ZERDEÇAL NEDİR, ZERDEÇALIN FAYDALARI NELERDİR? (“ZERDEÇAL ALZHEİMER RİSKİNİ AZALTIYOR”)

Zerdeçal yüzyıllardır Hindistan’dan Asya’ya ve Orta Doğu’ya kadar çok sayıda geleneksel mutfakta kullanılıyor. Bu nedenle de en çok merak edilen bitkiler arasında ve “zerdeçal nedir, yararları nelerdir, zerdeçal nasıl tüketilmeli gibi soruların da odağında.

Zerdeçal, yani curcuma longa, zencefille aynı aileye mensup bir kök bitki. Özellikle Hindistan’da Ayurvedik tıpta kendisine önemli bir yer edinen zerdeçal, yüzlerce yıl ağrı kesici, antiseptik ve iltihap önleyici özellikleri için kullanılmış. Fitoterapi (Bitkilerle tedavi) Uzmanı Dr. Ümit Aktaş, tıbbın ilerlemesi ile birlikte zerdeçalın tüm bu yararlarının yanı sıra anti-kanserojen etkiye sahip olduğunun da anlaşıldığını söylüyor.

Dr. Aktaş, özellikle vücut direncinin artırılmasında önemli rol oynadığı belirtilen zerdeçal için, “Bu kök bitkinin mucizesi ona parlak sarı rengini veren kurkuminde saklıdır” diyor.  

“ZERDEÇAL, ALZHEIMER’A KARŞI DA GÜÇLÜ BİR KORUYUCUDUR”

Zerdeçalın aktif maddesi olan kurkumin üzerine yapılan yüzlerce bilimsel araştırma bulunduğunu vurgulayan Fitoterapist Dr. Aktaş, zerdeçal hakkındaki bilimsel çalışmalara değinerek ntv.com.tr’nin sorularını şöyle yanıtlıyor:

Zerdeçalın faydaları nelerdir? Zerdeçal hangi özelliklerinden dolayı vücudun savunma hücrelerini güçlendirir?

Çalışmalar, zerdeçalın aktif maddesinin 700’den fazla gen üstünde etkili olduğunu gösteriyor. Kurkumin maddesinin kanseri önlemede, hatta hastalığın seyrini yavaşlatmadaki etkisi üzerine yapılmış 2000’in üstünde bilimsel araştırma var. Tüm bu araştırmalar zerdeçalın kanserle tek değil, birçok farklı yoldan savaştığını işaret ediyor. Zerdeçal, yetişkin nüfusun korkulu rüyası Alzheimer’a karşı da güçlü bir koruyucudur. Bu konuda yapılmış bilimsel çalışmalara ilham veren ne olmuş biliyor musunuz? Diyetlerinde çok fazla zerdeçal bulunan Hintlilerde Alzheimer’ın çok az görülmesi. Zerdeçalın bilinen faydalarından biri de vücuttaki enflamasyonu azaltmasıdır. Vücuttaki enflamasyonun kalp kriziyle, diyabet, kanser ve romatizmal hastalıkların esas nedeni olduğu düşünülürse, zerdeçal bitkisinin koruyucu, tedavi edici gücünün kaynağı da anlaşılmış olur. Diyetinizde bu baharata yer vererek bağışıklık sisteminize de destek vermiş olursunuz. Böylece savunma hücreleriniz sistemdeki iç savaş yüzünden devamlı taarruzda kalarak güçten düşmez.

Zerdeçal nasıl kullanılır? Yanlış kullanılan bitkilerin yarardan çok zarar verebileceği göz önüne alınınca zerdeçalın nasıl tüketilmesi gerektiği de önem kazanıyor…

Bu kök bitki ya toz halinde ya da kurutulmuş olarak satılır. Son yıllarda marketlerde taze olarak da bulmak mümkün. Diyetinize daha çok zerdeçal eklemenin en kolay yolu hiç kuşkusuz yemeklerinizde daha çok köri kullanmaktır. Hint mutfağıyla özdeşleştirilen köri düşünülenin aksine tek bir baharat değil başta zerdeçal olmak üzere, tarçın, kişniş, kimyon, kakule ve sarımsak tozu gibi yaklaşık 40 farklı baharatla bir karışımdır. Eğer Hintliler gibi balıktan ete ve sebzelere kadar tüm yemeklerinizi köriyle pişirmiyorsanız zerdeçalın hastalıkları önleyici gücünden etkin bir şekilde faydalanmanız çok zor. Hatta zerdeçalı körinin içinde değil de tek başına kullanmak bile yeteri kadar kurkumin almanızı sağlamayacaktır. Sözün özü; bu baharatın kansere, Alzheimer’a karşı koruyu etkisinden faydalanmak için yeterli miktarda alınması gerekir. Bunun için ben kurkumin takviyesi kullanılmasını tavsiye ediyorum. Tabii kullandığınız takviyenin zerdeçalın aktif maddesi olan kurkuminden yana zengin bir formüle sahip olduğundan emin olun. 

