DÜNYANIN EN ESKİ CENAZE TÖRENİNDE NE YENDİ?
İsrail’de bulunan 12 bin yıllık bir mezar, Taş Devri insanlarının cenaze anlayışına ışık tutuyor...

25 Mayıs 2016 Çarşamba 14:51
12 bin yıl önce esrarengiz bir kadın anısına büyük bir ziyafet verilmişti. Kadının mezarı ilginç nesnelerle doldurulmuş, üzerine yemek artıkları fırlatılmıştı.
Bu kalıntılar İsrail’deki Hilazon Tachtit mağarasında bulundu. Daha önce de burada başka insan kalıntıları bulunmuştu.
Arkeologlar keşfedildiği günden beri bu kalıntıları inceliyor.
Bu gömütlerde olayların nasıl geliştiğine dair bulgular Current Anthropologydergisinde yayımlandı.
Bu kalıntıların, 15.000 ila 11 bin 500 yıl önce Akdeniz’in doğusundaki Levant bölgesinde yaşayan Natufian kültürüne ait olduğu tespit edildi.
Yerleşik toplum
Gruplar halinde yaşayan bu insanlar tarımdan önce yerleşik hayata geçtiği sanılıyor. Bu olağan dışı bir durumdu. Zira o devirde diğer insanların çoğu avcılık ve toplayıcılıkla uğraşıyordu.
Natufianlar organize bir şekilde cenaze töreni düzenleyen ilk insanlar arasında yer alıyordu.
Sekiz yıl boyunca mezarları incelemiş olan Kudüs’teki İbrani Üniversitesi’nden Leore Grosman “O zamanlar mezar olgusu ilk kez ortaya çıkmıştı. Belki de toplumda daha karmaşık bir yapı oluşmaya başladığı içindir” diyor.
Hilazon Tachtit’teki ziyafet bugüne kadar keşfedilmiş en geniş ve en eski törensel yemekti.
Menüde balık, ceylan, tilki, ağaç sansarı, yılan ve tavşan vardı. Kızarmış kaplumbağa da oldukça revaçta olmalıymış ki 80 tanesinin kalıntıları bulundu.
Bu kadar yemeği yiyen epeyce kalabalık bir insan topluluğu olmalıydı.
Törenin aşamaları
Grosman, ABD’deki Connecticut Üniversitesi’nden Natalie Munro ile birlikte, cenaze hazırlıkları ve ziyafetin dikkatle planlanmış en az altı aşamadan geçtiğini tespit etti.
- Natufianlar önce içine mezarı açmak için mağarayı oydular.
- Mezara oyup koydukları kireçtaşını ceylan boynuzu, kırmızı aşıboyası, kaplumbağa kabuğu ve tebeşir taşları gibi ilginç nesnelerle doldurdular.
- Sonra kireçtaşının üzerine kül döktüler.
- Kadının cenazesini bunların üzerine oturur pozisyonda yerleştirdiler. Bir yaban domuzunun ön bacağını ve birkaç kaplumbağa kabuğunu daha kadının kafasının ve kalçasının altına yerleştirdiler. Diğer Natufian yerleşim alanlarında görülmeyen deniz kabuğu, kartal tüyü, başka bir insana ait ayak gibi ilginç nesneler de koydular kadının üzerine ve etrafına.
- Sonra ziyafete geçtiler. İnsanlar yedikleri yemek artıklarını mezar kapatılmadan önce içine fırlatmıştı.
- Son aşamada ise Natufianlar mezarın üstünü 75 kg kadar büyük bir kireçtaşı ile kapattı. Natufian bölgesinde ilk kez bu kadar büyük bir kireçtaşı bulunmuştu.
Bu cenaze yemeği büyük bir hazırlık gerektiriyordu. Hayvanları avlayıp yenecek hale getirmek haftalar almış olmalıydı.
Şaman kadın
Yanındaki diğer insanların daha sade gömülmesine karşın bu kadının mezarına neden özel muamele yapıldığını tam olarak bilemiyoruz.
Grosman onun toplumda özel bir konumu olduğunu, etrafına dizilen eşyaların şamanlara özgü olduğunu söylüyor. “Bütün verileri değerlendirdiğimizde bu kadının muhtemelen bir şaman olduğunu söyleyebiliriz” diyor.
İskeletine bakılırsa doğuştan aksaktı kadın.
