ARAP LİDERLER, TRUMP'IN GAZZE VİZYONUNA ALTERNATİF OLACAK 53 MİLYAR DOLARLIK PLANI ONAYLADI

Arap liderler, Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen acil zilvede ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesinin "Gazze'yi devralması" ve bölgede yaşayan iki milyondan fazla Filistinlinin yerinden edilmesi fikrine alternatif oluşturacak 53 milyar dolarlık yeniden inşa planı üzerinde uzlaştı.

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebul Gayt saatler süren zirveden sonra "Mısır planı şu anda bir Arap planı oldu" dedi.

Gayt, Başkan Donald Trump'ın fikirlerine özellikle değinmeden, "Arapların duruşu gönüllü ya da zorlu herhangi bir nüfus tahliyesini reddetmek" dedi.

Mısır, planları detaylı bir şekilde anlatan ve yeşil mahallelerle, büyük kamu binalarını gösteren 91 sayfalık bir broşür yayımladı. Amaç, ABD'nin Gazze için "Orta Doğu'nun Rivierası" diye adlandırılan ve dünyayı şoke eden planlarına alternatif oluşturmak.

Mısır lideri Abdüfettah el Sisi, açılış konuşmasında fiziksel yeniden inşanın yanı sıra, iki devletli çözüme ulaşılabilmesi için paralel bir plan çağrısında bulundu. İki devlet planı Arap ülkeleri ve pek çok diğer ülke tarafından çatışmanın tek kalıcı çözümü olarak görülüyor.

Ancak iki devlet fikri, Başbakan Benyamin Netanyahu ve müttefiklerince net bir şekilde reddedildi.

Bu yeni planda Gazze'nin geçici olarak kalifiye teknotratlardan oluşan "Filistin hükümeti çatısı altındaki Gazze yönetim komitesi" tarafından yönetilmesi öngörülüyor.

Hamas'ın herhangi bir rol oynayıp oynamayacağı konusuna pek değinilmiyor. Militan örgütlerin oluşturduğu "engele" muğlak bir vurgu yer alıyor ve bu sorunun İsrail ile yaşanan çatışmanın nedenleri çözüldüğünde çözüme kavuşacağı vurgulanıyor.

Bazı Arap ülkelerinin Hamas'ın tamamen silahsızlandırılması çağrısı yaptığı biliniyor. Bazı diğer ülkelerse kararın Filistinlilere bırakılması gerektiğine inanıyor. Hamas'ın Gazze'nin yönetiminde rol almamayı kabul ettiği, ancak silahsızlanmayı kırmızı çizgi olarak gördüğü belirtiliyor.

Trump'ın planını "vizyoner" diye tanımlayan İsrail Başbakanı ise sadece Hamas'ın değil, Filistin Yönetimi'nin de Gazze'nin geleceğinde rol alması fikrini tekrar tekrar reddetti.

Bir diğer hassas güvenlik meselesine ise BM Güvenlik Konseyi'ne uluslararası barış gücü çağrısı yapılarak değiniliyor.

Bu yeniden inşa projesi için gereken dev boyuttaki parayı toplamak için gelecek ay büyük bir uluslararası konferans yapılacak.

Varlıklı Körfez ülkeleri, büyük maliyetin bir kısmını karşılamaya istekli görünüyor. Ancak kimse, binaların bir başka savaşta yıkılmayacağına tam anlamıyla ikna olmadan yatırım yapmaya hazır değil.

Şu anda çökmenin eşiğindeki kırılgan ateşkes ise bu tereddütü daha da büyütecek.

Gazze'nin yeniden inşası için sunulan bu yeni Arap planında üç aşama öngörülüyor. Altı ay sürmesi düşünülen ve erken yeniden toparlanma diye adlandırılan ilk aşamada büyük miktarlardaki enkazın ve patlamamış mühimmatın temizlenmesi planlanıyor. Devamındaki iki aşamanın da birkaç yıl sürmesi bekleniyor.

Bu sürede sayıları 1,5 milyon kişiyi bulan yerlerinden edilmiş Filistinliler geçici konteynerlerde barındırılacak. Kuşe kağıda basılı, parlak broşürdeki fotoğraflarda bu konteynerler, çevre düzenlemesi yapılmış, güzel görünen yerlere konumlandırılmış.

Başkan Trump ise "Neden taşınmak istemesinler ki?" diye merak etmeye devam ediyor. Gazze'yi bir "yıkım alanı" diye tanımlaması, bölgenin nasıl bir enkaza dönüştüğünü gösteriyor. BM, Gazze'deki hanelerin % 90'ının hasarlı olduğunu ya da tamamen yok edildiğnii söylüyor.

Okullardan, hastanelere, kanalizasyon sisteminden, elektrik hatlarına hayatı yaşamaya değer kılan her şey yıkılmış halde.

ABD Başkanı, kendisine ait sosyal medya platformu Truth Social'da yayıpladığı, yapay zekayla oluşturulan altın Gazze videosuyla fikirlerinden duyulan şoku ve öfkeyi derinleştirmişti.

Videoda Trump'ın bir heykeli görülüyor, yakın müttefiki Elon Musk sahilde atıştırmalıklar yiyor ve Benyamin Netanyahu'yla birlikte güneşleniyorlardı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın Kahire'de yaptığı plan sunumuna katılan Batılı bir diplomat "Akıllarında Başkan Trump vardı. Çok parlak ve iyi hazırlanmıştı" diyor.

Kahire'nin planlarının birçok uzmandan destek aldığı söyleniyor. Sürdürülebilirlikte Dünya Bankası'ndan, oteller konusunda da Dubai'den uzmanlar.

Küllerinden yükselen, Hiroşima, Beyrut ve Berlin gibi kent örnekleri var. Planlarda aynı zamanda Mısır'ın kendi "Yeni Kahire" projesinden de etkiler var.

Amerikan Başkanı fikirlerine kimseyi "zorlamayacağını" söylese de, "işleyecek tek planın" kendisininki olduğun öne sürüyor.

Şimdi, kendi planlarının işe yarayacak tek plan olduğunu kanıtlama sırası Arap ülkeleri ve müttefiklerinde.