YAPAY ZEKA "OTİZM" TANISINA BAŞLADI
Bilim insanları, yapay zekayla otizmli bireylere yönelik ön tanı yapabilen teknoloji geliştirdi.

04 Aralık 2023 Pazartesi 18:53
ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeliz Yeşilada, 10 yıldan fazla sürede İngiltere'de akademik çalışmalar yaptıktan sonra "Ada ve aile sevgisi" dolayısıyla KKTC'ye döndüğünü anlattı.
Üniversite kampüsünde kurulan Etkileşim Analizi ve Modelleme Laboratuvarı'nda yürüttüğü çalışmalarını insan bilgisayar etkileşimi ve yapay zeka uygulamaları üzerine yoğunlaştırdığını anlatan Yeşilada, İngiltere'deki Manchester Üniversitesi'ndeki araştırma grubuyla ortak çalışmalar yaptığını aktardı.
TÜBİTAK destekli tamamlanan projelerinde özellikle görme engelliler için web sayfalarının yardımcı teknolojiler ile daha kolay seslendirilmesi için algoritmalar geliştirdiklerini dile getiren Yeşilada, burada göz izleme teknolojilerini kullandıklarını anlattı.
Son dönemde İngiltere'deki Wolverhampton ve Manchester Üniversitesi ile ortaklaşa yürüttükleri projelerinde göz izleme verisinden otizmli bireyleri ayrıştırmaya dönük bir proje yaptıklarını bildiren Yeşilada, şöyle devam etti:
"Otizmli ve otizmli olmayan 2 grup bireyin göz izleme verilerini ölçtük. Daha sonra yapay zeka kullanarak modeller geliştirdik. 'Bu modellerle yeni bir göz izleme verisiyle otizmli bireyi ayrıştırabilir miyiz' sorusunu araştırdık. Özel bir materyal yerine temelde web sayfalarıyla etkileşimden yola çıkarak otizmli olup olmadıklarını ayrıştırdık.
Şu anda modelleri geliştiriyoruz, testler yapıyoruz. Çalışmalarımız, otizmli bireyler için ön tanı amacını taşıyor. Araştırmalarımızda kullandığımız göz izleme cihazı, göze kızılötesi sinyaller gönderiyor ve geri gelen yansımasını kaydediyor. Otizmli ve otizmli olmayan bireye web sayfası üzerinde belli işler veriyoruz, 'Sayfayı okuyabilir misiniz' ya da 'sayfa içerisinde bize şunu bulabilir misiniz' şeklinde. Onlar bu işleri yaparken biz de göz izleme verilerini kaydediyoruz. Bu kaydettiğimiz verileri farklı şekillerde analiz ediyoruz. Sayfa içerisinde nereye ne kadar süre baktığı, nasıl gezindiği, bölümler arasındaki geçişleri nasıl yaptığı, nasıl odaklandığı gibi verileri istatistiksel yaklaşımlarla ele alıyoruz."
Prof. Dr. Yeşilada, çalışmalarında otizmli bireylerle ilgili çeşitli farkları ortaya koyduklarını belirterek, "Araştırma sonuçlarımızda, otizmli bireylerin belli noktalara çok az odaklandığını, sayfa içerisinde çok fazla gezindiğini ortaya koyduk. Odaklanma süreleri çok az. Makine öğrenme algoritmaları, daha sonra bir bireyin göz izleme verisiyle otizmli olup olmadığına dair ön tanı niteliğinde bir sonucu otomatik olarak ortaya koyuyor." diye konuştu.
Sırada çocuklar var
Çalışmalarını, daha çok yetişkinler üzerinde yaptıklarını dile getiren Yeşilada, "Çocuklar üzerinde de çalışmak istiyoruz. Bununla ilgili TÜBİTAK'a başvuruda bulunduk, kabul edilirse çocuklarla da çalışacağız." dedi.
Son sınıf öğrencileri ile birlikte "otizm tanısı" yapabilecek bir web uygulaması üzerine çalıştıklarını belirten Yeşilada, "Öğrencilerimiz ile birlikte göz izlemesini web sitesi üzerinden yapıp bir doktorların kullanabileceği bir uygulama yapmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz." ifadelerini kullandı.
