SYRİZA’NIN GÖZÜNDEN; DEĞİŞİM, KIBRIS VE YUNANİSTAN -1

1 BÖLÜM: BAŞLARKEN VE SYRİZA’NIN GELİŞİ

Gülşen Erçin, Yunanistan’da Syriza Genel Merkezi’nde, Syriza Siyasi Sekreteryat Üyesi, Yiannis Burnous ile Kıbrıs’ı, Yunanistan’ı ve Syriza’yı görüştü. Kıbrıs Sorununu, Akıncı’nın başarısı ve yeniden başlayan müzakereler ile ilgili Syriza ne düşünüyor? Syriza'dan sonra Yunanistan'da neler değişti ve neler hedeflendi.

Gülşen Erçin/Atina

Hiç heyecanlı değildim.  Sadece çok merak ediyordum. Acaba nasıl bir röportaj ortaya çıkacak diye. Tahminimden fazlası oldu...  Her yerde Kıbrıs saati işler malum. Syriza Siyasi Sekreteryat Üyesi Yiannis Bournos ile saat 12.00’deki görüşmeye 12.15’de gittim.  Görüşmemiz Atina’nın Metaksirgiou bölgesindeki merkez binasındaydı.

Çok ilginç bir yer Metaksirgiou.

Genelde göçmenlerin yerleşim yeri haline gelen, belli ki yerel halk tarafından ayni bizim Surlar İçi’ndeki gibi boşaltılmış bir yer.

Garip bir hikâyesi var hissedebiliyorsunuz. Binaya girdim, altı katlı bir bina. Girer girmez kapıda beni karşılayan gülen yüzler var. Beşinci kata çıkmamı söylediler. Çıktım ve Yiannis Bournos’un ekip arkadaşlarından birisi karşıladı beni. İçeriye girdik, şaşkınlığımı gizleyemedim yüzümde.  Bizim Kıbrıs’taki villalara yapılan gereksiz çamaşır odaları büyüklüğünde bir ofisi var Yiannis’in. Küçücük balkonu yeşil brandalı evlere bakıyor...  Girer girmez Kıbrıs’a değindi “ve müzakereler başladı dedi”. Hayırlısı olsun bakışı ataraktan oturmam için buyur etti.

VE BAŞLADIK SOHBETE

Gayet sıcak bir atmosferde Kıbrıs’ı, Yunanistan’ı ve Syriza’yı konuştuk. Kıbrıs Sorununu, Akıncı’nın başarısı ve yeniden başlayan müzakereler ile ilgili Syriza ne düşünüyor? Syriza'dan sonra Yunanistan'da neler değişti ve neler hedeflendi… Tüm bunlar tam 1 saat geçen, sohbet havasındaki röportajda detayları ile bizimle buluştu. Yiannis Bournos, müzakerelerin yeniden başlamasının kendileri için de umut olduğunu vurguladı. Bu yıl içerisinde olası bir çözümsüzlüğün, Yunanistan’a Kıbrıs sorunun perde arkasında çok daha karmaşık ve bilinmeyen ekonomik, politik çıkarların olduğunu göstereceğini kaydetti. Yiannis Bournos’un çözümü zorlaştıran konulara da vurgu yaptı röportajımızda.

[caption id="attachment_73022" align="alignleft" width="800"] Syriza Siyasi Sekreteryat Üyesi Yiannis Bournos[/caption]

SYRİZA’YA DOKUNUŞ

DETAY: Syriza gerek Yunanistan gerekse tüm dünya siyasetine yeni bir boyut getirdi.  Herkes az çok biliyor ama ilk ağızdan aktarmak istiyoruz Syriza kimdir, nasıl ve hangi amaçlar doğrultusunda oluştu?  Yunanistan siyasetinin gelenekselliğine karşın,   alternatif bir yapı olarak kamuoyunda nasıl bu kadar taraf bulabilmiştir?

YİANNİS:  Syriza ilk olarak 2004’te Yunanistan solunun en geniş kitlesine hitap etmekte olan öncül Sol Hareketler ve Ekoloji Koalisyonu Partisinin (SYN),  uzun süren ortak temaslar ve diyaloglar sonrasında hali hazırda 2002’den beri oluşturulan radikal sol kanadın küçük çatısına destek vermesi ve tek çatıda toplanma kararı, süregelen yıllarda ise diğer sol partilerin ve bazı Sosyal Demokrat Partilerin tabanımıza kaymasıyla birlikte kurulmuştur ve 2004 seçimlerinde sahneye çıkmıştır.   Benim izlenimimi soracak olursanız Syriza bir tür zincirleme siyasi deneydir ve olmaya da devam edecektir.  Çünkü parti içerisindeki her bir organının tüm farklılıklara kucak açabildiği, değişimi, dönüşümü ve gelişimi halk ile birlikte arz, talep doğrultusunda şekillendirdiği bir Anti-Liberal siyasi yapıdan söz ediyoruz.

