip eşliğinde tekrar gitti. Amaç, mümkün olduğunca farklı elma tohumları toplamaktı. Bu sırada her birinin tadına bakılıyor, rengi, dokusu, yetiştiği habitat konusunda notlar alınıyordu. Yanlarında taşıdıkları GPS cihazlarıyla her tohumun net konumunu belirleyip kayda geçiyorlardı.
“Sanki cennet bahçesi gibiydi” diyor Forsline. “Çapı 25 mm’den 75 mm’ye kadar değişen elma çeşitleri vardı.”
Bazıları fazla ekşiydi, bazıları marketlerdeki elmaların tadındaydı. Bazılarında ise belirgin bir ceviz, anason ya da meyankökü tadı vardı. Arıların hangi bitkilerin polenlerini elma çiçekleriyle döllediğine bağlı olarak her elmanın tadı ve kokusu farklı olabiliyor.
Bu ayrı keşiflerde USDA için toplam 1000 ağaçtan 130 binden fazla tohum toplandı. Bunlar New York’taki bir tohum bankasında tutuluyor.
Kazakistan ormanlarında elma keşfine çıkan sadece USDA ekibi değildi. İngiltere’nin Hampshire bölgesinde 40 yıldır elma üreten John Selborne 2010’da Kazakistan’ın başkenti Almatı yakınlarındaki Tanrı Dağları’nda ormanları dolaştı.
Selborne bu ormanlarda elma ağaçlarının en yaygın bitki olduğunu, bazı elmaların tadını iğrenç, bazılarını ise çok lezzetli bulduğunu söylüyor.
Yeni elma türleri
Bazı elmaların hiçbir hastalık taşımaması, bazılarının çok kurak bölgelerde bile yetişiyor olması Forsline gibi onun da dikkatini çekmiş.
Yani sadece tatları bakımından değil, hastalığa ve kuraklığa karşı dirençli elma türlerinin belirlenmesi bakımından da önem taşıyor bu keşifler.
Minnesota Deneysel Tarım İstasyonu’nda Honeycrisp adlı bir elma türü üretildi. Tatlı, sert ve sulu bu elma diğer elmaların iki katı fiyata satılsa da 2014’te Amerika’nın en çok satan üç elma türü arasında yer alıyordu.
Minnesota Üniversitesi’nden Jim Luby bu ekibin içinde yer alıyor. “Kazakistan’daki elmalarda keşfettiğimiz ilginç özellikler var.Bunlardan biri bazılarının mantar ve diğer bazı elma hastalıklarına karşı dirençli olması” diyor. Her bahar Luby ve ekibi elma ağaçlarına tek tek elleriyle polen yayıyor.
Elma çiçekleri tek tek sarılarak böcekler ve arılar tarafından polen taşınması önleniyor. Haftalar süren bu süreç sonunda üretilen elmalardan elde edilen tohumlar sonbaharda toplanıp ekiliyor ve bunlar 5-8 yıl içinde kendi meyvelerini üretebiliyor.
Bu işin ticaretini yapanlar açısından oldukça pahalı bir iş bu. 4 bin metre karelik bir alanda bu tür elma ağaçları yetiştirmek için 30 bin dolar harcamak gerekiyor.
Luby, meyvedeki her bir kimyasalın ayrıştırılıp incelenmesi yoluyla daha hızlı sonuç alınabileceğini söylüyor. Bu işlemlerde de Kazak elmalarına başvurulacak.
Ancak USDA bu elmaların ekşi cinslerinin elma şarabı yapılarak da değerlendirileceğini düşünüyor. Bu konuda daha fazla araştırma yapılması planlanıyor.
Kazak Aport elması
Ayrıca bazı Kazak yatırımcılar da yerel ürünlerini değerlendirmeye çalışıyor. Aport elması olarak anılan ve ülkede çok sevilen elma türü bir Rus elmasıyla çaprazlanarak üretiliyor. Her biri bir kilogramı bulabilen bu elmaların üretimi Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla sekteye uğramış.
