KARL MARX 200 YAŞINDA
Marx 5 Mayıs 1818'de Almanya'nın batısında, Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi
05 Mayıs 2018 Cumartesi 10:37
Avukat olan babasının yolundan giden Marx, Bonn kentinde hukuk eğitimi aldı.
1841 yılında ise Jena Üniversitesi'nde felsefe doktorası yaptı. Eğitimi sırasında Alman filozof Georg Hegel'in düşüncelerinden etkilendi.
1836'da nişanlandığı Jenny von Westphalen ile 1843'de evlendi. 1844-1857 yılları arasında Marx çiftinin yedi çocuğu olsa da bunlardan yalnızca üçü uzun süre hayatta kalabildi.
Marx bir süre Köln'de gazete editörü olarak çalıştıktan sonra 1843'te eşi Jenny ile birlikte Paris'e taşındı.
İlk günden itibaren kentteki işçiler ve sol düşünürlerle sıkı ilişkiler geliştirdi.
Orada hayatı boyunca arkadaşı olacak olan devrimci Friedrich Engels ile tanıştı.
Fransa'dan sınır dışı edildikten sonra iki yıl boyunca Brüksel'de kaldı ve bu süreçte Engels ile dostlukları pekişti.
1845'te yayınladığı Feuerbach Üzerine Tezler'de yer alan ve bir filozof olarak dünyaya bakışını gösteren şu sözleri, bugün de Londra'daki mezar taşının üzerinde yer alıyor:
"Filozoflar şimdiye kadar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumladılar, oysa aslolan dünyayı değiştirmektir."
Marx ve Engels 1848'de yayınladıkları Komünist Manifesto ile insanlık tarihinin sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu ve bu mücadelenin işçi sınıfının zaferiyle sonuçlanacağını söyledi.
Aynı yıl Avrupa'yı sarsan toplumsal hareketler, iktidarları tehdit eden bir boyuta ulaştı. Avrupa'da daha iyi hayat şartları ve siyasi reform talebiyle başlayan toplumsal hareketler çoğu ülkede başarısızlıkla sonuçlandı ve bastırıldı. Fakat aynı zamanda Avrupa toplumlarında önemli izler de bıraktı.
'İşçi köle kaldığı sürece hiçbir ulus özgür olamaz'
Marx 1850 yılında bu yenilgiler hakkında "Yenilgiye uğrayanlar, geleneksel devrim-öncesi uzantılar, henüz şiddetli sınıf karşıtlıkları haline gelecek kadar keskinleşmemiş olan toplumsal ilişkilerin sonuçları oldu" demiş ve eklemişti:
"Proletarya kendi mezarını burjuva cumhuriyetinin beşiği yaparak burjuva cumhuriyetini, salt biçimiyle, açık amacı sermayenin egemenliğini ve emeğin köleliğini sonsuzlaştırmak olan devlet olarak hemen ortaya çıkmaya zorladı."
"İşçi köle kaldığı sürece, ne Macar, ne Polonyalı, ne İtalyan özgür olamayacaktır!"
Marx, Avrupa'daki 1848 devrimlerinin ardından devrimci hareketi finanse etme suçlamasıyla gözaltına alınarak Brüksel'den de sürgün edildi.
1849'da Londra'ya taşınan Marx, hayatının geri kalanını burada geçirdi. Burada ailece yoksulluk çekseler de Engels onlara destek oldu.
Marx, Londra'daki yıllarını kapitalizm ve endüstrileşmeyi inceleyerek geçirdi, ekonomi ve politika hakkında makaleler yazdı. Sermaye, toprak mülkiyeti, ücretli emek, devlet, dış ticaret, dünya pazarı hakkında teoriler geliştirdi.
Kapitalizmin çelişkilerini inceledi
Kapitalizmin varlığını sürdürmek için işçileri sömürmek zorunda olduğunu savunan Marx, bu sistemde üretim araçlarını ellerinde tutan sermaye sahiplerinin her zaman zenginleşirken işçilerinse yoksullaşacağını yazdı.
