'AKILLI UYARICILAR' İŞE YARIYOR MU?
İşyerinde daha iyi performans göstermek için uyarıcılara başvuran insanların sayısı giderek artıyor. Peki bunlar işe yarıyor mu? Herkes hap almaya başlasa ne olur?
14 Eylül 2018 Cuma 11:43
Fransız yazar Honore de Balzac'ın kahvenin beyin gücünü artırdığına dair inancı sonsuzdu. Ünlü yazarın günde 50 fincan kahve içtiği ve sabahlara kadar yazdığı söyleniyor. Hatta bir dönem daha çok işe yaradığı inancıyla kaşık kaşık öğütülmüş kahve yermiş.
İşe yarayıp yaramadığını bilmiyoruz ama Balzac 100'den fazla roman, oyun ve hikâye yazmış, 51 yaşında da kalp yetmezliğinden ölmüştü.
Yüzyıllar boyunca insanlar bu amaçla kafein kullandı. Ancak yeni kuşaklar zihinsel becerilerini artırmak için yeni maddeler deniyor.
"Akıllı hap" adı verilen bu maddelerin bir kısmı oldukça popüler. Anket yapılan on binlerce Amerikalının yüzde 30'u son bir yıl içinde bu tür ilaçları denediğini söylüyor.
Zihinsel performansı artırma arzusu
İlk "akıllı hap" 1960'larda Romanyalı bilim adamı Corneliu Giurgea'nın bulduğu pirasetam. Kullanan kişinin beynini etkileyerek uyku veren bir kimyasal madde keşfetmeye çalışan Giurgea'nın bulduğu madde tam tersi etki yaratmıştı. Bir ay boyunca bu hapı kullananlar hafızalarında önemli gelişmelere tanık olmuşlardı.
Bugün pirasetam maddesi, performans artırma arayışındaki öğrenciler ve genç meslek sahipleri arasında yaygın kullanılıyor. Ancak sağlıklı insanların zihinsel kapasitelerini artırdığını gösteren fazla veri bulunmuyor. İngiltere'de reçeteli satılan bu ilaç ABD'de tıbbi kullanım için onay alamamış.
Bu tür "akıllı hapları" düzenli kullanan insanlar olmasına rağmen, bu ilaçların beyni olumlu etkilediğine dair veriler ya kanıtlanmış değil ya da çok sınırlı.
Vücut geliştirme takviyeleri
Piyasada dolaşan bu tür maddelerden biri de kreatin monohidrat. İçeceklere karıştırılan toz veya hap halinde satılan bu besin takviyesindeki ana kimyasal kreatin beyinde doğal olarak üretilen bir madde. Dışarıdan takviye yoluyla hafıza ve zekâyı geliştirdiğine dair bazı verilere ulaşıldığı ifade ediliyor.
Ancak bu madde vücut geliştirme ile uğraşan kişiler tarafından yıllardır bilinip kullanılıyor. ABD'de sporcular için besin takviyeleri milyarlarca dolarlık bir sektör. Bunların çoğu kreatin maddesi içeriyor.
Geçen yıl yapılan bir ankette, yetişkin katılımcıların yüzde 22'si son bir yıl içinde sporculara yönelik besin takviyeleri kullandıklarını ifade etmişti. Eğer kreatin büyük bir etki sağlıyorsa bunun sonuçlarının şimdiye dek görülmesi gerekirdi.
Uyarıcı maddeler
Stanford Üniversitesi'nden nörolog Andrew Huberman'a göre "bazılarının işe yaradığı bir gerçek". Bunlar arasında amfetamin ve metilfenidat gibi uyarıcılar başta geliyor.
Bu etken maddelere sahip ilaçlar ABD'de dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi davranış sorunlarının tedavisinde reçeteli kullanılabiliyor. Ancak son zamanlarda, uzun süreli odaklanma gerektiren ve rekabetin yüksek olduğu işlerde çalışanlar da bu tür ilaçlara başvuruyor.
Matematikçi Paul Erdös'ün 19 saat süren matematik problemlerini çözerken, yazar Graham Green'in ise aynı anda iki kitap yazarken amfetamin kullandığı söyleniyor.
Son dönemlerde ise gazetecilik, sanat ve finans alanlarında da yaygın kullanımdan söz ediliyor.
- Jose Mourinho teklif bekliyorJose Mourinho kulüp arıyor. Kariyeri başarılarla dolu ünlü menajer yeniden takım çalıştırmak için sabırsızlandığını söyledi.02 Mayıs 2024 Perşembe 10:37FUTBOL
- Üstel: Kendi tarafımızdaki genişletme işini önümüzdeki haftadan itibaren başlatacağızBaşbakan Ünal Üstel, Beyarmudu Kara Sınır Kapısı’nda incelemelerde bulundu, yol genişletmeyle ilgili çalışmalara önümüzdeki haftadan itibaren başlanacağını açıkladı.02 Mayıs 2024 Perşembe 10:29KIBRIS
- KIB-TEK duyurdu: Borçlu aboneler dikkatKıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), kuruma Nisan 2024 dönemi ve öncesi 675 TL üzeri borcu olan abonelerin elektriklerinin 6 Mayıs Pazartesi günü kesileceğini duyurdu.02 Mayıs 2024 Perşembe 10:27KIBRIS
- Basketbol Extend Kadınlar Ligi'nde İskele’de Caesar Larnaka GB-DAÜ karşılaşıyorBasketbol Extend Kadınlar Ligine bu gece tek maçla devam edilecek.02 Mayıs 2024 Perşembe 10:04BASKETBOL
- Pirinç, tuz, su... Hangi ürünlerle birlikte ne kadar mikroplastik tüketiyoruz?İşte içerdiği plastik miktarını öğrenince çok şaşıracağınız besinler...02 Mayıs 2024 Perşembe 09:44GENEL SAĞLIK
- Döviz güne nasıl başladı?Döviz güne nasıl başladı?02 Mayıs 2024 Perşembe 08:56KIBRIS
- Mağusa ve İskele’de bazı bölgeler 4 saat elektriksiz kalacakKıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), bugün orta gerilim elektrik şebekesinde yapılacak proje çalışması nedeniyle Mağusa ve İskele’de bazı bölgelere yaklaşık 4 saat elektrik enerjisi verilemeyeceğini duyurdu.02 Mayıs 2024 Perşembe 08:55KIBRIS
- Karada ve denizde “fırtınamsı rüzgar” uyarısıMeteoroloji Dairesi, bugün saat 14.00’ten gece yarısına kadar karada ve denizde fırtınamsı rüzgar beklendiği uyarısında bulundu.02 Mayıs 2024 Perşembe 08:54HAVA DURUMU
- New York'taki Gazze eylemlerinde 300 protestocu gözaltına alındıABD üniversitelerinde haftalardır süren Gazze yanlısı protestolar devam ediyor.01 Mayıs 2024 Çarşamba 20:34AMERİKA
- 1 Mayıs: İstanbul'da polis birçok noktada Taksim'e çıkmak isteyenleri engelledi, 210 kişi gözaltına alındı1 Mayıs İşçi Bayramı Türkiye'de birçok noktada etkinliklerle kutlanıyor. İstanbul Taksim Meydanı'na kutlama izni verilmemesi sonrası polis Taksim'e çıkan tüm yolları kapattı.01 Mayıs 2024 Çarşamba 18:10KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.