Son yıllarda iki yeni yerel girişimci, küçük bir elma bahçesinden elde ettiği ürünleri sosyal medya üzerinden pazarlıyor. Satışlar çok iyi gittiğinden bahçelerini genişletmeyi planlıyorlar.
Ortaklardan Timur Takabayev Aport elmasının ancak 800-1200 metre yükseklikte yetişmesi ve sezon sonunda toplanması yoluyla o tadın yakalanabileceğini, başka yerlerde yenilmez yabani elmalara dönüşeceğini söylüyor.
- Çin'de "zenginliği gösteren" sosyal medya paylaşımlarına yasakÇinli sosyal medya şirketleri, "zenginliği gösteren ve paraya tapan" paylaşımları kaldırma kararı aldı. Weibo'nun açıklamasında, bu kararın Çin'in "uygar, sağlıklı ve uyumlu bir sosyal ortam" yaratma kampanyasının bir parçası olduğu belirtildi.17 Mayıs 2024 Cuma 23:34ASYA
- İngiltere’de bir kişi yaklaşık 50 yıl sonra ülkede kalmak için gerekli izninin olmadığını öğrendi74 yaşındaki Ganalı Nelson Shardey, hayatının üçte ikisini İngiltere’de geçirdikten sonra ülkenin vatandaşı olmadığını öğrendi. Şimdi ülkede kalabilmek için binlerce sterlin ödemesi ve kalıcı oturum alabilmek için 10 yıl daha beklemesi gerekiyor.17 Mayıs 2024 Cuma 22:32İNGİLTERE
- ABD'de esrar kısıtlamalarının gevşetilmesi için son 50 yılın en büyük adımıABD'de Joe Biden yönetimi, esrarın yasal olarak "daha az zararlı maddeler" sınıfına sokulması için yasal adım attı.17 Mayıs 2024 Cuma 21:31AMERİKA
- ABD'de baharatlı cips yedikten sonra kalbi duran çocuğun ölüm nedeni acı bibermişABD'de baharatlı tortilla cipsi yedikten sonra beklenmedik bir şekilde hayatını kaybeden 14 yaşındaki çocuğun, çok fazla acı biber yemekten öldüğü belirlendi.17 Mayıs 2024 Cuma 20:21AMERİKA
- James Webb Uzay Teleskobu sayesinde iki büyük kara deliğin birleştiği tespit edildiABD Uzay ve Havacılık Ajansı'nın (NASA) James Webb Uzay Teleskobu, erken evren dönemine ait iki büyük kara deliğin birleştiğini ortaya çıkardı.17 Mayıs 2024 Cuma 19:21TEKNOLOJİ
- Almanya'da Tesla'nın giga fabrikasını genişletme planı çevre endişelerine rağmen onaylandıTesla'nın Almanya'nın başkenti Berlin yakınlarındaki Grünheide'de bulunan giga fabrikasının ormanlık alan kullanılarak genişletilmesi planı, bölge sakinleri ve çevre aktivistlerinin muhalefetine rağmen yerel belediye meclisi tarafından onaylandı.17 Mayıs 2024 Cuma 18:20AVRUPA
- Basketbolun Yıldız İsmi Resmen İskele'de.. Temur'un transferine onay çıktı...Basketbolun Yıldız İsmi Resmen İskele'de.. Temur'un transferine onay çıktı...17 Mayıs 2024 Cuma 17:33BASKETBOL
- Fransız polisi, sinagogu kundaklamaya çalıştığı öne sürülen kişiyi öldürdüFransa'nın kuzeyindeki Rouen kentinde polis, sinagogu kundaklamaya çalıştığı öne sürülen kişiyi öldürdü.17 Mayıs 2024 Cuma 17:24AVRUPA
- Fatih Terim Panathinaikos'tan ayrıldıTeknik direktör Fatih Terim, Yunanistan Süper Lig ekiplerinden Panathinaikos ile yollarının ayrıldığını duyurdu.17 Mayıs 2024 Cuma 16:26FUTBOL
- Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği arasında protokolTarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği arasında Şampiyon Melekler'in adlarının yaşatılacağı sosyal tesis yapılacak alanın devri ile ilgili protokol imzalandı.17 Mayıs 2024 Cuma 14:57KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.