Marx, kapitalist üretim biçimlerinin işçileri birer makine çarkı gibi gördüğünü, işçilerin hem sömürüldüğünü hem de üretimlerinin karşılığını alamadığını, bu nedenle işçilerin ürettikleri ürünlere ve üretim sürecine yabancılaştığını öne sürdü.
Kapitalizmin kendi içinde taşıdığı çelişkiler nedeniyle krizlerin kaçınılmaz olduğunu yazan Marx, bu nedenle ölümünden sonraki onyıllarda yaşanan her ekonomik krizde tekrardan gündeme geldi. Marx'a göre şirketlerin kârlılığının düşme eğilimi krizlerin nedenlerinden biriydi.
Marx kapitalizme karşı komünizmi öneriyordu. Burjuvazinin işçiler tarafından devrilmesinin ardından işçi sınıfının "diktatörlüğü" kurulması gerektiğini söyleyen Marx, işçilerin demokratik yönetimi olacak bu sistemde üretimin kâr amacıyla değil ihtiyaca göre yapılmasını öneriyordu:
"Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre."
Marx komünizmin, insanların "sabahları avlanıp, öğleden sonraları balık tutup, akşamları hayvan besleyip, akşam yemeğinden sonra felsefe yapabileceği" bir düzen olması gerektiğini söylüyordu. Komünist toplum üretimi düzenleyeceği için insanlar avcı, balıkçı, çoban ya da felsefeci olmasa da bunları yapma imkanına sahip olacaktı. İlerleyen teknoloji sayesinde insanlar daha az çalışarak daha çok şey üretebilecekti.
Marx, proleter diktatörlükten komünizme geçişin nasıl olabileceğine dair hazır bir reçete sunmasa da, komünizme geçişle birlikte sınıfların ve dolayısıyla devletin ortadan kalkacağını, üretimi sağlayacak işçileri yönetecek kişilerin de seçilmiş, geri çağrılabilir ve ortalama ücret alan işçilerden oluşacağını söylüyordu.
Birinci Enternasyonel'in kuruluşu
Avrupa'da büyüyen işçi sınıfı, Birinci Enternasyonel olarak da bilinen Uluslararası Emekçiler Birliği'ni kurarken Karl Marx da oradaydı.
Londra'da Enternasyonel'in açılışında yaptığı konuşmaya "İşçiler! 1848'den 1864'e kadar olan dönem boyunca işçi yığınlarının sefaletinin azalmadığı büyük bir gerçektir, ama bu dönem sınai gelişme ve ticari büyüme bakımından gene de eşsizdir" diye başlayan Marx, 1843-1864 arasındaki 20 yılda ekonominin üç kat büyümesine rağmen yoksulluğun azalmadığını vurguluyordu.
Marx konuşmasında o dönemde halkın yetersiz beslenme koşullarında yaşamak zorunda bırakılmasını eleştiriyor, işçi sınıfının burjuvaziye kabul ettirdiği 10 saat çalışma yasasını övüyor ve işçilerin kurduğu kooperatiflerin yaygınlaşmasını öneriyordu.
Marx işçilerin, egemenlerin dünya çapındaki sömürü planlarını engelleyecek gücü olduğunu da bir örnekle açıklıyordu:
"Batı Avrupa'yı Atlantik'in öte yakasındaki köleliği sürdürmek ve yaygınlaştırmak üzere rezil bir haçlı seferine paldır-küldür girmekten koruyan egemen sınıfların dirayetleri değil, İngiltere'nin çalışan sınıflarının bu canice çılgınlığa karşı yiğitçe direnmeleri olmuştur."
