CORONA VİRÜS DAMARLARI DA VURUYOR

Bilim insanları yeni corona virüsün sırrını çözmeye çalışırken, şaşırtıcı bilgilere de ulaşıyor. Örneğin; önceleri sadece akciğerleri etkilediği düşünülen virüsün vücuttaki damarlara da yayıldığı tespit edildi. Peki COVID-19 damarlarda hangi problemlere neden oluyor? İşte Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin’in yanıtı...

KAN VE DAMAR HASTALIĞI MI?

Dr. Mehra ve çalışma arkadaşları yaptıkları araştırmada (The Lancet,2020), SARS-CoV-2 virüsünün kan damarlarının içindeki endotel hücrelerine (kan damarlarının astarı) bulaşabildiğini keşfettiler. Endotel hücreleri kardiyovasküler sistemi korur ve kan pıhtılaşmasından bağışıklık yanıtına kadar her şeyi etkileyen proteinleri serbest bırakır. Ayrıca, corona virüslü kişilerin akciğer, kalp, karaciğer, böbrekler ve bağırsaklarının da endotel hücrelerinde hasarlar tespit ettiler.  New England of Medicine'de 21 Mayıs tarihli bir makale, corona virüs kurbanlarının akciğerlerinin H1N1 gripten ölenlerin dokuz katı pıhtı ile kaplı olduğundan bahsediyordu. Dolayısıyla virüsün damar içerisindeki epitel dokulara saldırarak kanın pıhtılaşmasına neden olduğu, pıhtılaşan kanın, beyinde, kalpte ve böbreklerde hasara yol açarak ölüme sebebiyet verdiği belirlendi. İşin ilginç yanı, kan hücrelerine bulaşan ve insan vücudunda dolaşan bir solunum virüsü bugüne kadar neredeyse hiç duyulmamıştır.

BAĞIRSAKLARI NASIL ETKİLER?

Massachusetts Genel hastanesi ve Harvard Tıp Okulu'ndaki araştırmacılar, 400'den fazla corona virüs hastasının karın taramalarını incelediler. Mide ve bağırsak sisteminde kalınlaşmış bağırsak duvarları ve gaz kistleri gibi bağırsak anormalliklerini tespit ettiler. Ölmekte olan bağırsak hastalığına benzeyen anormalliklerin, coronanın bir yan etkisi olarak kaydedilen bir komplikasyon olan kan pıhtılaşması ve küçük damar yaralanmalarından kaynaklandığı ifade etmişlerdir. Daha öncesinde,  Çinli bilim insanları SARS-Cov-2 virüsünün insan bağırsağına ACE2 enzimi ile kolayca bağlandığını ve genel sindirim sistemi semptomlarının, özellikle, ishalin corona virüs hastalarında yaygın olduğunu açıklamışlardı. Virüsün bağırsaklarda çoğaldığı ve dışkıda corona virüsün canlı formlarının bulunduğu tespit edildi. Dolayısıyla dışkı yoluyla da bulaşabileceği unutulmamalı.

AKCİĞERDE HASAR YAPAR MI?

İngiltere'deki birçok hastanın, corona virüs enfeksiyonundan sonra akciğerlerinin alveollerinde yara izine benzer bir görünüm (skarlaşma) veya pulmoner fibroz belirtileri ortaya çıkmış. Bu durumun kalıcı olabileceğinden korkuluyor. Eğer bu durum geri döndürülemezse, semptomlar daha şiddetli nefes darlığı, öksürük ve yorgunluk olarak ortaya çıkacaktır. Ciddi durumlarda corona virüsün, mukus, sıvı ve diğer hücrelerin hava keselerini veya alveolleri doldurmasına neden olan abartılı bir bağışıklık tepkisini tetikleyebileceği düşünülmektedir. Bu durum ortaya çıktığında, pnömoninin (zatürre) devreye girmesiyle yardım almadan hastanın nefes almasını zorlaştırabilir.