“KOLAY OLMADI”

Kuşkusuz ki Syriza’nın başarısı, Yunanistan ve Avrupa Soluna pozitif, bilişsel bakış açısı sunabilen alternatif bir parti haline gelebilmesi kolay olmamıştır. Çipras’ın da dediği gibi ‘  Solun güç kazanabilmesi için, ittifak kurmalıyız!’ kurmalıydık da.  Sol ittifakı oluşturmaya çalışırken hem solun kendi içerisindeki geleneksel parçalanma ve tarikatlaşma eğilimiyle başa çıkmalıydık, hem de %3-4 gibi oy oranlarıyla parlamentoda insanlar için sosyalist politikalar üretebilmeli,  alışılagelmiş küçük muhalefet partisi ve simgesel direnişçi görünümünden ve psikolojisinden de kurtulmalıydık. İşte bunu solun farklı ideolojik ve siyasi tabanlarından gelen insanların oluşturduğu ortak inançta ve söylemde toplanabilmesiyle kısacası Syriza’yı oluşturan bireylerle gerçekleştirdik.

NEO-LİBERAL POLİTİKALAR BOŞ BİR KUTUYA BENZİYOR

Halkın Neo-Liberal politikaların deyimi yerindeyse boş bir kutu olduğunu, 2008’de gelen büyük krizle anlamış olması ve sınıflar arası yaşam kalitesi uçurumunun artması da artık geleneksel siyasi yapılardan, Sosyal Demokrat görünümlü Liberal politikalar güden partilerden kurtulmanın şart olduğu bilinçliliğini yaratmıştır.  Sonuç olarak özellikle son beş yıldaki gelişmeler doğrultusunda Syriza halkın güvenini kazanmış ve bugün bu başarıya sağlayabilmiştir.

SYRİZA İLE DEĞİŞİM BAŞLADI

DETAY:  Peki Syriza hükümet yönetimine geldiğinden beri, kısa zamanda kamusal alanda ne gibi yasal düzenlemeler yapmıştır? Seçim süreci boyunca manifestosunda ve ekonomik programında yapmayı amaçladığı politikaları hayata geçirebilmiş midir?

YIANNIS:  Geride bıraktığımız yaklaşık üç buçuk ay içerisinde, Yunanistan’ın siyasi tarihine geçebilecek hem sosyal hem de siyasal açıdan yasal düzenlemeler gerçekleştirdik.. Demokratik olmayan insani hak, adalet ve özgürlükleri gasp eden ve en önemlisi Yunan halkının krizle birlikte içerisine girdiği döngüde maddesel anlamda yaşamlarını kolaylaştırabilecekleri imkânları sunmaya başladık.  Son derece kötü koşullarda yaşayan ailelere, aylık 300 Kwh’ın üzerinde bedava elektrik ve temel gıdaları ulaşabilecekleri en minimum fiyata indirerek yine aylık olarak beslenme yardımı yapıyoruz.  Sokaklarda yaşamak zorunda kalan insanlara ve düşük gelirli ailelere ev kiralayabilmeleri için kira yardımı ise uygulamaya koyduğumuz bir diğer sosyal projemiz. Bunlarla sınırlı değiliz elbette.

