FİLİPİNLER'DEN ÇİN'E GÜNEY ÇİN DENİZİ'NDE YAPAY ADA UYARISI

Filipinler, Çin'i Güney Çin Denizi'nde Manila'nın egemenlik hakkı iddia ettiği Scarborough Resifi'ni bölgedeki bazı kayalık ve resiflere yaptığı gibi dolgu yoluyla yapay bir adaya dönüştürme girişiminde bulunması halinde iki ülke ilişkilerinin zarar göreceği konusunda uyardı.

Filipinler Dışişleri Bakanı Perfecto Yasay, Pekin yönetiminin, Scarborough Resifi'nde bu tarz bir inşaat hamlesine girişmesini "çok ciddi, provokatif bir eylem" olarak değerlendireceklerini ve bunun iki ülke arasında son dönemde giderek gelişen ilişkilerin "kaderini değiştireceğini" belirtti.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in, Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'ye beş ay önceki Pekin ziyareti sırasında Scarborough Resifi'nde inşaat yapmayacaklarına dair güvence verdiğini anımsatan Yasay, bu nedenle şimdilik böyle bir endişe taşımadıklarını vurguladı.

Yasay, "Önceden, bölgede bir inşa faaliyetine girişeceklerine dair bir tehdit algısı mevcuttu. Hatta Amerikan istihbarat raporları, resifi yapay bir adaya dönüştürmek üzere dip tarama araçlarını bölgeye göndermek için hazırlık yaptıklarını bildiriyordu. Şimdiyse içimiz rahat, çünkü böyle bir şey yapmayacaklarına dair bize güvence verdiler." ifadelerini kullandı.

Çin, son üç yılda bölgedeki çoğu denizin altına batmış durumda bulunan yedi resif ve kayalığı dolgu yoluyla yapay adalara dönüştürmüştü. Çin'in bu girişimleri ABD ile birlikte başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya gibi bölgede egemenlik hakkı iddia eden komşu ülkelerin eleştirisini çekmişti.

Pekin hükümeti, Güney Çin Denizi'nde yaklaşık üç milyon kilometrekare büyüklüğündeki bölgenin yüzde 80'i üzerinde hak iddia ediyor. Pekin, bu iddiasını 1940'lardan kalma bir haritaya dayandırıyor.

Güney Çin Denizi'nde oluşturduğu yapay adalar üzerine hava üssü ve sivil tesisler inşa ederek ihtilaflı sularda konumunu güçlendirmeye çalışan Pekin yönetimi, yer altı kaynakları açısından zengin Güney Çin Denizi'nde başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da aralarında bulunduğu bölge ülkeleriyle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Bölge üzerinden yapılan gemi taşımacılığıyla dünya genelinde her yıl yaklaşık 5 trilyon dolarlık ticaret gerçekleşiyor.