Ulusal aşı takvimi içerisinde yer alan zatürre (pnömokok) aşısı bebeklere, 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile kronik rahatsızlığı (erişkinlerde aspleni-dalağın olmaması durumu, dalak fonksiyon bozuklukları, orak hücre hastalığı, çölyak sendromu, bağışıklık sistemini azaltan tedavi alan, radyasyon tedavisi, organ transplantasyonu ve HIV tüm evreleri dahil tedaviye veya hastalıklara bağlı bağışıklık yetmezliği baskılanma durumları, kronik böbrek hastalık ve böbrek sendromları, kronik karaciğer hastalıkları, diabetes mellitus dahil herhangi bir kronik metabolik hastalığı, ailevi kan hastalıkları, doğuştan ve edinilmiş sinir sistemi hastalıkları) bulunan vatandaşlara Aile Sağlığı Merkezleri (ASM), verem savaş dispanserleri, Toplum Sağlığı Merkezleri ve hastanelerde ücretsiz uygulanıyor.

Şiddete kadar vardı

Vatandaş normalde zatürre aşısına ulaşmada sıkıntı çekmezken, bu yıl Kovid-19 etkisiyle zatürre aşısına yönelik talep patlamasının yaşanması sahada sorun yarattı. Talep artışında “Zatürre aşısının Kovid-19’a karşı koruduğu” ve “Herkesin zatürre aşısı olması gerektiği” düşüncesi etkili olurken, bazı uzmanların medyaya yansıyan açıklamaları da tetikleyici etki yarattı. Talep yoğunluğuna karşın hem saklama şartları nedeniyle büyük çaplı depolama yapamamaları hem de yeterli depolama alanı olmayan ASM’ler ücretsiz yaptıkları zatürre aşısı için “randevu” sistemine geçti. Aşıda yaşanan sıkıntılar nedeniyle sağlık çalışanları, eczacılar ile vatandaşlar da karşı karşıya geliyor. Bunun son örneği Balıkesir’de yaşandı. Ayvalık’ta E.B.K., aşı olmadığı için zatürre aşısı yapamayacaklarını belirten sağlık ocağındaki 3 hemşireyi darbedip, yardıma gelen hasta yakınını da bıçakladı. Gözaltına alınan E.B.K., adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

‘Koruyuculuğu yok’

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Başkanı Özlem Sezen, aşıda sahada yaşanan sorunları Milliyet’e anlattı. Kovid-19 nedeniyle vatandaşın zatürre aşısına karşı talebinin rekor seviyede arttığını belirten Sezen, “Pnömokok bakterisine karşı yaptığımız zatürre aşısı Kovid-19’a karşı yapılıyormuş gibi bir algı oluştu. Biz bunun önüne geçmeye çalışıyoruz, anlatıyoruz. Risk grupları ortak olduğu için aşılıyoruz ama bu aşı pnömokok mikrobunun oluşturduğu zatürreye karşı koruyor. Kovid-19’a karşı bir koruyuculuğu yok. Ortak risk gurupları da olduğu için biz aşılamayı önemsiyoruz. Yine bir enfeksiyon gelişmesin diye” dedi.

Grip aşısı ekimde

Grip aşısı için de sıkıntı kapıda. Vatandaşlar şimdiden eczanelerine isimlerini yazdırıp grip aşısı sırasına girerken, TEB Başkanı Erdoğan Çolak, “Grip aşıları ekimden itibaren Türkiye’ye girecek” dedi. Çolak, DHA’ya yaptığı açıklamada da zatürre aşısının da piyasaya zaman zaman az miktarda geldiğini fakat piyasayı rahatlatacak ölçüde verilmediğini söyledi. Bu dönemde çok fazla kişi tarafından zatürre aşısı arandığını belirten Çolak, “Hem zatürrede hem de grip aşısında ciddi bir sıkıntı kapıda bekliyor. Şimdiden girişimleri yapmak lazım” diye konuştu.

Eczanelere ayda 1-2 kutu

Devletin 65 yaş üzeri ve risk grubuna ücretsiz yaptığı zatürre aşıları, eczanelerde 344.17 TL’den satılıyor ve ömür boyu koruma sağlıyor. Polisakkarit aşı ise 5 yıllık bir koruma sağlıyor ve fiyatı 68.86 TL’den başlıyor. Ancak bu yıl eczaneler de talep yoğunluğuna bağlı zatürre aşısı sıkıntısı yaşıyor. Depolar aşı taleplerine yetişemez hale gelirken, eczane başına ayda 1-2 aşı gönderilebiliyor.