Bilinçsiz ilaç kullanma konusunda ilk sırada yer alan Türkiye’de, tavsiye ile ağrı kesici kullanma konusu da yaygın. Özellikle kadınlar adet dönemlerinde bazen bir hatta birden fazla ağrı kesici kullanabiliyor. Ancak bu durum birden bire yan etkilerin artmasına neden olabiliyor.

DÜNYANIN EN ÇOK KULLANILAN İLAÇ TÜRÜ

Vücudumuzun herhangi bir yerinde yaşadığımız ağrıların en büyük dermanı ağrı kesici ilaçlar… Ancak ağrılarımızı azaltmak için “at bir ağrı kesici!” tavsiyelerine uyarak içtiğimiz ilaçların önemli yan etkilerinin olabileceğinin unutulmaması gerektiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel “Doktorun verdiği bir tedavide ağrı kesici yan etki yapıyor diye ilacı kesmek doğru bir yaklaşım değil. Çünkü ağrı kesiciler, tedavide faydalı ilaçlardır. Böyle bir yaklaşımın yerine, doktor kontrolünde doz azaltılabilir, alternatif ilaçlara başvurulabilir” dedi.

Dünyada en yaygın kullanılan ilaç grubu olan ağrı kesiciler, şüphesiz ki tıp dünyasının en faydalı buluşları arasında… Tedavi etmesinin yanı sıra ağrıları azaltarak hastanın yaşam konforunu sağlayan ağrı kesici ilaçların tüketimi yaygınlaştıkça, gelişigüzel kullanımları da bir o kadar artıyor. Özellikle reçetesiz olarak, “tavsiye” ile ağrı kesici ilaç kullanmak bu tür kullanım hatalarının başında geliyor.

SİNDİRİM SİSTEMİNİ BOZUYOR

Tıp dünyasının hemen her branşında yaygın biçimde kullanılan ağrı kesiciler sadece ağrıları dindirici özelliğe sahip değil, inflamasyonu ve iltihabı da kesen ağrı kesiciler; dolayısıyla ödemi ve iltihabı gidermek, şişlikleri azaltmak, eklem hareketlerini rahatlatmak gibi nedenler için de çok yaygın olarak kullanılıyor. Ancak ağrı kesicilerin en çok bilinen yan etkileri sindirim sistemi üzerine olanlardır. Bunlar, sindirim sisteminin mukozasında çeşitli mekanizmalarla birtakım hasarlar yaratabiliyor. Bu da hastalarda kanama, ülser gelişimi, altta yatan başka sindirim sistemi hastalıkları varsa onların alevlenmesi gibi yan etkilere sebep olabiliyor. Ancak mutlaka sindirim sisteminde ülser veya yara yapacak diye bir şey söz konusu değil. Bulantı, kusma, ishal, kabızlık, iştahsızlık, baş dönmesi, baş ağrısı, cilt döküntüleri gibi basit yan etkileri de olabiliyor. Ağrı kesici ilaçlar, birtakım kan pıhtılaşmalarına da engel olabilmekte. Dolayısıyla kanama, pıhtılaşma faktörlerini bozarak da yan etki gösterebilirler.

TAVSİYE İLE İLAÇ KULLANMAYIN

En önemli yan etkiler hastanın kendi koşullarında ilaç kullanmasıyla ortaya çıkıyor… Bu sebeple de ağrı kesiciler doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalı. Ağrı kesici ilaçların kullanımında kimi hasta çok hassas olduğundan çok hızlı reaksiyon gösterirken kimisinde ise yan etkiler uzun süre kullanımda ortaya çıkabilir. Genellikle yüksek dozda ve kronik kullanımda yan etkiler daha çok görülüyor. Bu sebeple mümkün olan en düşük dozu kullanmakta fayda var. Hasta, ilacı doktor tavsiyesi ile alsa da; doktora, ilaçla ilgili yan etkileri, kendisinde gözlediklerini, sindirim sistemi veya vücudundaki değişiklikleri, varsa diğer hastalıklarını mutlaka anlatmalıdır. Ağrı kesicilerin bilinçsiz kullanımı en çok adet döneminde yaşadıkları ağrılar nedeniyle kadınlarda görülüyor. Ancak fazla kullanımı yarardan çok sağlığa zarar verebiliyor.

HER İLACIN YAN ETKİSİ VAR

Ağrı kesici ilaçları doğru bir şekilde kullanmak gereksiz yan etkileri engeller ancak yine de bazı yan etkilerinin olabilir. Her ilacın mutlaka yan etkileri vardır. Burada amaç hastalığı tedavi ederken, mümkün olduğunca yan etkileri ortadan kaldırmak veya azaltmaktır. Ağrı kesici yan etki yapıyor diye ilacı kesmek de doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü ağrı kesiciler, hastalığın tedavisinde oldukça faydalı ilaçlardır. Bunun yerine doktor kontrolünde doz azaltılabilir, alternatif ilaçlara başvurulabilir. Kısacası doktor; eğer beklenilen fayda, beklenilen yan etkilerden daha fazlaysa, o yan etkileri görmezden gelerek, hastanın durumuna göre azaltmaya ya da yok etmeye yönelik çözümler bulabilir.

DAHA DİKKATLİ OLMASI GEREKENLER…

• İleri yaş grubundaki hastalar.
• İleri yaş grubunda böbrek fonksiyonu bozulmuş hastalar.
• Çocuklar.
• Siroz hastalığı olanlar.
• Siroza bağlı portal hipertansiyon hastalığı olanlar.
• Böbrek hastaları.
• Kalp hastaları.
• Kronik karaciğer hastaları.
• Mide ve on iki parmak bağırsağı ülseri olanlar.
• İltihabi bağırsak hastalığı olanlar.
• Kanda pıhtılaşma bozukluğu olanlar.
• Sindirim sistemiyle ilgili hastalığı olanlar.