Marx en kapsamlı kitabı olan Kapital'i de Londra'da yazdı. Kitabın ilk cildi 1867'de yayınlandı. Marx bu kitabı hazırlarken yalnızca işçi sınıfının durumunu incelemedi, aynı zamanda şirketlerin vergi kayıtları ve işçilerin sağlık raporları gibi belgeleri de kullandı. Bu raporlarda 30 saat aralıksız çalıştığı için ölen işçiler de vardı. Marx'ın kullandığı 1875 tarihli bir raporda Manchester bölgesindeki üst sınıfların ortalama yaşam beklentisinin 38, işçi sınıfının ortalama yaşam beklentisinin ise 17 yıl olduğu yazıyordu.
- WhatsApp: 'On milyonlarca kişi' mesajlaşma uygulamasına gizlice erişim sağlıyorWhatsApp'ın Yöneticisi Will Cathcart, mobil uygulamanın yasaklı olduğu ülkelerde "on milyonlarca kişinin" geçici teknik çözümlerle WhatsApp'a gizlice erişim sağladığını söyledi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 22:54TEKNOLOJİ
- Mike Tyson ve Jake Paul arasındaki profesyonel boks maçının kuralları ne olacak?57 yaşındaki eski dünya ağır siklet boks şampiyonu Mike Tyson, kendinden 30 yaş küçük bir boksörle yapacağı dövüş için bir kez daha ringe geri dönüyor.04 Mayıs 2024 Cumartesi 21:51SPOR
- Türkiye, İsrail ile ticari ilişkilerini neden şimdi kesti? Sonuçları ne olabilir?Türkiye’de hükümet, İsrail ile ilgili ihracat ve ithalat işlemlerinin tüm ürünleri kapsayacak şekilde durdurulduğunu açıkladı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 20:44TÜRKİYE
- 75 bin yıl öncesine ait bir Neandertal kadınının yüzü üç boyutlu olarak canlandırıldıBilim insanları, insanların en yakın akrabası olan ve 75 bin yıl önce yaşayan Neandertallerden bir kadının bugün yaşasaydı yüzünün nasıl gözükeceğini canlandırdı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 19:47TEKNOLOJİ
- ARUCAD Rektörü Prof. Dr. Asım Vehbi Uluslararası Arama Kurtarma Oyunları Açılış Töreni’ne KatıldıARUCAD Rektörü Prof. Dr. Asım Vehbi Uluslararası Arama Kurtarma Oyunları Açılış Töreni’ne Katıldı04 Mayıs 2024 Cumartesi 18:47ARUCAD
- ESA, Güneş yüzeyini ayrıntılı olarak gösterdiği bir video paylaştıAvrupa Uzay Ajansı (ESA), Solar Orbviter üzerindeki Extreme Ultraviolet Imager (EUI) cihazı tarafından kaydedilen görüntülerde Güneş'in yüzeyinin videosunu paylaştı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 18:38TEKNOLOJİ
- Salonda gerginlik yaşandıFenerbahçe Beko Basketbol Takımı'nın THY Avrupa Ligi play-off çeyrek finalde Fransa'nın Monaco ekibine 65-62 yenildiği maçın ardından salonda gerginlik yaşandı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 17:36BASKETBOL
- Kolombiya İsrail ile diplomatik ilişkilerin kesildiğini 'resmen' duyurduKolombiya, Gazze'de Filistin halkına yönelik devam eden saldırıları gerekçe göstererek İsrail ile diplomatik ilişkileri kestiğini resmen duyurdu.04 Mayıs 2024 Cumartesi 16:34ORTADOĞU
- Rusya şeker ihracatını yasakladıRus hükümeti şeker ihracatını geçici olarak yasakladığını açıkladı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:33ASYA
- Türkiye'de sigaraya 3 TL zamPeş peşe gelen zamlara bugün bir yenisi daha eklendi ve fiyatlar 3 lira arttı. Peki zamlı sigara fiyatları kaç TL? En pahalı ve en ucuz sigara kaç lira oldu? İşte güncel fiyatlar…04 Mayıs 2024 Cumartesi 13:20TÜRKİYE
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.