YARASADAN PANGOLİNE: KORONAVİRÜS İNSANLARA NASIL BULAŞTI?
Pangolin, yeni koronavirüs salgınındaki son halka olabilir. Ama SARS ve MERS salgınlarında olduğu gibi, yarasaların bu ölümcül virüsün ana kaynağı olma ihtimali yüksek. Peki virüs nasıl bulaştı?
16 Şubat 2020 Pazar 11:29
Covid-19 adı verilen yeni koronavirüs nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı bin 500'ü aştı, yolcu gemileri karantinaya alındı, sınırlar kapatıldı. Biliminsanları ise bu salgının nasıl başladığını anlamaya çalışıyor.
Çin'de yapılan bir çalışma, nesli tükenmekte olan pangolinlerin; yeni koronavirüs ile yarasalar ve insanlar arasındaki olası bağlantıyı oluşturduğunu ortaya koydu.
Hastalığın çıkışına ilişkin ilk spekülasyonlar deniz ürünleri ve yılanları işaret etse de, Güney Çin Ziraat Üniversitesi, pangolinlerdeki bir virüsün genetik sıralamasının yeni tür koronavirüs ile yüzde 99 örtüştüğünü ortaya çıkardı. Bu da, virüsün insanlara bulaşmadan önce yarasalardan pangolinlere geçmiş olabileceği olasılığını gündeme getiriyor. Soyu tükenmekte olan pangolinler, dünyada yasadışı yollarla en çok pazarlanan hayvanlar arasında bulunuyor.
Peki yarasalar?
Bu yarasalardan geçen ilk virüs vakası değil. Ebola'nın yarasalardan bulaştığı düşünülüyor. Koronavirüsün diğer iki türü olan ve 2003 yılında Asya'da ortaya çıkan SARS'ın (ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu) yarasalardan misk kedilerine ve ardından insanlara; 2012'de yayılan ve yaklaşık 2 bin 500 kişiyi etkileyen MERS'in (Ortadoğu solunum sendromu) de yarasalardan develere ve ardından insanlara bulaştığı tahmin ediliyor.
Teksas Üniversitesi Viroloji Bölümü'nde profesör olan Yan Xiang, yarasa nüfusunun büyüklüğü ve yaygınlığı düşünüldüğünde bu sonucun şaşırtıcı olmadığına dikkat çekiyor.
Yarasalar, bütün memeli türlerinin yüzde 20'sini oluşturuyor. Bin 300'den fazla türü bulunan yarasaların bazıları 40 yıla yakın yaşıyor. Uzmanlar, yarasaların bağışıklık sistemlerinin bu kadar çok virüsün barınması için ideal olduğu görüşünde.
Xiang, biliminsanlarının bu sistemdeki büyük resmi hâlâ göremediğini söylerken, memelilerin "doğal bağışıklığının" iki ana ögesi bulunduğunu belirtiyor: Yüksek vücut sıcaklıkları ve vücudun virüse karşı harekete geçmesini sağlayan interferon oranının yüksekliği.
Uçabilen tek memeli türünün yarasalar olduğunu hatırlatan Xiang, bunun vücut sıcaklığını ve metabolizmadaki hızı arttıran bir etken olduğunu belirtiyor. Bu nedenle de yarasaların sürekli "ateşli" olduğunu kaydediyor. Bazı biliminsanları, yarasaların bu durumla başa çıkmak için bağışıklık sistemlerini bastırdığını, bunun da daha fazla virüsü tolere edebilmelerine imkan sağladığını savunuyor.
Pangolin bağlantısı
Ancak koronavirüsün yarasalarda ortaya çıkması, virüsün doğrudan yarasalardan insanlara geçtiği anlamına gelmiyor. Hayvanlardan insanlara geçen bir virüs türü olan koronavirüs, hayvanlara bulaştığı zaman, insanlara geçmesini ve yayılmasını kolaylaştıran bazı genetik mutasyonlara uğruyor.
Xiang da, Güney Çin Ziraat Üniversitesi'nde binden fazla vahşi hayvan üzerinde yapılan çalışmanın ardından, koronavirüs ve pangolinler arasında bir bağlantı olabileceğine "ikna olmuş" durumda. Xiang, Ekim 2019'da yayınlanan ve Malezya'dan Çin'e kaçırılan hasta pangolinlerin gen haritasını gösteren bir çalışmada koronavirüse rastlandığını söylüyor. Ortaya çıkan son koronavirüsün de, buna benzer iki koronavirüsün karışımı olduğunu belirtiyor.
