DEPREMİN TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNDEKİ TOPLAM YÜKÜ 2 TRİLYON TL

TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu yayımladı.

Raporda depremin yol açtığı kayıp ve hasarların boyutu ortaya konulurken insani kayıpların yanı sıra, fiziki varlıklarda oluşan hasarlara, kayıplara ve ihtiyaçlara ilişkin tespitler yer aldı. Depremin yol açtığı hasarın Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükün yaklaşık 2 trilyon TL (103,6 milyar dolar) olduğu tahmin edildi.

14 MİLYON YURTTAŞ, 1,7 MİLYON GÖÇMEN ETKİLENDİ

Raporda, 48 binden fazla insanın yaşamını yitirdiği depremden etkilenen 11 ilin toplam nüfusunun 14 milyon olduğu, bu nüfusun ülkenin yüzde 16,4’ü olduğu belirtildi.

Bu nüfusun yüzde 96,7'sine denk gelen 13,5 milyon insan il ve ilçe merkezlerinde yaşarken kalan kısım belde ve köylerde ikamet ediyordu. Ayrıca deprem bölgesinde 1 milyon 738 bin kişi, geçici koruma kapsamında ikamet eden göçmen nüfustan oluşuyordu.

1,5 MİLYON KİŞİ KAYIT DIŞI ÇALIŞIYORDU

2021 yılı verilerine göre 11 ili kapsayan afet bölgesinde 3,8 milyon kişi istihdamda yer alırken bölge istihdamının ülke istihdamı içerisinde payı yüzde 13,3 düzeyindeydi.

Çalışanların 2,3 milyonu kayıtlı, 1,5 milyonu ise kayıt dışı çalışıyordu. Afet bölgesi genelinde istihdamın kayıt dışılık oranı yüzde 39 seviyesindeydi.

DEPREMİN TOPLAM YÜKÜ 2 TRİLYON TL

Depremin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükü içerisinde en önemli bileşenini 1,07 trilyon TL (56,9milyar dolar) ile konut hasarı oluşturdu. Konut hasarı toplam yükün yüzde 54,9’una tekabül etti.

İkinci ağırlıklı hasar kalemi ise 242,5 milyar TL (12,9 milyar dolar) ile kamu altyapısı ve hizmet binalarındaki yıkımdan oluştu. Konut hariç özel kesim hasarı ise 222,4 milyar TL (11,8 milyar dolar) oldu. Bu kalem içerisinde imalat sanayi, enerji, haberleşme, turizm, sağlık ve eğitim sektörleri, küçük esnaf ile ibadethanelere ilişkin hasar yer aldı.

Ayrıca, sigortacılık sektörü kayıpları ve esnafın gelir kayıpları ile makroekonomik etkiler dikkate alındığında, depremin yol açtığı felaketin Türkiye ekonomisi üzerindeki toplam yükü yaklaşık 2 trilyon TL (103,6 milyar dolar) düzeyinde gerçekleşti. Bu büyüklüğün 2023 yılı milli gelirinin yaklaşık yüzde 9'una ulaşabileceği öngörüldü.

GSYH’NİN YAKLAŞIK YÜZDE 10’U

Bölgede ağırlıklı üretim faaliyetleri sırasıyla, hizmet, sanayi ve tarım sektörlerinde gerçekleşirken depremden etkilenen illerin 2021 yılında Gayri Safi Yurt İçi Hasıladan (GSYH) aldığı pay yüzde 9,8 düzeyindeydi. Ayrıca 79 milyar dolar büyüklüğünde milli gelir bu bölgede oluştu.

Bölgenin fert başına milli gelir seviyesi Türkiye ortalamasının belirgin olarak gerisinde yer aldı. Söz konusu yıl verileri dikkate alındığında, depremden etkilenen 11 ilin ortalama kişi başına GSYH'sı 5 bin 924 dolar olarak hesaplanıyor.

2021’de Türkiye’de kaydedilen yüzde 11,4 oranındaki ekonomik büyümeye depremden etkilenen 11 ilin katkısı 0,98 puan olmuştu.