TALİBAN AFGANİSTAN'DA MÜZİK VE SANATA SON MU VERECEK?

Taliban'ın Afganistan yönetimini ele geçirmesi sonrası, başkent Kabil adeta sessizliğe gömüldü. Müzik çalan restoranlar, düğün salonları ve müzik aletleri satan mağazalar kapandı.

Şarkıcılar şarkı söyleyemez, müzisyenler müzik çalamaz oldu.

Taliban'ın gelmesiyle Afganistan'ın yerel televizyonlarındaki yüzlerce müzik ve eğlence programlarının adeta sesi kesildi. Afgan medyasında artık haberden başka bir şey görmek mümkün değil.

On yıllık müzik kariyerinin kül olduğunu söyleyen müzisyenlerden biri de Ruhullah Yusufi. Talibana yakalanmama korkusuyla evine vardık.

"Gelecek planlarımız alt üst oldu"

Taliban korkusundan gitarini saklamıştı. “Bütün planlarım alt üst oldu” diyen Ruhullah şöyle devam etti:

"Profesyonel olarak on yıldan beri müzik alanında çalışıyordum. Bir çok faaliyetimiz vardı ama Taliban'ın gelmesiyle faaliyetlerimiz sıfırlandı. Müzik eğitim kurslarımız, gelecek planlarımız alt üst oldu. Grup olarak çalıştığımız arkadaşlarımız ve uzun süreli projelerimiz vardı, hepsi heder oldu gitti. Talibanın Kabili ele geçirmesiyle ne yapacağımı nereye saklanacağımı bilemedim. Müzik çalgılarıma çok değer veriyorum, onları Talibandan nasıl saklayacağımı şaşırmıştım"

2018 yılı Afgan yıldızı şarkı yarışmasında üçüncülüğü kazanan kadın şarkıcı Sedika Madadgar, Afganistan'da müziğin geleceğinin karanlık olduğunu söyledi. Taliban'ın korkusundan gizli bir yerde saklandığını söyleyen Sedika, şöyle devam etti:

"Taliban müzik çalmayı ve şarkı söylemeyi haram biliyorlar, o yüzden Afganistanda müzik sanatını kökten kurutacaklar. Herhangi bir şarkıcı ve müzisyen ellerine düşerse, cezalandırmaktan çekinmeyecekler. Ta ki Afganlar bir daha müzik ve şarkıyı dile getirmesinler”.

Taliban sözcüsü Zabihullah Mujahid, şarkı söylemenin ve müzik çalmanın yasak olduğunu duyurmuştu.

Kabil Müzik enstitüsündeki müzik aletleri kırıldı mı?

Bu yasağın gelmesinin ardından Kabil Müzik enstitüsündeki müzik aletlerinin Taliban tarafından kırıldığı iddia edilmişti.

İddiaların yanlış olduğunu savunan Afganistan Müzik Enstitüsü sorumlusu Molla Ahmadi şöyle devam etti:

“Biz din ve şeriatın emirlerine uymak durumundayız. Allah ne emir buyurduysa biz ona uyarız. İslama’da caiz olmayan bir takım müzik ve şarkıları biz müsaade etmeyiz. Müzisyenlerin tekrar sanat ve müzik alanında faaliyet göstermeye davam edeckleri ile ilgili büyüklerimiz karar verecekler. Müzik aletlerinin yok edilmesi konusuna gelince, gördüğünüz gibi bütün çalıglar sağlam yerinde duruyor ve biz hiçbirine dokunmadık.”

Farhad Darya: Kur'an'da müzik yasak değil

Taliban'ın müzik yasağını sertçe eleştiren ve 10 yıldan beri ABD'de yaşayan ünlü Afgan şarkıcı ve Birleşmiş Milletler'in Afganistan’daki barış elçisi Farhad Darya, Kuran’da müziğin yasak olmadığını ileri sürdü. Faryad Darya şöyle devam etti:

“Talibanı müziği yasaklamaya zorlayan din ve Kur'an değildir. Onlar miziğin etkileyici gücünden korkuyorlar. Ben bir müzisyen olarak bütün Taliban alimleri ve müftülerine meydan okuyorum. Müziğin haram olduğuna dair Kurandan tek bir ayet söylesinler. Taliban, İslam ve insanları kendi siyasi çıkarları doğrultusunda kötüye kullanıyorlar. Son yirmi yılda siyaset, mezhep ve eğitim dahil hiçbir fenomen müzik ve sanata olan ilgi ve heyecanın yerini alamamıştır.”

Independent Türkçe'ye konuşuan Farhad Darya, müziğin doğal bir istek olduğunu savundu ve şöyle konuştu:

“Şeriat insanları itiyor, halbuki müzik insnalaı kendine çekiyor. Sizce insan hangisini seçmek isteyecek. Afganistanda Taliban hakimiyeti altına müziğin geleceği karartılmıştır. Taliban yaptıkları ilk açıklamada müziğin haram olduğunu ve şarkıcıların kariyerlerini değiştirmeleri gerektiğini söyledi. Bu yüzden Afganistanda müzisyenleri belirsiz bir gelecek bekliyor. Afganistandaki sanatçıların ülkeden nasıl çıkaracaklarımızı değişik ülkeler ve uluslar arası kuruluşlarla müzakere ediyoruz. Bugünün Afgan halkı yirmi yıl öncenin halkı değil. Biz daha bilinçli, daha tecrübeli ve temel haklarının farkında olan bir nesille karşı karşıyayız ve geriye dönmeyecek şekilde daha güçlü bir toplum olarak  geleceğe yürüyeceğiz. ”

“Burası Afganistan müzik enstitüsü. Gödüğünüz gibi, müzik aletlerine dokunulmamış, yerlerinde sağlam duruyor. Sosyal medyada müzik aletlerinin Taliban tarafından kırıldığını bozulduğunu söylemişti bazı kişiler. Enstitüde kimse bulunmuyor, öğrenciler tatilde. Bir süreliğine Afganistandaki şarkıcılar ve müzisyenler şarkı söyleyemeyecek müzik çalamayacak. Sohrab omar-İndependent Afganistan”