ARAŞTIRMA: COVİD-19, ZEKA DÜZEYİNDE KAYBA NEDEN OLUYOR

Imperial College London ve Cambridge Üniversitesi'nden bilim insanları, Ocak-Aralık 2020 döneminde 12 bin 689’u farklı düzeyde Kovid geçirenlerden oluşan 81 bin 337 kişiyi bilişsel kabiliyetlerini ölçmeye yönelik bir dizi sorudan oluşan bir testten geçirdi. 

The Lancet dergisinde yayımlanan bu araştırma, Kovid-19'dan iyileşenlerin bilişsel kabiliyetlerinin önemli düşüşe uğradığını gözler önüne serdi. 

Buna göre Kovid'i hafif atlatanlar dahil hastalığı geçirenler, zeka testi çözmede hastalık geçirmeyenlere göre daha çok zorlandı. Covid-19'u ağır geçirenlerde bilişsel kabiliyet kaybı daha büyük oranda oldu. 

BBC'nin Horizon programı için Büyük Britanya Zeka Testi adlı bir çalışma yürüten araştırmacılar, pandeminin patlak vermesi üzerine bunu Kovid geçirenlerle geçirmeyenler arasında kıyaslama çalışmasına dönüştürdü. 

Covid-19'a yakalananların yakalanmayanlara kıyasla zeka testinde daha düşük performans gösterme eğiliminde olduğunu saptayan araştırmacılar, en büyük kaybın akıl yürütme, planlama ve problem çözme gerektiren görevlerde gözlemlendiğini, bunun uzun süren Kovid'de 'beyin sisi', yoğunlaşmada zorluk, doğru kelimeleri bulmada zorlanmanın yaygın görüldüğüne dair önceki bulgularla tutarlı olduğu belirtildi. 

Önceki araştırmalar, Kovid'den iyileşenlerin büyük bölümünün nöropsikiyatrik ve bilişsel komplikasyonlardan etkilendiğini saptamıştı.

Bilişsel düşük performans düzeyi aynı zamanda hastalığın ne kadar ağır geçirildiğiyle de ilgili. En büyük kayıplar, 7 puana varan IQ kaybıyla hastaneye yatırılıp ventilatöre bağlananlarda gözlendi ki, bu, daha önce felç geçirmiş ve öğrenme güçlüğü bildirenlerde gözlemlenenden bile daha büyük bir oran.

Bilişsel gerileme ile hastalandıktan sonra geçen zaman arasındaki bağı da inceleyen bilim insanlarının bu iki etken arasında hiçbir bağ bulamaması Kovid'in geri döndürülemez sonuçlar yarattığı şeklinde yorumlandı.

Sadece 275 katılımcıdan oluşan küçük bir alt grup, hem Kovid'e yakalanmadan önce hem de yakaladıktan sonra sözkonusu zeka testinden geçse de, araştırmada çoğunlukla kesitsel bir metodoloji kullanılması, neden-sonuç hakkında kesin sonuçlar çıkarma yeteneğini sınırladı. Ancak geniş çaplı ve sosyoekonomik açıdan çeşitlilik arz eden örneklem, araştırmacıların önceden var olan koşullar da dahil olmak üzere geniş çeşitlilikteki potansiyel olarak ortak değişkenleri kontrol etmesine izin verdi.