CORONA VİRÜS, ABD'DE İSPANYOL GRİBİNDEN DAHA FAZLA ÖLDÜRDÜ

Son 103 yıldaki tüm bilimsel ve tıbbi ilerlemelerine rağmen, corona virüs pandemisi ABD’de 675 bin kişinin hayatını kaybettiği 1918’deki İspanyol gribi salgınından daha fazla insanı öldürdü. Ülkede şimdiye kadar 690 binden fazla kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Bilim insanları, 1918'e kıyasla aşılar gibi modern tıp imkanlarının bulunduğu bir çağda bu kadar çok insanın öldüğünü görmenin 'üzücü' olduğunu söyledi.

ABD'de şimdiye kadar toplam 694 bin 619 kişi Covid-19’dan öldü ve 1918 salgını sırasında İspanyol gribinden ölenlerin sayısını geçti.

İSPANYOL GRİBİ NEDENİYLE ABD'DE YAKLAŞIK 675 BİN KİŞİ ÖLDÜ

İspanyol gribi nedeniyle, yaklaşık 500 milyon insanın veya dünya nüfusunun üçte birinin enfekte olduğu tahmin ediliyor. Ölüm sayısının dünya çapında en az 50 milyon olduğu ve yaklaşık 675 bin ABD'de meydana geldiği düşünülüyor.

Bununla birlikte İspanyol gribinde, ölüm oranı 5 yaş altı, 20-40 yaş arası ve 65 yaş ve üzeri kişilerde yüksekti. 20-40 yaş grubundakiler de dahil olmak üzere sağlıklı insanlarda yüksek ölüm oranı, bu pandeminin benzersiz bir özelliğiydi.

Harvard Üniversitesi T. H. Chan Halk Sağlığı Okulu'ndan epidemiyolog Stephen Kissler, "2019'da benimle konuşsaydınız şaşıracağımı söylerdim. Ama benimle muhtemelen Nisan veya Mayıs 2020'de konuşsaydınız, bu noktaya geldiğimize şaşırmayacağımı söylerdim” diye konuştu.

İKİ PANDEMİ ARASINDA HANGİ FARKLAR VAR?

Nüfus: ABD nüfusu şimdi 1918'dekinin üç katı. Yani Covid-1’dan9 ölüm sayısı daha yüksek olsa da, 1918 grip salgını daha yüksek bir oranda öldürdü. ABD nüfusu 2021'deki 330 milyona kıyasla yaklaşık 105 milyondu. Bu, 100 bin  Amerikalı başına 204 Covid ölümüyle karşılaştırıldığında 100 bin kişi başına 642 İspanyol gribi ölümü olduğu anlamına geliyor.

Aşı bulunabilirliği: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 1918'deki İspanyol gribinde hastalığa karşı bir aşı bulunmadığını belirtiyor. Şu anda, Covid-19 aşıları tüm dünyada kullanılıyor, ancak milyonlarca uygun Amerikalı aşılanmadı.

ABD’de  Covid-19 aşıları, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) corona virüs salgınını pandemi ilan etmesinden dokuz ay sonra, 2020 Aralık ayının ortalarında belirli gruplara uygulanmaya başladı. Johns Hopkins Üniversitesi’nin  verilerine göre o zamana kadar 298 binden fazla Amerikalı Covid-19'dan ölmüştü.

CDC verilerine göre şimdiye kadar 12 yaş ve üstü Amerikalıların yüzda 36'sı Delta varyantı vakalarının artışının ortasında henüz tam olarak aşılanmadı.

Yanlış bilginin hızla yayılması: Kissler, 1918 salgınına kıyasla şu anda en büyük dezavantajın aslında büyük bir teknolojik ilerlemeden kaynaklandığını öne sürdü:

"İnternet iki ucu keskin bir kılıç olabilir. Bize CDC'yi ve DSÖ’nün güncellemelerini  alma ve çok daha hızlı bilgi paylaşma fırsatı veriyor. Ancak bu aynı zamanda yanlış bilgileri de hızla yayabileceğimiz anlamına geliyor.Doktorlar aylardır sosyal medyada paylaşılan popüler mitleri çürütmeye çalışıyorlar ve bu çok zor bir uğraş” dedi.

İKİ PANDEMİ ARASINDA HANGİ BENZERLİKLER VAR?

Gençler yenilmez değil: Bir kişinin genç ve sağlıklı olması, bir pandemik virüs tarafından sert bir şekilde vurulmayacağı anlamına gelmiyor. CDC, 1918’deki İspanyol gribi salgını için , "20 ile 40 yaş grubundakiler de dahil olmak üzere sağlıklı insanlarda yüksek ölüm oranı, bu pandeminin benzersiz bir özelliğiydi" açıklamasını yaptı.

Bununla birlikte, 1918'deki salgınının genç yetişkinler arasında hızla yayılması şaşırtıcı olmayabilir. Birinci Dünya Savaşı'nın son yılında devam ediyordu ve birçok genç asker kışlada birbirine yakındı. Ancak, şu anda dünya savaşı olmasa da, Covid-19 nedeniyle gençlerin tehlikede olduğu kanıtlandı.

Kissler, "Özellikle uzun süreli Covid ile gençlerin yenilmez olmaktan çok uzak olduğunu kesinlikle gördük" dedi.

Virüslerin pandemi durumu sona erse bile yıllarca yayılması mümkün: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) pandemiyi yeni bir hastalığın "dünya çapında yayılması" olarak tanımlIyor. Ancak bir pandeminin ne zaman bittiğine dair kesin bir ölçüm yok.

CDC, İspanyol gribinin 1918 baharından 1919 yazına kadar üç dalga halinde gerçekleştiğini belirtti, sncsk virüs 38 yıl boyunca mevsimsel olarak dolaşmayı sürdürdü. Kissler, Covid-19'a neden olan virüs olan SARS-CoV-2'nin de "pandemi" sona ermiş olsa bile yıllarca ortalıkta kalabileceğine inandığını söyledi.

AŞILANMANIN ÖNEMİ

Diğer taraftan Kissler, yeniden enfeksiyona neden olabilecek bazıları da dahil olmak üzere yeni varyantların ortaya çıkacağı tahmininde bulundu.

Kissler, "Bu varyantların, aşılı olduğumuz sürece ciddi hastalığa neden olmayacağını düşünüyorum. Covid-19’a karşı koruma sağlamanın K ve bu salgının yayılmasını önlemenin en iyi yolu aşılanmak. Virüse maruz kalmayı beklemeyin, bu uzun süreli Covid'e, hastaneye yatışa veya ölüme neden olabilir” diyerek aşılanmanın önemine dikkat çekti.