DEVLET ÇOCUKLARINI KORUMUYOR

Kuzey Kıbrıs’ta yapılan araştırmalar, çarpıcı bir gerçeği gözler önüne serdi. Kadın, çocuk mülteci, azınlık, engelli, tutuklu kısacası genel insan hakları konusunda kötü bir karneye sahip olan KKTC, çocuk suçlular konusunda hepten sınıfta kaldı.

 Gerek mahkeme raporları gerekse çocuk suçlular konusunda uzmanlar tarafından hazırlanan tarafından raporlar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devletinin suça itilen çocukları gözden çıkardığını ortaya koyuyor.

 KKTC mahkemeleri faaliyet raporlarının suçlarla ilgili dökümlerinde 16 yaşından küçük çocuk suçlularla ilgili istatistik raporları toplumun görmezden geldiği tüyler ürpertici bir gerçeği “görünür” hale getiriyor.

 Oya Gürel

Raporlara göre, 2011-2013 yılları arasında 16 yaşından küçük toplam 265 çocuk mahkemelerde yargılanarak hüküm giydi.

Yıllar itibarıyla bakıldığında ise 2011 yılında 74, 2012 yılında 97, 2013 yılında ise 94 çocuk mahkemelerde yargılanıp hüküm giydi ve hapislik dâhil olmak üzere çeşitli cezalara çarptırıldı.

2013 yılında mahkûm edilen 94 çocuktan 9’u hapis cezasına çarptırılırken 20’si nezaret altına alındı, 12’sine para cezası kesildi ve 53’ü ile ilgili mahkûmiyet kararı, raporda ayrıntıları verilmeyen, ancak “başka şekilde halledildi” ifadeleriyle yer aldığı şekilde cezalandırıldı.

2012 yılında ise mahkûm edilen 97 çocuktan 7’si hapse gönderildi. 8 nezaret, 5 de para cezasının öngörüldüğü 2012 kayıtlarında “başka şekilde halledilen” çocuk suçluların sayısı 77.

2011 yılının dökümü ise 5 hapis, 12 nezaret, 9 para ve 48 de “başka şekilde halledilme”.

Çocuk suçlarında bu kadar yüksek rakamlara ulaşılması kendi başına korkunç bir gerçeği oluşturmakla birlikte devletin konuya olan duyarsızlığı durumu daha da kötüleştiriyor.

Çocuk mahkemelerimiz yok

KKTC’nin onaylayıp iç hukukta bağlayıcılık kazandırdığı BM Çocuk Hakları Sözleşmesine göre 18 yaş altındaki her kişi çocuk kabul edilmektedir ve suç işleyen Sözleşme, 18 yaş altındaki çocuklar, yargılanmadan ötürü herhangi bir şekilde etkilenmelerini önlemek maksadıyla çocuğun gelişim ve kişilik özelliklerine göre yargılama gerçekleştirecek ve rehabilitasyonu hedef alacak şekilde çocuk mahkemesinde çocuk mahkemelerinde yargılanmalarını öngörüyor. Ancak ne yazık ki KKTC’de çocuk mahkemeleri bulunmadığı gibi, Kıbrıslı Türk İnsan Hakları Vakfı’nın çocuk haklarına yönelik hazırladığı rapora göre KKTC’de çocuk mahkemeleri hala oluşturulmadığı gibi pratikte mahkemelerin çocukları korumaya yönelik aldığı tedbirler de yeterli değil.

Rapor devamla çocuk mahkemelerinin mutlaka kurulması gerektiğinin altını çizerken suç işleyen çocuklarda tutuklama ve ceza tedbirlerine en son çare olarak başvurulması gerektiği üzerinde d duruyor. Raporda yine çocuk mahkemelerinde sosyal hizmet uzmanı, psikolog gibi uzmanların görev alması gerektiğine işaret edilerek gereken uygulamalar ve alınması gereken tedbirlerin Kuzey Kıbrıs’ta sistemli bir şekilde yasal çerçeveye oturtulamadığı ve düzenleme kapsamına alınmadığı vurgulanıyor. Rapor ayrıca çocuk mahkemeleri yanında özel eğitim almış “çocuk polisi” biriminin de eksikliği vurgulanıyor.

Çocuklar yetişkin mahkûmların yanında

Hüküm giyerek cezaevine gönderilen çocuk mahkûmlar daha da büyük bir sorunla karşı karşıya kalıyor. Bugün modern dünyada kabul gören “çocuk eğitim kampları” bir yana, doğruluğu tartışma konusu olan ıslahevlerinin bile KKTC’de bulunmaması nedeniyle Merkezi Cezaevi’ne gönderilen çocuklar yetişkin mahkûmların bulunduğu bir ortama giriyorlar. Her ne kadar cezaevi yetkilileri bu çocukları diğer mahkûmlardan ayrı tutma gayreti içerisinde olsalar da, kapasitesinin çok üzerinde mahkûm barındıran Merkezi Cezaevi’nde yasada açıkça yasaklanmış olmasına karşın çocuk mahkûmlarla yetişkin mahkûmlar bir arada tutuluyor. Bu durum çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimini olumsuz yönde etkilerken, çok daha vahim sonuçlar da doğuruyor. Yetişkin mahkûmlarla bir arada olan çocuk suçlular, cinsel ve fiziksel istismara maruz kalma riski altında bulunuyorlar. Dahası, yaşları gereği ihtiyaç duydukları beslenme, eğitim, sağlık hizmetleri gibi hususlardan da çocuklara özgü uygulama olmaması nedeniyle mahrum kalan çocukların en temel hakları devlet eliyle ellerinden alınmış oluyor.

Devletin gözden çıkardığı çocuk suçlular, yetişkin mahkûmlarla geçirdikleri zaman içerisinde onlara öykünürken, bazıları ise tahliyelerinin ardından“gedikli suçlulardan” aldıkları “tavsiye mektuplarıyla” doğrudan suç örgütlerine yönlendiriliyor.

(Kutu içerisinde)

Kayıtlara göre 2011-2013 yılları arasında toplam 21 çocuk Merkezi Cezaevine, yetişkin mahkûmların arasına gönderildi.

2011-2013 yılları arasında suç dökümleri ise mahkeme kayıtlarına göre şöyle:

Adam öldürme, adam öldürmeye teşebbüs, vahim yaralama, darp, tecavüz: 11; silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma: 4, soygun yapmak, ev dükkân açmak, sirkat, tasarruf: 30; trafik ve diğer suçlar: 15; kavgada yer almak, rahatsızlık, kasti hasar: 5; uygunsuz hareket: 8; sahte para temini 1.

2012

Adam öldürme, adam öldürmeye teşebbüs, vahim yaralama, darp, tecavüz: 22; silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma: 8; soygun yapmak, ev dükkân açmak, sirkat, tasarruf: 35, hintkeneviri tasarrufu: 2; trafik ve diğer suçlar: 15; kavgada yer almak, rahatsızlık, kasti hasar: 12; uygunsuz hareket: 2; sahte para temini: 1.

2013

Adam öldürmeye teşebbüs: 13, silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma: 9; soygun yapmak, ev dükkân açmak, sirkat, tasarruf: 60;  trafik ve diğer suçlar: 6; kavgada yer almak, rahatsızlık, kasti hasar: 3; uygunsuz hareket: 1; sahte para temini: 2