Pandemi sonrası normale dönüş diye bir şey olmamalı!

Covid19 pandemisi nedeniyle yaşadığımız ekonomik kriz, ekolojik dengelerin anlık olarak normale döndüğü algısını veriyor. Duran fabrikalar ve ciddi oranda azalan ulaşım, atmosfere salınan kirleticilerin ciddi miktarda düşmesine enden oldu. Pandemi nedeniyle azalan hava kirliliği sayesinde sadece Çin’de onbinlerce kişinin ölümden kurtulduğunu iddia eden bilim insanları mevcut. Birçok şehirde hava veya derelerden akan su temizlenmiş, vahşi yaşamın temsilcileri bizlere daha fazla yaklaşmış, ABD’de petrol fiyatı sıfırın altına düşmüş olsa da bu duruma kimsenin sevindiği yok. Karantina tedbirlerinin yavaş yavaş kaldırılmasıyla beraber hava kirliliğinin eski seviyelere dönme eğilimine gireceği biliniyor.

Bu durum aslında küresel ölçekte sürdürülebilir ve çevreci bir ekonomi yaratmanın ne kadar zor olacağını bizlere gösteriyor. Pandemi vesilesiyle öğrenmiş oluyoruz ki hem ekonomik daralmalara karşı daha fazla bağışıklık kazanmak gerekiyor hem de ekolojik dengeyi korumak ve sürdürülebilirliği artırmak için ekonomik faaliyetlerin baştan aşağıya gözden geçirilmesi gerekiyor.

Dünyanın önde gelen şehirlerinden belediye başkanları, eğer insanlık iklim değişikliğinden kaçacaksa, Pandeminin ardından “her zamanki gibi normale dönüş”ün olamayacağı konusunda uyarıyorlar. 750 milyondan fazla insanı temsil eden Belediye Başkanları bir “ilkeler bildirisi”ne imza attılar. New York Belediye Başkanı Bill de Blasio bildiriyi imzalayanlardan biri ve şöyle diyor: “Statükoyu korumaya yönelik olarak alınacak yarım veya göstermelik tedbirler bizi bir sonraki ekonomik krizden korumayacak. Yeni bir anlayışa ihtiyacımız var, iş yaşamını yeniden inşa eden, fırsat eşitliğini destekleyen ve bir sonraki ekonomik krizi önleyen devasa bir dönüşüme ihtiyacımız var.”

Hem ekonomik daralmalara karşı daha fazla bağışıklık kazanmak gerekiyor hem de ekolojik dengeyi korumak ve sürdürülebilirliği artırmak için ekonomik faaliyetlerin baştan aşağıya gözden geçirilmesi gerekiyor.

Birçok şehir, yüzlerce kilometrelik yeni bisiklet yollarından, genişleyen kaldırımlara kadar düşük karbonlu ulaşım ve sürdürülebilir bir toparlanmayı destekleyecek tedbirler alacağını şimdiden duyurdu. Londra'da, Sadiq Khan, bisikletçilere ve yayalara “yeşil ve sürdürülebilir seyahat” i teşvik etmek ve karantinadan sonra araba kullanımında artışı önlemek amacıyla daha fazla yer verme planlarını açıkladı. Londra’da, toplu taşımacılıktaki düşüşle beraber bisiklet kullanıcılarının sayısının 10 kat, yaya sayısının ise 5 kat artması bekleniyor. Sadık Khan “Covid-19 toplumumuzdaki eşitsizliği ve ekonomimizdeki derin kusurları açığa çıkardı” diyor.

Geçen hafta, Avrupa, ABD ve Afrika'daki şehirlerin belediye başkanları, yeni kurulan C40 (40 Şehir) ortaklığının bir parçası olarak görüşmelerde bulundular. C40 temsilcisi Mark Watts, belediye başkanlarının vatandaşlarını korumak ve toparlanmanın yönünü şekillendirmek için çok fazla güce sahip olduklarını söyledi. “Şimdi, yeşil ekonomik toparlanmanın kesinlikle gerekli olduğunu düşünen güçlü politikacılar arasında iş birliği var” dedi. Elektrikli araçları, bisiklet yollarını, binaların yalıtımını destekleyecek fonlar yaratılması hakkında tartışmalar yapılıyor. Bildiri şimdiye kadar Los Angeles'tan Lizbon'a, São Paulo'dan Seul'e, Melbourne'den Mexico City'ye 33 dünya kentini temsil eden belediye başkanları tarafından imzalandı. Yaratılacak fonların “yeni teknolojilerin kullanımı, yeni endüstriler ve yeni istihdam sahaları yaratılması yoluyla ekonomik toparlanmayı hızlandıracağı ve sosyal eşitliği artıracağı” belirtiyor.

Pandeminin ekonomik etkilerini azaltmak açısından ulaşım, iletişim, su ve katı atık yönetimiyle ilgili kamusal altyapılara yapılması gereken devlet veya belediye destekli yatırımlar Kuzey Kıbrıs’ta da büyük önem kazandı. “Yeşil yatırımlar” hem karantinanın ekonomik etkilerini büyük oranda azaltabilir, hem de bizleri daha sürdürülebilir ve çevreci bir yaşama kavuşturabilir.