Türkiye'de çocuklarda skolyoz (omurga eğriliği) görülme oranı yüzde 3. Bu oran kız çocuklarında erkeklere göre 10 kat daha fazla.

Duruş bozukluğu, çeşitli nedenlerden dolayı vücudun dengeli duruşunun bozulması... Hatalı duruş pozisyonları, iskelet sistemi problemleri ile kas ve eklem deformasyonlarına yol açabiliyor. Özellikle yaz aylarında uzun süre kontrolsüz tablet kullanımı, yanlış pozisyonda oturulması ve hareketsizlik, omurga eğriliğine ve duruş bozukluklarına sebep olabiliyor.

Peki, duruş bozukluğu ve skolyozu önlemek için nelere dikkat etmek gerekiyor? Yalova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kurucu Dekanı ve Rektör Yardımcısı, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vefik Arıca'ya sorduk.

Kız çocuklarda 10 kat daha fazla görülüyor

"Sağlıklı bir omurgaya arkadan bakıldığı zaman, tüm omurların diziliminin aynı doğrultuda olduğu görülür. Ancak bu dizilimde herhangi bir nedenle sağa ya da sola doğru anormal bir eğrilik ortaya çıkması durumuna skolyoz (omurga eğriliği) denir."

Prof. Vefik Arıca, skolyozun tanımını böyle yapıyor. Özellikle okulların kapanmasıyla ekran başında kontrolsüzce vakit geçiren gelişim çağındaki çocuklar için riskin daha fazla olduğunu anlatıyor.

[Fotoğraf: Getty]

"Türkiye'de çocuklarda skolyoz görülme oranı yaklaşık yüzde 3'tür ve bu oran kız çocuklarında erkeklere göre 10 kat daha yüksektir. Omurga sağlığı çocuklarda önemli ama özellikle gelişme çağındaki çocuklarda bu çok daha önemlidir. Özellikle boy uzamasının hızlı olduğu dönemlerde duruş bozukluğu ve skolyoz gelişimi ilerleyen dönemler için ciddi ameliyatlara gidebilecek sonuçlar doğurabilir. Son yıllarda tablet, bilgisayar ve cep telefonu kullanımının, çocuklarda uzun süre hareketsiz kalmanın doğurabileceği ciddi sonuçlar konusunda çalışmalar yapılmaktadır."

Arıca, çocuklarda gözlemlenen omurga eğriliğinin son yıllarda arttığına dikkat çekiyor.

"Tablet kullanım sürelerinin artmasıyla beraber çocuklarda skolyoz, omurga bozuklukları ve duruş bozuklukları artmaktadır. Çocuklarda skolyoz hastalığı, teşhis imkanlarının artması ile özellikle son yıllarda yaklaşık 2 kat artmış durumdadır. Bu faaliyetlerin çocuklarda sınırlandırılması ve kontrolsüz kullanımın önüne geçilmesi gerekir."

Tablet kullanımı sırasında alınabilecek önlemler neler?

Doğru duruş konusunda ebeveynler çocuklarına nasıl rehberlik edebilir? Prof. Vefik Arıca'ya bu soruyu yöneltiyoruz. Arıca, ebeveynlerin çocuklarının omurgasını gözlemlemesinin önemini anlatıyor.

"Aileler, banyo yaptırırken çocuklarının vücutlarını ve duruş pozisyonları kontrol etmeli. Vücutlarında eğrilik oluşmuşsa doktora başvurmaları gerekmektedir. Basit bir eğrilik ilerde ciddi sorunlar oluşturabilir. Çocuklar olabildiğince aktif yaşamaya ve spora yönlendirilmelidir. Tablet kullanırken hareketsiz oturan çocukların kas gelişimi yetersiz olacağından omurgasında da ciddi problemler oluşturabilir.

Oturma pozisyonu omurga şeklini belirlediğinden dik ve iki ayağın tabanı yere değecek şekilde oturulmalı. Çocuklar ağır sırt çantalarından korunmalıdır. Televizyon izlerken ve tablet ya da bilgisayar kullanırken de bu cihazlar tam karşımızda olmalı. Elektronik cihazların kullanım süresi ise sınırlı tutulmalıdır."

Duruş bozukluklarında erken teşhisin önemi

Skolyozu erken farkertmenin ne denli önemli olduğunu anlatan Arıca, teşhis ile birlikte elde edilebilecek avantajları şöyle sıralıyor:

Tedavi başarı oranı: Erken teşhis edilen skolyoz vakalarında, tedavi yöntemlerinin başarı oranı genellikle daha yüksektir. Küçük eğrilikler, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan korse veya fizik tedavi ile düzeltilebilir.

Komplikasyonların önlenmesi: İlerlemiş skolyoz vakaları, akciğer ve kalp problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken teşhis, bu tür komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur.

Duruş bozukluklarının düzeltilmesi: Erken dönemde tespit edilen skolyoz, çocuğun duruş bozukluklarının düzeltilmesine olanak tanır ve bu da ileride yaşayabileceği sırt ağrıları ve diğer ortopedik problemleri önler.

Psikolojik destek: Erken teşhis, çocuğun bu duruma daha kolay uyum sağlamasına ve psikolojik olarak daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir.

Takip ve kontrol: Erken teşhis edilen skolyoz vakaları, düzenli kontrollerle takip edilerek eğriliğin ilerlemesi engellenebilir. Bu, skolyozun yönetiminde önemli bir adımdır.

Ebeveynlerin alabileceği önlemler neler?

Vefik Arıca, araştırmalara göre, gelecekte tablet ve diğer teknolojik cihazların kullanımının artmasıyla birlikte, çocuklar için çeşitli sağlık tehlikelerinin ortaya çıkabileceği konusunda da uyarıyor.

Zira bu tür cihazların aşırı kullanımı, çocukların fiziksel aktivitelerini azaltarak obezite, göz yorgunluğu ve hatta uyku problemleri gibi diğer sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor. Arıca, sağlıklı bir gelişim için ebeveynlerin tablet süresini sınırlaması gerektiğinin altını çiziyor.

"Çocukların tablet kullanımını izleyen ve sınırlayan uygulamalar kullanılabilir. Çocukların düzenli olarak açık hava aktiviteleri yapmalarını sağlamak, ekran karşısında geçirdikleri zamanı dengeleyebilir. Ebeveynlerin kendi ekran kullanım alışkanlıklarıyla çocuklara örnek olmaları önemlidir."