“BİTKİSEL TEDAVİLER KONUSUNDA DA SUİSTİMALLERE KARŞI UYANIK OLUN”

Zerdeçalın zararları var mı? Özellikle bitkisel ekstrelerle yapılan fitoterapi uygulamaları suiistimallere çok açık bir konu…

Zerdeçal bazı kişilerde hazımsızlık, ishal gibi sorunlara neden olabilir. Kurkumin takviyelerinde ise 1000 miligramın üstündeki dozlarda şişkinlik, mide yanması ve ishal gibi sindirim sistemi sorunlarının gözlenebildiği rapor edilmiştir. Tabii ki her konuda olduğu gibi bitkisel tedaviler konusunda da suistimallere karşı uyanık olmakta fayda var. Mesela zerdeçalın damar yoluyla verilmesi diye bir tedavi yoktur! 2017’de damar yoluyla yüksek oranda zerdeçal ekstresi verilen bir kadının ölümü bu şifalı bitkiyi de zan altında bırakmıştır. (FDA’in bu konuda yaptığı araştırmanın bulguları suçlunun ekstrede kullanılan castor oil, yani Hint yağı olduğunu gösterdi.) 

Maalesef hem güvenliği hem de etkisi kanıtlanmamış şaibeli tedaviler yüzünden şifalı bitkilerin de adı kötüye çıkıyor. Gördüğünüz gibi bitkisel tedaviler suiistimale çok açıktır. Umut tacirlerine karşı tetikte olun ve henüz bilimsel olarak kanıtlanmamış tedavilerden uzak durun, ama umut tacirleri yüzünden zan altında bırakılmış şifalı bitkilerden mahrum kalmayın! Bunlardan akılcı bir şekilde faydalanmaya devam edin. Yani, hastalıklardan korunmak için zerdeçaldan faydalanabilirsiniz. Ancak eğer bir hastalığın tedavisi için bitkisel ekstrelerden faydalanacaksanız, mutlaka ama mutlaka fitoterapi eğitimi almış bir doktora başvurun. 

“ZERDEÇAL ETKİLİ BİR DETOKS AJANIDIR”

Kimlerin zerdeçal kullanması sakıncalıdır?

Zerdeçalı herkes kullanabilir. Sonuçta zerdeçal gibi pek çok faydası olan, faydaları kanıtlanmış bir bitkiden söz ediyoruz! Tabii ki her şey dozunda, dengeli bir şekilde tüketildiğinde faydalıdır. Çocuğunuzun yemeğine birkaç tutam zerdeçal tozu katabilirsiniz. Yaşın ilerlemesi, kronik hastalıklara eğilimin artmasıyla birlikte bu bitkiyi daha çok tüketmekte yarar var. Zerdeçalın pek bilinmeyen bir faydası daha vardır. Bu kök bitki etkili bir detoks ajanıdır. Modern yaşamda maruz kalınan ağır metalleri vücuttan atar.

Zerdeçalın iletişime geçtiği ilaçlar arasında kan sulandırıcıların olduğu, bu yüzden özellikle güçlü kan sulandırıcı kullanan atriyal fibrilasyon hastalarının zerdeçal kullanmaması gerektiği belirtiliyor. Kan sulandırıcı ilaçlar dışında zerdeçal hangi ilaçlarla etkileşime girebilir?

Zerdeçalın kan sulandırıcı etkisi olduğu doğrudur. Tabii ki kan sulandırıcı kullanıyorsanız dikkatli olmakta, zerdeçal kullanmadan önce doktorunuza danışmakta fayda var.

“DOĞRU BESLENME MODELİNİ ZERDEÇAL İLE DESTEKLEDİĞİNİZDE YARAR GÖRÜRSÜNÜZ”

Zerdeçalın her derde deva gibi sunulması doğru bir yaklaşım mı?

Tabii ki değil! Her zaman altını çizdiğim gibi esas olan bütündür. Yani beslenme modeliniz, içi kimyasallar, katkı maddeleriyle dolu işlenmiş yiyeceklerden, abur cuburlardan oluşuyorsa istediğiniz kadar zerdeçal tüketin bir faydasını göremezsiniz. Ancak doğru bir beslenme modelini zerdeçal ile desteklediğinizde pek çok fayda sağlayabilirsiniz. Vücuttaki enflamasyonla savaşan bir bitkinin tüm kronik hastalıklara karşı koruyucu etkisi olduğunu söylemek abartılı olmaz. Daha önce de söylediğim gibi kalp krizinden kansere, romatizmal hastalıklara kadar pek çok sağlık sorununun perde arkasında enflamasyon vardır. Enflamasyon vücudun bir savaş alanına dönmesidir. Bu savaşı durdurmadan sağlıktan, sıhhatten söz edemezsiniz.

Zerdeçal alırken ve tüketirken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Yemeklerinize şifalı bir dokunuş katmak için zerdeçalın kurusunu da yaşını da kullanabilirsiniz. Takviye olarak kullananların ise, ürünün prospektüsünde önerilen dozun üstüne çıkmamaya dikkat etmesi gerekiyor. 16. Yüzyılda yaşamış önemli bir tıp insanı olan Paracelsus, “zehir dozdadır” der. Bir maddeyi ne kadar, ne şekilde tükettiğiniz sizin için yararını ya da tam tersine zararını belirler. Faydalı diye gidip litre litre içerseniz su bile bir zehre dönüşür. Su zehirlenmesi diye bir şey vardır. Sözün özü; en faydalı besinler, bitkiler bile ancak kararında, dengeli tüketildiği zaman şifalı özelliklerini sergileyebilirler. 

KULLANACAĞINIZ BİTKİSEL ÜRÜNLERİ DOKTORUNUZA DANIŞIN!

Toz zerdeçalın günde bir çay kaşığı (1-2 kez) tüketilmesi öneriliyor. Kanser başta olmak üzere herhangi bir hastalık nedeniyle tedavi görenlerin, kullanacakları tüm bitkileri veya bitkisel ürünleri, tedavilerini yürüten doktorlara danışarak kullanmaları gerektiği unutulmamalı.