TANDOĞAN YALKUT YAZDI... BİR KEYNES GEREKİYOR SANKİ…

John Maynard Keynes…

Bir Keynes gerekiyor sanki…

İngiliz İktisatçı John Maynard Keynes’in 1929 Büyük Bunalımı’ndan çıkış için geliştirdiği model günümüz ekonomi politikasının da temelini oluşturmaktadır.

Aslında 20. Yüzyılın başlarında o zamanın şartlarına göre ortaya çıkan böylesi kişiler gelecek yılların temelini kuruyorlardı.

Önemli olan, bu kişilerin ortaya koyduğu fikirler neticesinde yaşanacak olumlu gelişmelerin hem devletlere , hem de kişilere olumlu yönde yansımasıdır.

Keynes nasıl bir ortamda, nasıl bir model yaratmıştı.

Keynes’in ünlü kitabını yayımladığı 1936 yılında, tüm kapitalist ülkeleri etkisi altına almış olan 1929 Ekonomik Buhranı diğer adıyla Büyük Bunalım, henüz sona ermiş değildi. Başta ABD olmak üzere gelişmiş kapitalist ülkelerde yaygın işsizlik devam ediyor, ekonomik yaşam bir türlü canlanmıyordu.

Bu durum o dönemde egemen olan iktisat öğretisine ters düşmekteydi.

Bu öğretiye göre, kapitalist sistem kendi kendini düzenleyen ve sürdüren bir yapıya sahipti. Böyle bir ekonomi için normal olan, tüm kaynakların tam olarak kullanıldığı istikrarlı bir denge durumu idi.

Bu dengeden sapmalar ancak geçici bir nitelik taşıyabilirdi. Çünkü kapitalist bir ekonomide emeğin ve sermayenin tam kullanımını yani tam istihdamını sağlayacak mekanizmalar kendiliğinden bulunmaktaydı.

Ücretlerin, fiyatların ve faiz hadlerinin esnek ve emek ile sermayenin hareketli olduğu bir ortamda piyasa mekanizmasının çalışması kaynakların tam kullanımını sağlamaya yeterliydi. Dolayısıyla ekonomide uzun süreli bunalımlar ve işsizlik söz konusu olamazdı.

Ne var ki, 1930’larda kapitalist ülkelerde ortaya çıkan ekonomik kriz (1929 Dünya Ekonomik Bunalımı), böyle bir durumun ortaya çıkamayacağını söyleyen bu görüşe dayanarak açıklamak ve çözüm bulmak imkânsızdı.

2029’a ramak kala ortaya çıkan pandemi neticesinde oluşan ekonomik buhranlar da , tarihin tekerrürden ibaret olabileceğini anımsatıyor. Ancak insanoğlunun işi o günkü Keynes’in işi kadar kolay değil şimdi.

Dünyanın merkezini yöneten devletlerden de büyük güçler var. Gelişen dünya artık bu büyük güçleri çok daha net bir şekilde anlatıyor insanlığa.

Artık ekonomistlerin ortaya koyacağı planlamaların ya da öngörülerin ciddi anlamda dinamikleri değişmiş olan dünyada kabul görmesi ya da uygulanması o dönemlerdeki gibi olmayabilir.

Artık şartlar o zamanki gibi değil. Zaman ciddi anlamda değişti.

Ama ya bir Keynes gelmeli ya da bir şeyler değişmeli. Kapitalizm kötüye gidiyor.