ÇİN, GENETİK HARİTA OLUŞTURMAK İÇİN ON MİLYONLARCA ERKEĞİN DNA’SINI TOPLUYOR

Çin polisinin genetik harita oluşturmak için 70 milyon erkekten ve erkek çocuğundan kan örneği aldığı öne sürüldü. The New York Times’ın haberinde bunun yetkililere denetim mekanizmaları açısından güçlü, yeni bir araç sağlayacağı ifade edildi. 

Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nün Çarşamba yayımladığı yeni çalışmaya göre, yetkililer geniş bir DNA veritabanı oluşturmak amacıyla 2017’den bu yana ülkenin pek çok yerinden örnek topluyor.

Bu veritabanını kullanarak yetkililerin bir kişinin erkek akrabalarını sadece o kişinin kanı, tükürüğü ve diğer genetik materyallerini kullanarak izleyebileceği belirtildi. 

Amerikalı şirket Thermo Fisher’in de Çin’e bu konuda yardımcı olduğu aktarıldı. Şirket, Çin polisine istenen özelliklere göre üretilen test kitleri sattı. Amerikalı Kongre üyelerinin şirketi bu satış nedeniyle eleştirse de şirket yaptığı işi savundu. 

Bu projenin, Çin’in özellikle etnik azınlıklara odaklanarak halkı kontrol etmek amacıyla genetiği kullanma çabalarının tırmanacağına işaret ettiği belirtildi. 

Bu uygulama, Çin polisinin ülke çapında gelişmiş kameralar, yüz tanıma sistemleri ve yapay zeka destekli sistemlerle oluşturduğu denetim ağını daha da kompleks hale getireceği ifade edildi. 

Polis, suçluların yakalanması için verilere ihtiyaç duyulduğunu ve donörlerin DNA’larının alınmasına onay verdiğini söyledi. Çin’de bazı yetkililer ve Çin dışındaki insan hakları örgütleri, ulusal DNA veritabanının gizliliği ihlal edebileceği konusunda uyardı. 

İnsan hakları aktivistleri, bilgilerin otoriter bir rejim altında yaşayan ve reddetmek için neredeyse hiçbir hakkı bulunmayan yurttaşların rızası olmadan alındığını savundu.

Programın Çin’de alışılmadık bir muhalefete neden olduğu belirtildi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) Çin araştırmacısı Maya Wang, “Bir kişinin aktivizmi nedeniyle tüm ailelerin cezalandırılması konusunda kişilerin en yakınındakileri tespit etme kabiliyeti toplum üzerinde ürpertici bir etki yaratacak” dedi. 

Kampanyaya okulların da dahil edildiği ifade edildi. Çin’in güney sahil kasabalarının birinde küçük çocukların da kan örneği verdiği belirtildi. 

Kampanyanın gerekçesinin suç işleme eğilimlerinin artmasına bağlanabileceği aktarıldı. 

Devlet medyasına göre, Çin halihazırda 80 milyon kişiden elde edilen verilerle oluşturulan, dünyanın en büyük genetik malzeme veritabanına sahip. 

Toronto Üniversitesi’nde siyaset bilimi bölümünde doktora öğrencisi olan Emile Dirks, “Bı modellerin Çin’in geri kalanına saldırgan biçimde yayıldığını görüyoruz. Buna daha önce tanık olmadığımızı düşünüyorum” dedi. 

Avustralyalı düşünce kuruluşunun yayımladığı raporda, Çin’in erkek nüfusunun yaklaşık yüzde 5’i ile 10’u arasında bir kesimin DNA örnekerini toplamayı amaçladığının tahmin edildiği belirtildi.