SU GELİYOR BELİRSİZLİK SÜRÜYOR

Türkiye’den gelmesi beklenen su ile ilgili tarih sürekli ertelenirken bu kez suyun 20 Temmuz’a yetişip yetişmeyeceği merak ediliyor. Öte yandan belirsizliği süren bir diğer konu ise, gelecek suyun yönetimi nasıl olacağı doğrultusunda.

TÜRKİYE’DEN SU NE ZAMAN GELİR?

Ciddi bir su sıkıntısının yaşandığı KKTC’de, vatandaşların yanı sıra, tarım, hayvancı, çiftçi ve üreticiler, sabırsızlıkla Türkiye’den gelecek olan suyu beklerken; ‘KKTC İçme suyu Temini Projesi konusunda belirsizlikler sürüyor. Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek’e su ile ilgili son durumu Detay’a değerlendirdi. 

HEDEF YİNE 20 TEMMUZ

Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek, 80 kilometrelik deniz geçişinin 42-43 kilometresinin tamamlanmış durumda olduğu; çalışmaların, hava şartlarının düzelmesiyle Nisan ayı ortası itibariyle hızlandığı ve günde 1 kilometre aşama kat edildiğini kaydetti. Suyun gelişi için “20 Temmuz” hedefinin sürdüğü de vurgulandı.

BAKANLAR KURULU’NA TASARI SUNULACAK

Öte yandan, Türkiye’den gelecek olan suyun nasıl yönetileceği de merak edilen bir konu. Bakan Dinçyürek’in verdiği bilgiye göre, suyu devletin belirlediği bir kurul yönetecek. Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nca, suyun yönetimi ile ilgili bir yasa tasarısı hazırlandı. Hazırlanan yasa tasarısının, muhtemelen gelecek hafta Bakanlar Kurulu’na iletileceği belirtildi.

Rana Sarro ÖZADALI 

Ciddi bir su sıkıntısının yaşandığı KKTC’de, vatandaşların yanı sıra, tarım, hayvancı, çiftçi ve üreticiler, sabırsızlıkla Türkiye’den gelecek olan suyu beklerken; ‘KKTC İçme suyu Temini Projesi’nin ne aşamada olduğu ve gelecek olan suyun nasıl yönetileceği merak ediliyor.

Ülkenin 50 yıllık içme ve kullanım ihtiyacını karşılayacak; fazlasının ise, tarıma destek nitelikli olacağı belirtilen bu büyük projenin, ne zaman hayata geçeceğini Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek’e sorduk.

Önce 2014 yılı eylül ayı sonunda ardından da ‘en geç, Kıbrıs Barış Harekâtı’nın yıldönümü olan 20 Temmuz 2015 tarihinde KKTC'ye su akması’ hedefleri açıklanırken; suyun 20 Temmuz’a yetişip yetişmeyeceği merak konusu oldu.

80 kilometrelik deniz geçişinin 42-43 kilometresinin tamamlanmış durumda olduğu; çalışmaların, hava şartlarının düzelmesiyle Nisan ayı ortası itibariyle hızlandığı ve günde 1 kilometre aşama kat edildiği öğrenildi.

“YÜZDE 50’Sİ TAMAMLANDI”

‘KKTC İçme suyu Temini Projesi’nin ne aşamada olduğu konusunda Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hakan Dinçyürek, Detay Gazetesi’ne konuştu. Bakan Dinçyürek, “Kış dönemine girdiğimizde, toplam 80 kilometrelik kara geçişinin, 25 kilometre civarındaki bir mesafesi geçilebilmişti. Şimdi havaların düzelmesiyle beraber, montajda bir hızlanma ve tekrardan ilave edilme süreci başlandı. Hala daha 20 Temmuz hedefini tutturabilmek için önümüzde daha zaman ve fırsat var” dedi.

SUYUN YÖNETİMİ NASIL OLACAK?

