VENÜS'TE BULUNAN FOSFİN GAZI DÜNYA DIŞI YAŞAMIN GÖSTERGESİ Mİ?

ABD'de yapılan yeni bir çalışma Venüs'te keşfedilen fosin gazının, dünya dışı yaşamın varlığını göstermesinden ziyade, gezegendeki aktif volkanlardan kaynaklanabileceğini ortaya koydu. Hawaii ve Şili'deki uzay teleskoplarından gelen verileri inceleyen uzmanlar, teorilerinin Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi'nden (NASA) gelen radar görüntüleriyle de uyumlu olduğunu söyledi.

Geçen Eylül ayında, Cardiff Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, Venüs’ün asidik bulutlarında eser miktarda fosfin gaz tespit ettiklerini bildirdi. 

Fosfin genellikle Dünya'da nefes almak için oksijen kullanmayan mikroorganizmalar tarafından salınıyor, bu da araştırmacıları o sırada Venüs'ün yaşam barındırıyor olabileceği konusunda tartışmaya yöneltti. 

FOSFİN GAZI HAKKINDA

Hidrojen fosfit olarak da adlandırılan fosfin (PH3), renksiz, yanıcı ve son derece zehirli bir gaz olarak tanımlanıyor  ve sarımsak benzeri kötü bir kokuya sahip.

Bununla birlikte, Nature Astronomy'nin Eylül sayısında yayınlanan çalışma, haber kuruluşları tarafından 2020'nin en büyük bilimsel keşiflerinden biri olarak nitelendirildi, ancak yayınlanmasından bu yana bulgular hakkında şüpheler var.

HAYATIN DEĞİL PATLAYICI VOLKANİZMANIN KANITI

Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı dergide yayımlanan yeni çalışmanın yazarı, ve ABD’de yer alan Cornell Üniversitesi’nin Astronomi Bölümü Başkanı Jonathan Lunine, "Fosfin bize Venüs'ün biyolojisi hakkında bilgi vermiyor. Bize jeolojisi hakkında bilgi veriyor. Bu durum bize gezegeninin günümüzde veya çok yakın bir geçmişte aktif bir patlayıcı volkanizmaya sahip olduğuna işaret ediyor” dedi.

MUHTEMELEN 700 YIL ÖNCE YAŞANABİLİRDİ

Diğer taraftan Venüs, Dünya'ya benzer karasal bir gezegen. Ancak, 464 derece civarında bir yüzey sıcaklığına Dünya’nın 92 katı bir basınca sahip.  Bu nedenle, araştırmacılar Dünya’nın 'kötü ikizi' olarak da bilinen Venüs'ün muhtemelen 700 milyon yıl önce muhtemelen yaşanabilir olduğuna inanıyorlar.

HAWAİİ VE ŞİLİ'DEKİ TELESKOPLARDAN  GELEN VERİLER İNCELENDİ

Bugün ise  Venüs, yoğun ısı, ezici atmosferik basınç ve aşındırıcı asit bulutları ev sahipliği yapıyor. Bulutlar çok asidik olduğu için, ayrıca fosfinin çok çabuk dağılacağı  ve bu nedenle sürekli olarak yenilenmesi gerektiği öngörülüyor.

Yeni araştırma kapsamında, Profesör Lunine ve meslektaşı Ngoc Truong, Hawaii'deki Mauna Kea'nın tepesinde yer alan, altı milimetre  dalga boyuna sahip James Clerk Maxwell Teleskopu ve Şili'deki Atacama Teleskobu’ndan (ALMA) elde edilen verileri analiz etti.Araştırmacılar, Venüs atmosferinde fosfin varlığının abiyotik (canlı olmayan) yollarla açıklanıp açıklanamayacağını belirlemek için volkanizma ve atmosferik süreçleri hesapladılar. 

Çalışmanın yazarları, volkanizma tarafından derin manto kaynaklarından yüzeye küçük miktarlarda fosfit getirebileceğini ve patlayıcı püskürmeler sırasında volkanik toz olarak atmosfere atılabileceğini buldular. Bu fosfitler daha sonra aerosol tabakasında sülfürik asit ile reaksiyona girerek fosfin oluşturabiliyor.

Sonuçlar, fosfitlerin bildirilen yüksekliklere ulaşması için Dünya'daki Krakatau ile karşılaştırılabilir patlamaların gerekli olacağını gösteriyor.

NASA'NIN RADAR GÖRÜNTÜLERİ TEORİYİ DESTEKLİYOR

Bununla birlikte araştırmacılara göre,1990'larda NASA'nın Magellan uzay aracı tarafından yakalanan Venüs’ün radar görüntüleri, bazı jeolojik özelliklerin bu teoriyi destekleyebileceğini gösteriyor.

Ayrıca, bilim insanları 1978'de NASA'nın Pioneer Venüs yörünge görevinde, gezegenin üst atmosferindeki kükürt dioksit varyasyonlarını ortaya çıkardılar. Truong,  bu durumun Venüs'te, 1883'te Endonezya'da meydana gelen Eakatoa volkanik patlamasının ölçeğine benzeyen  patlayıcı bir  volkanizma ihtimaline işaret ettiğine söyledi.

TEORİ DOĞRULANIRSA AKTİF VOLKANİZMANIN VARLIĞI KANITLANACAK

Truong, "Venüs'teki fosfin gazının yoluyla patlayıcı volkanizmanın doğrulanması tamamen beklenmedik bir şeydi" dedi.

Öte yandan, Venüs’teki fosfin gazının varlığı doğrulanırsa, Venüs'te aktif bir volkanizmanın bulunduğu kanıtlanmış olacak.