TÜRKİYE'NİN CDS'İ 900'Ü AŞTI: KREDİ RİSK PRİMİ NEDEN ARTIYOR, SONUÇLARI NE OLUR?
Türkiye'nin beş yıllık kredi temerrüt takası (CDS) primleri 900'ü aşarak 2008 sonrası en yüksek seviyeye ulaştı
15 Temmuz 2022 Cuma 15:35
Türkiye'nin beş yıllık kredi temerrüt takası (CDS) primleri 900'ü aşarak 2008 sonrası en yüksek seviyeye ulaştı.
CDS değeri bir ülkeye borç verildiğinde temerrüt riskine karşı kendini sigortalamak isteyenlerin ödedikleri prim. Arabanın kasko primi gibi düşünebiliriz. Eğer sürücünün riski artarsa ödenecek prim de artar. O nedenle CDS değerinin artması yatırımcılar gözünde temerrüde düşme olasılığının önemli ölçüde yükseldiğini gösteriyor ve ekonomimiz açısından ciddi bir kırılganlığı teyit ediyor.
İki soru üzerinden durumu değerlendirelim.
CDS primi neden artıyor?
Politika hataları: Uzunca bir süredir makroekonomik kırılganlıklarımızı, uygulanan politikaların bu kırılganlıkları azaltmak şöyle dursun daha da artmasına neden olduğunu dile getiriyoruz.
Tüm dünya enflasyona karşı faiz artırırken önce "Biz yeni bir model deniyoruz, faiz indirince enflasyon da düşecek", sonra "Aslında bu bilinçli bir tercihti, faiz artırsaydık enflasyon düşerdi lakin biz büyümeyi tercih ettik" demek, karar alıcılar seviyesinde yaşanan büyük kafa karışıklığına işaret ederek piyasalardaki panik algısını artırıyor ve CDS primini artırıyor. Ne yöne gideceği belli olmayan, bir sonraki adımı tahmin edilemeyen bir ekonomide belirsizliklerin getirdiği kırılganlık ve riskler de yükseliyor.
Eğer enflasyon probleminiz varsa bununla faiz indirerek mücadele edemezsiniz. Hatada ısrar edilmesi, enflasyonun yarattığı sorunların bütçeden aktarılan kaynaklarla hafifletilmeye çalışılması bu sefer bütçe açığını artırıyor ve sonu görülmez politikalar yatırımcı güvenini sarsıyor.
BBC
Düşük faiz sadece enflasyon yaratmaz. Düşük faiz döviz talebini tetikler. Arzını azaltır.
Kuruyan döviz likiditesi giderek ekonomiyi durma noktasına getirirken alınan her yan önlem "Yine kalıcı bir adım atılmadı" algısı yaratarak endişeleri artırıyor. Çünkü düşük faiz politikasında ısrar edilmesinin yarattığı hasar artık geçici önlemlerle ötelenemeyecek boyutlara ulaşıyor. Bu nedenle gelen yan önlemlerin geçici rahatlatma etkisi de giderek kısalıyor.
Fed ve ECB faiz artışları: ABD Merkez Bankası (Fed) sene başından beri piyasaları şaşırtan bir hızla faiz artırım döngüsünde ileriyor. Temmuz ortasında gelen enflasyon verisinin beklentileri aşarak yüzde 9'lara ulaşması Fed'in yolun bundan sonrasında da ayağını frenden çekmeyeceğine dair inancı güçlendiriyor.
ECB kanadından da benzer açıklamaların yapılıyor olması ve 21 Temmuz'da yıllar sonra ilk faiz artışının beklenmesi uluslararası piyasalarda paranın ana vatanına dönerek likidite kaynaklarının kurumaya devam edeceğini gösteriyor ve risk primimizi yükseltiyor.
Global resesyon ve ihracat pazarlarımızda daralma: Büyük merkez bankaları faiz artışlarına devam ederken bir yandan da pandemi ve Rusya savaşı kaynaklı arz sorunları devam ediyor. Bu neden önemli? Çünkü enflasyonun sebebi sadece talep kaynaklı olsaydı, belki o zaman becerikli ve kredibilite sahibi merkez bankaları uygun bir hızda gelecek faiz artışları ile resesyon yaratmadan da bu talebi makul seviyelere çekmeyi ve enflasyonist baskıyı bertaraf etmeyi becerebilirlerdi. Ancak enflasyonun içinde arz faktörleri de varsa ve bu faktörler enflasyon beklentilerini bozmaya devam ediyorsa o zaman talebi makul seviyelere çekmek için gerekli faiz artışı enflasyonu aşağı çekmeye yetmez. O noktada "talebi öldürerek" yani resesyon yaratarak enflasyonu düşürebilirsiniz. Şu anda Batılı merkez bankaları tercihlerinin bu olacağını net bir şekilde ifade ettiler.
Ticaret ortaklarımızın resesyon pahasına enflasyonla mücadeleyi tercih etmeleri ise bizim açımızdan hem ihracat pazarlarımızın daralması hem de enflasyon yurtdışında devam ettiği sürece içeriye ithal edilecek enflasyon anlamına geliyor. Bu durum cari açığın yükselmesi, döviz gelirlerimizin azalması, ve makroekonomik kırılganlıklarımızın artması anlamına geldiğinden CDS primini de yukarı itiyor.