Bu cenaze yemeği Natufianların karmaşık bir toplumsal ilişki sistemi olduğunu gösteriyor. Avcılık ve toplayıcılıkla uğraşan küçük gruplar böyle gelişkin törenler düzenleyecek durumda değildi. Sürekli hareket halinde olmaları büyük gruplarla köklü ilişki kurmalarına engel oluyordu.
California Üniversitesi’nden Lisa Maher, Natufianların cenaze törenleri ile ilgili bulguların o kültür hakkında önemli sembolik ve ideolojik bilgiler verdiğini söylüyor.
Daha sonraki birçok toplumun Natufianlardan esin aldığı düşünülüyor. “Sonraki Neolitik (Taş Devri) ritüellerinin çoğu farklı ölçülerde Natufian geleneklerinden gelmedir” diyor Maher.
Netflix, Warner Bros Discovery’yi satın alıyorStüdyo ve yayın platformunu Netflix’in, Warner Bros. Discovery (WBD) medya şirketini 82,7 milyar dolarlık işletme değerinden satın almak için bağlayıcı bir anlaşma yaptığı bildirildi.05 Aralık 2025 Cuma 20:30YAŞAM
Almanya'da askerlikte yeni dönemFederal Meclis'te, askerlik sisteminde reform öngören yasa kabul edildi. Rusya kaynaklı tehdit algısı artan Almanya, asker sayısını ilk aşamada gönüllü olarak askerlik yapmak isteyenlerle arttırmayı hedefliyor.05 Aralık 2025 Cuma 20:04AVRUPA
Sendikalar " Game Over", istifa edin!KAMUSEN, KTAMS, KTÖS, KTOEÖS ve KAMU-İŞ, ekonomik ve sosyal haklara ilişkin taleplerinin hükümet tarafından reddedildiğini açıkladı.05 Aralık 2025 Cuma 19:33KIBRIS
Üstel Ankara yolcusuBaşbakan Ünal Üstel, Ankara'ya gidiyor. Üstel'in yarın Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile görüşmesi bekleniyor.05 Aralık 2025 Cuma 19:30KIBRIS
Rum Lider Hristodulidis Kabinesinde 4 Bakanı değiştiRum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis, dört bakanlık ve bir müsteşarlıkta değişikliğe gidildiğini duyurdu. Enerji, Çalışma, Adalet ve Sağlık Bakanlıklarına yeni isimler atandı.05 Aralık 2025 Cuma 19:22GÜNEY KIBRIS
Maria Holguín: Üçlü görüşmeyi “verimli ve somut sonuç” hedefiyle hazırlıyoruzHolguín, Erhürman’la yaptığı görüşmenin ardından, 11 Aralık’ta Erhürman ve Rum lider Hristodulidis’le yapılacak üçlü toplantının “yeni atmosferi güçlendirecek somut bir görüşme” olması için çalıştığını açıkladı.05 Aralık 2025 Cuma 14:51KIBRIS
Kuzey Kıbrıs için kuvvetli sağanak uyarısıMeteoroloji Dairesi, 5 Aralık akşamından 6 Aralık gece yarısına kadar özellikle kuzey sahil, Beşparmaklar ve Karpaz hattında 21–50 kg/m² arası kuvvetli yağış beklendiğini duyurdu.05 Aralık 2025 Cuma 14:49KIBRIS
Erhürman açıklamasında üç başlığa değindiCumhurbaşkanlığı’nda gerçekleşen ve Erhürman ile Holguín’in baş başa yaptığı görüşme yaklaşık 1 saat sürdü. Holguín, yarın saat 10.00’da Rum lider Nikos Hristodulidis ile bir araya gelecek.05 Aralık 2025 Cuma 14:27KIBRIS
Kantara Gençlik Kampı’nda tadilat ve yenileme çalışmaları yapıldıKantara Gençlik Kampı’nda geniş kapsamlı tadilat ve yenileme çalışmaları tamamlandı.05 Aralık 2025 Cuma 14:16KIBRIS
İlk kez görüştülerCumhurbaşkanı Tufan Erhürman ile BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Angela Holguín Cuellar’ın Cumhurbaşkanlığı’ndaki yaklaşık bir saatlik görüşmesi sona erdi; tarafların kabul sonrası açıklama yapması bekleniyor.05 Aralık 2025 Cuma 13:21KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs












Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.