ADIM ADIM GÜÇLÜ DEĞİŞİKLİKLER YÜRÜRLÜKTE

Geçtiğimiz ay, 2013’te Muhafazakâr Hükümetçe kriz bahane gösterilerek yasal olmayan yollarla kapattırılan Yunan Devlet Radyo ve Televizyonu’nu (ERT) yeniden açtık, kamuoyuna kazandırdık.  Krizden sonra zarar gören küçük işletmelere ve kişisel borçları olan vatandaşlarımıza yönelik borçlarının yeniden yapılandırılması, ödeme olanakları sağlanabilmesi için fonlarda yasal düzenlemeler yaptık. Böylelikle hem insanlara borçlarını az az göre ödeme imkânı sunuyoruz hem de devletimize bir gelir kaynağı oluşturuyoruz.  Tüm vatandaşlarımızın Kamu Sağlığı’na Evrensel Erişilebilirliğini sağlayan bir yasa geçirdik.  Yunanistan’da popülâsyon’un 1/3 ki bu da 3 milyon insandan fazlası demek, sağlık ve sosyal güvenliği olmadan yaşamalarını sürdürüyordu.  Biz sağlık yasasını yürürlüğe koymadan önce insanlarımızın birçoğu kamu sağlığından yararlanamıyordu.  Şu an geçirilen yasayla, devlete ait tüm sağlık kuruluşlarına bedava erişimi kolaylaştırdık.  Birkaç gün önce yine kişisel görüşümce çok önemli bir yasada daha değişiklik gerçekleştirdik. 1974 Yunan Darbesi ve sonrası ile birlikte geçirilen ve günümüze kadar özellikle krizin ilk yıllarında muhafazakâr hükümetlerce kullanılan ‘Hükümet’in Grev Kırma’  otoriter yetkisini ortadan kaldırdık. Geçmiş dönemlerde Mahkeme kararına karşın devlet, çıkarları doğrultusunda yapılan grev ve eylemlere müdahale edebiliyordu. Kaldırdığımız yasayla hem işçilerin hem de halkın ifade özgürlüğünün önünü açmakla kalmayıp, hukukun üstünlüğünü de sağlamış olduk.

“BÜYÜK BİR SAVAŞ AÇMIŞ DURUMDAYIZ “

Vergi Kaçakçılığı ve yolsuzluğa karşı hükümet olarak çok büyük bir savaş açmış durumdayız.  İlk kez Yunan Hükümetince özel olarak Yolsuzlukla Mücadele Bakanı atandı ve bir ekip oluşturuldu.  Birkaç hafta önce yargıya içerisinde dudak uçuklatan rakamlarda vergi kaçıran 5,000 kişinin ismi taşındı.  Geniş çaplı soruşturma yürüten ekip, tahminlerince Yunanistan genelinde toplamda 24,000 kişinin daha vergi kaçırdığı kanaatinde. Bir de eski defterler var tabii. ‘Lagarde Listesi’ soruşturma dosyasını yeniden açtık.  IMF başkanı Lagarde’ın 2011’de içerisinde Yunanlı iş adamlarının, dönemin Maliye Bakanı’nın da isimlerinin bulunduğu vergi kaçırdıkları gerekçesiyle 1000 kişilik listeyi Yunan hükümetini gönderdikten sonra gündeme gelmişti. Fakat yine dönemin Başkanı yasal olmayan yollarla yüklü miktarlardaki paralarını İsviçre bankalarına kaçıran bu isimler hakkında, hiçbir yasal işlem başlatılması talebinde bulunmadı.  Vergi kaçakçılığına yönelik hukuksal anlamda atılan bir diğer önemli adım ise ünlü iş adamı Leonidas Bobolas’ın tutuklanması oldu. 14 milyon Euro vergi kaçırdığı teşhis edilen iş adamı tutuklandıktan yaklaşık iki saat sonra hükümete depozito olarak 1,8 milyon Euro ödeyerek tutuksuz şekilde yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Ve şu an buna ek olarak Sayın Bobolas’ın 1,8 milyon Euro’yu yasal mı yoksa yasal olmayan yollarla mı bulduğunun soruşturmasını sürdürüyoruz.

MEDYAYA EL ATILDI

Bahsettiğim üzere Devlet Radyo Televizyonu’nun 2013’te kapatılmasıyla çoğalan yerli ve yabancı yatırımcılara ait özel medya kurum ve kuruluşların devlet frekanslarını kullanmadan 1989’dan beri yayın yapıyor oluşu, bu kurumların vergiden muaf olmalarına olanak sağlıyordu. Başlattığımız yolsuzluk mücadelesinin bir diğer kanadı da özel medya kuruluşlarına karşıdır.

Kısa zamanda yaptıklarımız, değiştirmeye çalıştığımız şeyler kuşkusuz ki yeterli değildir. Ancak güzel bir başlangıç olduğunu düşünüyorum. Bu ülkede yaşayan insanların sosyal adaletin varlığına inanmalarını, bizlerin geçmiş diğer hükümetlerden farkımızın olduğunu onlara kanıtlamak için atmış olduğumuz birkaç adım sadece. Farklı bir alternatif strateji de diyebiliriz. Çünkü fakirliğe karşı savaşmak ayni zamanda haksız zenginliğe karşı mücadele etmekle anlamlı olacaktır..

YARIN – 2.BÖLÜM: YUNANİSTAN EKONOMİSİ, AB İLİŞKİLERİ VE SYRİZA’NIN İŞLEYİŞİ

CUMA GÜNÜ - 3. BÖLÜM: SYRİZA KIBRIS’A NASIL BAKIYOR? AKINCI’NIN GELİŞİ VE MÜZAKERELER.