CDS priminin artmasının sonuçları ne olur?
Kamunun ve özel sektörün dış borçlanma maliyetleri CDS primine paralel olarak artar. Burada kendini besleyen bir döngü oluşur. Borçlanma maliyetinin artması döviz girişini azalttığı için dış borcu ödemeyi zorlaştırır. Bu da riski daha da çok yükseltir. Döviz girişinin azalması içerideki likidite krizini daha da derinleştirirken enflasyonist baskıları artırır.
Borçların çevrilememesine dair çok önemli bir uyarı niteliği taşıyan CDS göstergesinin ulaştığı tehlikeli seviyeyi çok ciddiye almak ve en kısa zamanda dünyaca kabul görmüş politikalarla (ve tüm dünyada olduğu gibi) enflasyon problemini öncelik haline getirmek gerekiyor.
Denenmemiş ve literatürde karşılığı olmayan politikalarla daha fazla zaman kaybetmemeliyiz. İçinde bulunduğumuz krizden çıkmanın başka bir yolu yok.
- ‘Eğitim Yapıları’ deneyimli İç Mimar Şölen Üstüner ile ele alındıYakın Doğu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İç Mimarlık Bölümü’nün düzenlediği “İç Mimarlık Söyleşileri” kapsamında; ülkenin deneyimli İç Mimarlarından Şölen Üstüner, “Eğitim Binaları” konulu bir seminer verdi12 Ekim 2024 Cumartesi 14:06YDÜ - YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ
- “Yunan süt ürünleri” şirketi hellim üretimi için Güney Kıbrıs’ta fabrika açtı“Yunan süt ürünleri” şirketinin Güney Lefkoşa’ya bağlı Tseri sanayi bölgesinde, hellim üretimi için yeni bir fabrika açtığı haber verildi.12 Ekim 2024 Cumartesi 13:58GÜNEY KIBRIS
- Tatar New York'ta yapılacak üçlü yemek öncesi istişarelerini sürdürüyorCumhurbaşkanı Ersin Tatar, New York'ta yapılacak üçlü yemek öncesi istişarelerde bulunmak üzere eski Özel Temsilci Ergün Olgun, Osman Ertuğ ve UBP Gazimağusa Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu ile bir araya geldi.12 Ekim 2024 Cumartesi 13:52KIBRIS
- KTGB Olağan Genel Kurulu bugün yapılıyorKıbrıs Türk Gazeteciler Birliği’nin (KTGB) Olağan Genel Kurulu bugün yapılıyor.12 Ekim 2024 Cumartesi 13:52KIBRIS
- KKTC'deki Rum mallarının satışına karıştıkları gerekçesiyle tutuklanan Macar kadınlar, mahkemeye çıkarıldı!KKTC’deki Rum mallarının satışına karıştıkları gerekçesiyle tutuklanan İlona Lesko ve Melinda Ladanyi isimli iki Macar asıllı kadının dün yeniden Lefkoşa Rum Kaza Mahkemesine çıkarıldığı haber verildi.12 Ekim 2024 Cumartesi 13:43GÜNEY KIBRIS
- Hasipoğlu: CTP, federal çözüm modelini saplantı haline getirdiUBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu, “CTP, saplantı haline getirdiği federal çözüm modelinin tedavülden kalktığını kabullenmekte zorlanmaktadır” dedi.12 Ekim 2024 Cumartesi 13:23KIBRIS SORUNU
- BM üyesi 104 ülke ve Afrika Birliği'nden İsrail'in Guterres'i "istenmeyen adam" ilan etmesine tepkiBM üyesi 104 ülke ve Afrika Birliği'nden İsrail'in Guterres'i "istenmeyen adam" ilan etmesine tepki12 Ekim 2024 Cumartesi 12:57AVRUPA
- MED-9’dan ortak bildiri: Kıbrıs sorunu Avrupa’nın meselesidirAkdeniz’e kıyısı olan 9 AB üyesi ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının, dönem başkanı Rum yönetiminin ev sahipliğinde dün Baf’taki “Mintis Resort” otelde gerçekleştirdiği 11’inci zirve toplantısı sonrasında Kıbrıs sorunu ve Orta Doğu’daki durumla ilgili12 Ekim 2024 Cumartesi 12:52KIBRIS SORUNU
- “Demir Yumruk” Metin Turunç, Şampiyonluk Kemeri için Dubai’de ringe çıkıyor“Demir Yumruk” Metin Turunç, Şampiyonluk Kemeri için Dubai’de ringe çıkıyor12 Ekim 2024 Cumartesi 12:19DİĞER SPORLAR
- Argasdi’nin 75. Sayısı “Hellim- Gullirikya Federasyon” Dosya Konusu ile ÇıktıBaraka Kültür Merkezi yazar ve çizerleri tarafından 21 yıldan bu yana hazırlanan kültür-sanat-politika dergisi Argasdi’nin 75. sayısı çıktı!12 Ekim 2024 Cumartesi 11:56KÜLTÜR/ SANAT
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.