Xiang, Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada, virüsün insanlara doğrudan yarasalar aracılığı ile geçmememiş olabileceğini, aradaki başka bir hayvan üzerinden mutasyona uğrayarak insanlara bulaşmış olabileceğini anlatıyor. Bu hayvanın pangolin olabileceğine işaret eden Xiang, ancak yine de bu bağlantının çok spekülatif olduğuna ve daha derin araştırmayı gerektirdiğine dikkat çekiyor.
Savunma mekanizmaları koruyor
"Bu tarz virüslerin yaratabileceği yıkımları kestirmek kolay değil" diyen Londra King's College'dan viroloji uzmanı Stuart Neil, bu tür salgınların yine de çok sık yaşanmadığına işaret ediyor. "Doğası gereği ölümcül olan bir virüs yoktur, çünkü yarasalarda görülen koronavirüste olduğu gibi, bir tür için zararsız olan diğer tür için ölümcül olabilir" diyen Neil, bunun tamamen "savunma mekanizmaları ve virüsle kurulacak uyuma bağlı" olduğunu belirtiyor.
İnsanların vahşi hayvanların yaşam alanlarına daha çok müdahale etmesi nedeniyle bu tür salgınların görülme ihtimalinin daha yüksek olduğu konusunda uyarıda bulunan Neil, bu virüsün yayılma nedenlerinden birinin insanların hayvanlara yönelik tutumu olduğunu ifade ediyor.
- Fidan, Holguin’i kabul ettiTürkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ankara’da BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Konusunda Şahsi Temsilcisi María Angela Holguín Cuéllar’ı kabul etti.06 Mayıs 2024 Pazartesi 13:17KIBRIS
- Putin, beşinci kez Rusya Devlet Başkanlığı yapmak için yarın yemin edecekRusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kazandığı devlet başkanı seçiminden sonra yarın yemin ederek yeni dönemde görevine başlayacak.06 Mayıs 2024 Pazartesi 13:07ASYA
- Netanyahu, Holokost Anma Merkezi'nde "Defol git" sloganıyla protesto edildiİsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Batı Kudüs'te bulunan Holokost Anma Merkezi "Yad Vaşem"de "Defol git" sloganıyla protesto edildi.06 Mayıs 2024 Pazartesi 13:07ORTADOĞU
- Dörtlü Final'de kimler olacak?Basketbol THY Avrupa Ligi'nde 2023-2024 sezonu Dörtlü Final'ine kalacak son 3 takımı belirleyecek karşılaşmalar yarın ve 8 Mayıs Çarşamba günü oynanacak. Temsilcimiz Fenerbahçe Beko, 5 yıllık Dörtlü Final hasretini bitirmek istiyor.06 Mayıs 2024 Pazartesi 13:04BASKETBOL
- CTP’li vekil Şahali’den adaylık sinyaliCumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Erkut Şahali, BRT ekranlarında yayınlanan bir programa katılarak, genel başkanlık için adaylık sinyali verdi.06 Mayıs 2024 Pazartesi 11:57KIBRIS
- 309 promil alkolle kaza yaptıKaza sonucu yaralanan olmazken alkollü sürücü tutuklandı.06 Mayıs 2024 Pazartesi 11:56KIBRIS
- Hayvanları başkasının tarlasında otlattı...Dağyolunda bir kişi hayvanlarını başkasının buğday ekili tarlasında otlattı. Bahse konu şahıs hakkında yasal işlem başlatıldı.06 Mayıs 2024 Pazartesi 11:24KIBRIS
- Alkollü sürücü sabah saatlerinde cami önünde kaza yaptıHala Sultan camii önünde dün sabah saatlerinde trafik kazası meydana geldi. 227 promil alkolle kaza yapan sürücü karşı şeritten gelen araçla çarpıştı.06 Mayıs 2024 Pazartesi 11:23KIBRIS
- Basketbol Federasyonu’nun Yayıncı Kuruluştan YeniliklerBasketbol Federasyonu’nun resmi yayıncı kuruluşu Kuzey Kıbrıs Tv salona yeni kameralar yerleştirdi.06 Mayıs 2024 Pazartesi 11:08BASKETBOL
- Bir gecede 3 kaçak tutuklandı!Polis denetimlerinde ülkede ikamet izinsiz oldukları tespit edilen 3 kişi daha tutuklandı.06 Mayıs 2024 Pazartesi 10:59KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.