ARAŞTIRMA: UÇAKLARIN HAVADA BIRAKTIĞI BEYAZ ÇİZGİLER SANILDIĞINDAN DAHA ZARARLI

Tüm bu teoriler henüz ispatlanabilmiş değil. Ancak bilim insanları havadaki bu beyaz izlerin atmosfere sanıldığından çok daha fazla zararı olduğunu söylüyor.

Konuyla ilgili yapılan araştırmaya göre bu izler atmosferdeki sıcaklığı artırıcı etkiye sahip. Almanya Havacılık Merkezi Atmosfer Fiziği Enstitüsü (DLR) mühendislerinden Ulrike Burkhardt, bu izlerin Dünya yüzeyinden atmosfere geri yansıması gereken ışınları durdurduğunu söylüyor.

Son yıllarda popüler olan havacılık sektörünün gelişmesine paralel olarak, Burkhardt'e göre bu izler sebebiyle 2050 yılında küresel ısınma 3 kat artış gösterecek.

Bilim insanlarına göre havacılık teknolojisinin ilerlemesi sonrası uçaklar daha az yakıt yakmak için, daha yüksek irtifalarda uçmaya başlayacak. Daha yüksek rakımlarda hava sıcaklığı çok daha düşeceği için, bu beyaz izlerin atmosferde kalma süresi de artacak. Ulrike Burkhardt, "Sivil havacılık taşımacılığı önümüzdeki yıllarda da giderek artacak. Bu da şunu gösteriyor ki, uçakların atmosferde bıraktığı beyaz izlerin etkisi, karbondioksit etkisinden çok daha fazla olacak." diyerek küresel ısınma konusunda belki de hiç gündeme gelmeyen bu soruna dikkat çekiyor.

Aslında uçakların havada bu tarz izler çıkarmasının çok basit bir sebebi var: Isı farkı. Uçaklar daha az yakıt harcamak için yüksek irtifada uçuyor. 10 bin metre yükseklikte hava sıcaklığı -56 dereceye kadar düşer. Ancak uçakların motorları 600 santigrat dereceye kadar ısınır. Motordan çıkan sıcak hava suya dönüşmeden anında donar ve havada kristalleşir. Daha sonra da buharlaşıp yok olur. Motordan çıkan gazın ortalama yüzde 70'i karbondioksit, yüzde 29'u su buharı ve yüzde 1'i de diğer gazlardan oluşur.

Birçok kişi bu sebeple uçakların arkasında dumanlar çıkartarak uçtuğunu zanneder. Halbuki bu beyaz iz, uçak motorlarının egzozundan çıkan su buharı ve sıcak havanın, bir anda soğuk hava ile buluşmasından kaynaklanan bir görüntü. Uçaklar alçak irtifalara indiğinde, dış hava ısındığından bu tarz beyaz izler oluşmaz. Araştırmalar, sivil havacılıkta yapılan uçuşların sadece yüzde 10'unda bu tarz izler meydana geldiğini gösteriyor.

Flightradar24'ten 'rekor uçuş' duyurusu

Bazı eleştirmenlerse uçakların çıkardığı beyaz izler konusunda yapılan araştırmaların, bu izlerin oluşturduğu tehdidi abartabileceği görüşünde; ancak siyasilerin uçak yakıtlarında değişikliğe gidilmesi ve uçuş rotalarının yeniden düzenlenmesi için çalışma yapması konusunda hemfikir.

Yapılan araştırmalar havacılık sektörünün küresel ısınmanın yüzde 5'ine sebep olduğunu gösteriyor. Bu oran, kara yolu taşımacılığına kıyasla çok daha düşük seviyede. Uzmanlar her ne olursa olsun, havacılık sektörünün küresel ısınmaya etkisini azaltmak için çalışmalar yapılması gerektiğini belirtiyor.

Dünyadaki tüm ticari, askeri ya da sivil uçak rotalarını takip eden kuruluş Flightradar24, geçtiğimiz günlerde tek bir gün içerisinde 225 bin uçuş yapıldığını tespit ettiğini duyurmuş, 2006 yılından beri faaliyet gösteren firma bu rakamın rekor olduğunu belirtmişti.