Amaçlarının ayrıca otizmli bireyler için bilimsel destekli web tasarım yönergeler geliştirmek olduğunu belirten Yeşilada, "Kişisel olarak uluslararası alanda yürütülen bu yönergelere katkı koyuyorum. Otizmli bireyler için de geliştirilmiş web tasarım yönergeleri maalesef bilimsel yaklaşımlarla desteklenmiyor. Biz bilimsel olarak problemleri ortaya koyup bunları çözmeye yönelik web tasarım yönergeleri geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütüyoruz." diye konuştu.
Prof. Dr. Yeşilada, çalışmaya ilişkin modeller geliştirdikleri ve uluslararası yayınları yaparak bilim dünyasına duyurduklarını sözlerine ekledi.
30 devlet görevlisi hem maaş hem emekli maaşı alıyorRum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in de aralarında bulunduğu yaklaşık 30 seçilmiş ve atanmış yetkilinin, mevcut görevleri nedeniyle aldıkları maaş yanında, emekli maaşı da aldığı bildirildi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 15:13GÜNEY KIBRIS
İbrahim Selim’in Katılımıyla Delta ve Era Doğaya UğurlandıMeritta Deniz Kaplumbağaları Rehabilitasyon Merkezi’nde tedavileri tamamlanan Delta ve Era adlı Caretta Caretta’lar, ünlü oyuncu İbrahim Selim’in de katıldığı etkinlikle denize bırakıldı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 15:12KIBRIS
Türkiye'den üzen haber.. Yusuf'un acı ölümüKonya'da okulda sınıf arkadaşı İ.Ç. (10) tarafından boğazının sıkılması sonucu hastanede tedavi gören Yusuf Taşkın (10), 45 gün sonra hayatını kaybetti.12 Temmuz 2025 Cumartesi 14:55TÜRKİYE
Çaldıkları ziynet eşyaları ve para Salamis Ormanı'nda gömülü bulunduGazimağusa bölgesinde 21-29 Haziran tarihinde yaşanan ev açma ve hırsızlıkla alakalı tutuklanan 3 kişiyle ilgili yürütülen ileri soruşturma neticesinde çaldıkları ziynet eşyaları, çek defteri ve paralar Salamis Ormanı’nda gömülü şekilde bulundu.12 Temmuz 2025 Cumartesi 14:37KIBRIS
Avrupa İstatistik Ofisinin verilerine göre Güney Kıbrıs nüfusu 979 bin 865Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre Güney Kıbrıs’ın nüfusu 1 Ocak 2025 itibarıyla 979 bin 865 olarak kaydedildi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 14:08GÜNEY KIBRIS
Kıbrıs Türk mallarının kullanımına ilişkin yasaGüney Kıbrıs’taki Kıbrıs Türk taşınmazlarının kullanılması, kiralanması ve devredilmesine ilişkin unsurları düzenleyen yasa tasarısının meclisten onaylanmasının ardından Rum İçişleri Bakanlığı tarafından dün basın toplantısı düzenlendiği belirtildi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 13:59GÜNEY KIBRIS
Çatalköy’de dün uyuşturucudan 4 kişi tutuklandıÇatalköy’de dün uyuşturucu madde bulundurmaktan 4 kişi tutuklandı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 13:53KIBRIS
Lefkoşa-Gazimağusa ana yolunda trafik kazası...Araç sürücüsü yaralandıLefkoşa-Gazimağusa ana yolunda direksiyon hâkimiyetini kaybeden araç sürücüsü önce çemberin bordür taşlarına, ardından aydınlatma direğine sonra da yol kenarında bulunan çelik bariyerlere çarptı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 13:49KIBRIS
Sokakta yaşayan Kızıler, Kalkanlı Yaşama Evi’ne yerleştirildiYeşilırmak bölgesinde uzun süredir sokakta yaşayan Teyfik Kızıler, Sosyal Hizmetler Dairesi, Polis Genel Müdürlüğü ve Lefke Belediyesi ile yapılan koordineli çalışma sonucu Kalkanlı Yaşam Evi’ne yerleştirildi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 13:43KIBRIS
57 araç trafikten men edildi, 2 araç sürücüsü tutuklandı, 330 kişi rapor edildiTrafik Ekipleri tarafından ülke genelinde dün yapılan denetimlerde çeşitli trafik suçlarından 310 araç sürücüsü rapor edildi; 57 araç trafikten men edildi; 2 kişi de tutuklandı. Sürücülerin 110’u süratli araç kullanmaktan ceza aldı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 13:39KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.