TÜRKİYE'NİN VETOSUNUN KALKMASININ ARDINDAN İSVEÇ'İN NATO ÜYELİĞİ İÇİN NE GEREKİYOR?

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) salı günü İsveç'in NATO üyeliği yönünde oy kullanmasının ardından artık İskandinav ülkesinin askeri ittifaka katılımı önündeki iki engelden biri kalktı.

Macaristan'ın vetosu, NATO'nun şu anda yeni bir üye kabul etmek için ihtiyaç duyduğu oybirliği desteğine sahip olması için önündeki tek engel.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, sosyal medya hesabı X'ten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile bugün yaptığı telefon görüşmesine ilişkin açıklamada bulundu.

"(Telefon görüşmesinde Stoltenberg'e) Macar hükümetinin, İsveç'in NATO üyeliğini desteklediğini bir kez daha teyit ettim." ifadesini kullanan Orban, "Ayrıca, Macaristan Ulusal Meclisini, İsveç'in katılımı lehinde oy kullanmaya ve mümkün olan ilk fırsatta onaylamayı sonuçlandırmaya çağırmaya devam edeceğimizi de vurguladım." dedi.

Orban, dün sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, İsveç'in NATO'ya üyeliğine ilişkin müzakerelerde bulunmak üzere İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson'a bir davetiye mektubu gönderdiğini bildirmişti.

Bunun üzerine İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, basına yaptığı açıklamada, Macar lider Orban'ın teklifiyle ilgili "Bu noktada müzakere etmek için bir neden görmüyorum. Elbette umduğumuz şey Macaristan'ın, üyeliği mümkün olan en kısa sürede onaylamasıdır." demişti.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson: NATO üyeliğine bir adım daha yaklaştık

TBMM’nin onayının ardından İsveç Başbakanı Ulf Kristersson sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Bugün NATO'ya tam üye olmaya bir adım daha yaklaştık." diye yazdı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye'nin kararını övdüğü açıklamasında Macaristan'ın da "ulusal onayını mümkün olan en kısa sürede tamamlayacağına" inandığını söyledi.

Türkiye'nin onayı, Ankara'nın Stockholm'ün PKK militanları da dahil olmak üzere ülkenin terör tehdidi olarak gördüğü gruplara karşı hoşgörülü davrandığı yönündeki şikayetleri nedeniyle bir yıldan fazla süren gecikmenin ardından geldi.

Bunun dışında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’nın İsveç'in teklifini onaylamasını kendi savaş uçağı filosu için ABD'den 40 yeni F-16 savaş uçağı satın almasına bağlamıştı.

Ankara’nın taleplerinden bu yana İsveç terörle mücadele mevzuatını değiştirdi ve ülkesinde özellikle PKK’nın mali faaliyetlerini kısıtladı.

Ancak bu önemli engel ortadan kalktıktan sonra bile İsveç'in NATO üyeliği için atması gereken son adım zorlu bir süreç olarak karşımıza çıkıyor.

İsveç'in NATO üyeliği için ne gerekiyor?

Macaristan'ın şimdiye kadar İsveç'in askeri ittifaka katılma teklifini neden desteklemeyi reddettiği tam olarak açık değil.

Başbakan Viktor Orbán uzun süre ülkesinin İsveç'e onay veren son ülke olmayacağı konusunda ısrar etti.

Bununla birlikte, İsveç'in NATO'ya katılma isteğini ilk kez dile getirmesinin üzerinden neredeyse iki yıl geçti ve Macaristan aslında İsveç'in üyeliğini engelleyen son ülke konumunda.

Orban'ın İsveç'in teklifine karşı çıkma nedeni, başbakanın otoriterliğinin özellikle ön plana çıktığı Macaristan demokrasisinin kendine has durumuyla ilişkili görünüyor.

Şu anda görevde dördüncü dönemini geçiren Orban, İsveçli siyasetçileri ülkesinin demokratik gerilemesi hakkında "bariz yalanlar" söylemekle suçladı.

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu “Freedom House” Macaristan'a 7 üzerinden 3.96 demokrasi notu veriyor ki bu da bu STK’nın ülkeyi artık bir demokrasi olarak görmediği anlamına geliyor.

STK'ya göre Orban'ın partisi, tartışmalı yasal ve anayasal değişiklikler sayesinde iktidarda olduğu yıllar boyunca Macaristan'ın bağımsız kurumları üzerindeki kontrolünü güçlendirdi.

Macaristan Başbakanı ayrıca Rusya'nın Ukrayna'yı işgali karşısında Kremlin dostu bir tutum benimseyerek, NATO müttefikleriyle de ters düştü.

Orban salı günü yaptığı açıklamada İsveç Başbakanı Ulf Kristersson'u "müttefik ve ortak olarak güvenlik ve savunma alanında gelecekteki işbirliğini" görüşmek üzere Budapeşte'ye davet ettiğini söyledi.

İsveç'in ittifaka katılması Baltık Denizi'ni NATO ülkeleriyle çevrili bırakacağı için Rusya, İsveç'in yıllardır sürdürdüğü bağlantısızlık politikasını terk etme isteğine olumsuz tepki gösteriyor.

Macaristan Parlamentosu'nun İsveç'in NATO üyeliğini görüşmek üzere acil olarak toplanmaması halinde bir sonraki toplantısının 26 Şubat'ta yapılması bekleniyor.