DİPKARPAZ KÖYÜ İÇİN YENİ BİR İNTERNET SİTESİ: KARPAZ’IN HARİTALANMASI

Dipkarpaz Köyü için yeni bir internet sitesi: Karpaz’ın Haritalanması     Prof.Dr. Şebnem Hoşkara Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı & Kentsel Araştırma ve Geliştirme Merkezi (Kent-AG) Başkanı & Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi     Bilindiği üzere Dipkarpaz Köyü, 1974 sonrası köyde kalan Kıbrıslı Rumlar ile Türkiye’nin ağırlıklı olarak kuzey ve güneydoğu bölgelerinden gelen Türk vatandaşlarının istisnai bir şekilde birlikte yaşadıkları özgün bir yerleşim birimidir. Kıbrıs’ın en uç noktasına giderken son yerleşim birimi olma özelliğini de taşıyan Dipkarpaz Köyü ve içinde bulunduğu Karpaz bölgesi, doğal ve kültürel özellikleriyle korunması ve tanıtılması gereken değerler taşımaktadır. Yakın zamanda, bu yönde toplumsal farkındalık oluşturmak amacı ile yapılan çalışmalara önemli bir katkı koyabilecek yeni bir proje uygulamaya geçirilmiştir.   2010 yılında Mimarlık Fakültesi bünyesinde, tarafımızdan yürütülen, Dipkarpaz Köyü’nün Canlandırılmasına yönelik olarak tamamlanmış olan bir araştırma projesinin ardından;  Lefkoşa’da, benimle birlikte Y. Mimar Esra Can Akbil ve Y. Mimar Giorgos Psaltis tarafından kurulmuş olan Archis Interventions_Cyprus insiyatifi(bir hafta önceki yazımızda, söz konusu inisiyatifle ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir), Karpaz Bölgesi ve Dipkarpaz Köyüiçin özel, uzun soluklu ve çok aşamalı bir proje ortaya koymuştur. Archis Interventions_Cyprus insiyatifi öncelikle özgün yapısıyla Dipkarpaz’ı, Archis SEE Network (Archis Güney-Doğu Avrupa Ağı) içine dahil etmiştir. Söz konusu proje kapsamında, 21 Mayıs 2011’de Dipkarpaz köyünde, köyün ihtiyaçları ve köyün mekânsal kalitesinin arttırılabilmesine yönelik potansiyel ve kapasiteler üzerine, mekânsal çevre ve kullanıcıları için bir çalıştay düzenlenmiştir. Köy halkının katılımıyla gerçekleşen çalıştay, halkla birlikte yaşam alanlarını değerlendirip potansiyellerini geliştirebilmeyi hedeflemiştir. İlk buluşma niteliği taşıyan bu çalıştay belediye ve yerel halkın destekleriyle gerçekleşmiştir. Köyde yaşayan Türk ve Rum toplumlarının çalıştaya birlikte katılımı başlangıç aşaması olan bu toplantıda sağlanamamıştır. Çalıştay Türk katılımcılarla birlikte yürütülmüş ancak proje takımı bilahare bütüncül değerlendirmeler için köyde yaşayan Rum halkı ile de fikir alışverişi amaçlı buluşmalar düzenlemiştir. Bu çalıştayda yürütülen tartışmalarda köyün özellikle ziyaretçi ve turistler tarafından okunabilirliğinin zor olması, belirli turistik noktalar dışında bölgede var olan doğal ve kültürel pek çok özellikli mekanın ziyaret edilememesi ve hatta çoğu ziyaretçi araçlarının hiç mola vermeden köyü transit geçmesi problemler olarak ortaya çıkmıştır. Yerel halk ile işbirliği içerisinde köyde kamusal mekân kalitesinin artırılması ve bunun etkinliklerle desteklenmesinin yanı sıra köyün okunabilirliğinin artırılmasına yönelik olarak bir haritalama çalışması yapılması kararları verilmiştir.   Bundan sonraki adım olarak ise, köyün mimari ve yerel değer taşıyan fiziksel çevresi ile kullanıcıları arasındaki bağı güçlendirmeyi amaçlayan ’Çocuk - Mekan Algısı ve Kullanımı Projesi: Dipkarpaz Örneği’ başlıklı bir proje yürütülmüştür. Dipkarpaz köyünde yaşayan ilkokul çocuklarının katılımıyla gerçekleştirilen bir çalıştay şeklinde uygulanan bu proje sonrasında, çocukların yaşadıkları çevre ile ilgili algı ve düşünceleri, yine çocukların ürettikleri resimler ve fotoğraflarla ortaya konmuştur. Bu aktivite sonucunda çocuklar tarafından ortaya konan ürünlerin köy için üretilmesi önerilen haritada kullanılabileceği düşünülmüştür.   Dipkarpaz projesi oldukça uzun soluklu bir proje olmuştur. Tüm alan çalışmaları ve çalıştaylar sonrasında, Management Center, NGO Support Center ve Archis SEE Network’ün destekleriyle, UNDP’nin açmış olduğu bir fondan (Innovation Fund - Yenilik Destek Fonu) kaynak bulunarak, Mapping Karpas Project / Karpaz’ın Haritalanması adı altında tanımlanan bir harita ve web sayfası tasarlanmıştır. Tüm çalıştaylarda katılımcıların ortaya koyduğu fikirler, birbirini tamamlayan bir interaktif internet sitesi (http://www.mappingkarpas.org) ve oyun haritası olarak somutlaşmıştır. Bu iki ürün süreç içerisinde turist ve ziyaretçiler için yönlendirici ve bilgilendirici rehber görevi görürken aynı zamanda özellikle bölgede yaşayan genç nesil için eğlendirirken öğreten eğitsel araçlara dönüşmüştür.   Söz konusu oyun haritası 2013 Ekim ayı başlarında Dipkarpaz Belediye Başkanlığına sunulmuş, ve interaktif olarak hazırlanan ve Karpaz bölgesi ve Dipkarpaz köyü hakkında fiziksel tüm bilgileri 3 dil aracılığı ile aktaran ilgili internet sayfası da, Belediye Başkanına tanıtılmıştır. Belediye Başkanlığı tarafından olumlu olarak karşılanan bu ürünler, Dipkarpaz Belediyesi’nin oluşturduğu Belediye internet sitesi ile de ilişkilendirilmiştir (http://www.dipkarpazbelediyesi.com/turizm/mappingkarpas). Önümüzdeki günlerde, Milli Eğitim Bakanlığı’nın izniyle Dipkarpaz İlk ve ortaokulunda çocukların kullanımına yönelik dağıtımı yapılması planlanmış olan bu oyun haritalarına, ayrıca, Dipkarpaz köy merkezinde yer alan ve ÇATOM çatısı altında bölge kadınları tarafından üretilen el işlerinin bulunabileceği satış ofisinden de ulaşılabilecektir.   Bundan sonraki süreçte Karpaz Projesiyle ilgili olarak Archis Interventions_Cyprus’un öncelikli hedefi, çok dilli olarak tasarlanmış olan Karpaz oyun haritası ve interaktif web sayfasının mümkün olduğunca daha geniş kitleler tarafından ulaşılabilirliğinin sağlanmasıdır.