Detay Gazetesi’ne konuşan Bakan Dinçyürek, Türkiye’den gelecek suyu devletin belirlediği bir kurulun yöneteceğini belirtti. Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın, Türkiye’den gelecek suyun en verimli ve en etkin bir şekilde kullanımı, korunmasını sağlayacak ve kirlenmeyi önlemeye yönelik bir yasa tasarısı hazırladığını söyleyen Dinçyürek, suyun yönetimi ile ilgili yasa çalışmasında son noktaya gelindiği ve hazırlanan yasa tasarısının, muhtemelen gelecek hafta Bakanlar Kurulu’na iletileceğini açıkladı. Su projesi ile ilgili Bakan Dinçyürek, Detay Gazetesi’nden Rana Sarro’nun sorularını yanıtladı:

“DENİZ GEÇİŞİ YÜZDE 50’NİN ÜZERİNDE TAMAMLANDI”

Soru: Su Projesi’nin ne aşamada olduğu merak ediliyor. Çalışmalarda gelinen aşamayı belirtebilir misiniz?

“Türkiye’den gelecek su bir projedir. Bilindiği gibi Türkiye’den KKTC’ye su temin projesidir. Üç bacağı var. Türkiye’deki kara yapıları, KKTC’deki kara yapıları, üçüncü bacağıysa deniz geçişidir. Türkiye’deki kara yapılarının tamamlanması yüzde yüz gerçekleşmiştir. KKTC’de yüzde 90’ların üzerindedir. Çok kısa sürede yüzde yüz gerçekleşme olacak. Esas beklediğimiz, deniz geçişidir. Deniz geçişi, toplamda 80 kilometredir. Geçen yıldan başlayarak, deniz geçişi planlanırken, 2 kıyıdan da, yani hem Türkiye, hem de KKTC tarafından başlandı. Önce borular yer altına gömülerek deniz içerisinden getirildi. Daha sonra belli bir mesafeden sonra su altında zemine tutturularak, iki taraflı devam etti. Daha sonra ise, derin noktalara gelindiğinde askılı sisteme geçildi. Ve yaklaşık 260 metre su seviyesinin altında, askılı sistemle Türkiye tarafından KKTC istikametine doğru boru montajları devam ederek geldi. Kış döneminde girdiğimizde, toplam 80 kilometrelik kara geçişinin, 25 kilometre civarındaki bir mesafe geçilebilmişti. Şimdi havaların düzelmesiyle beraber, montajda bir hızlanma ve tekrardan ilave edilme süreci başlandı.”

“NİSAN ORTASI İTİBARİYLE ÇALIŞMA HIZLANDI”

“Şuanda deniz geçişi yüzde 50’nin üzerinde tamamlandı. Yani 80 kilometrenin 42-43 kilometresi tamamlanmış durumdadır. Ve bu hızlı bir şekilde devam eder. Çok net bir şekilde tarih vermek mümkün değildir. Çünkü hava, deniz koşullarına, akıntıya, rüzgara, dalga boyuna, fırtınaya bağlı olarak çalışma yavaşlayabilir veya durabilir. Ama iklim artık lehimize çalışıyor. Ve bugünkü gün gibi günlerde çalışma çok süratle devam ediyor. Nisan ortası itibariyle çalışma hızlandı. Şuara iklim uygundur ve böyle iklimlerde bir aksilik olmadığı zamanlarda, günde bir kilometre mesafe kat edilecek verimlilikte çalışıldığı günler oluyor.”

“20 TEMMUZ HEDEFİNİ TUTTURABİLİRİZ”

Önce 2014 yılı eylül ayı sonunda ardından 20 Temmuz 2015 tarihinde KKTC'ye su akması’ hedefleniyordu. Şuanda suyun KKTC’ye ne zaman gelmesi bekleniyor?

“Hala daha 20 Temmuz hedefini tutturabilmek için önümüzde fırsat vardır, çünkü günde ortalama 1 kilometre aşama kat ediliyor. 42-43 kilometredeyiz. Geriye kalan mesafe belli. Günde bir kilometre ile 20 Temmuz’a kadar daha zaman var. Ama ideali günde bir kilometredir. Hava koşulları, teknik şartlar, herhangi bir aksilik, bir felaket olmadığı sürece iyi bir şekilde gelir. Mutlaka şu kadar sürede bitireceğiz dersek, iddia olur, hava şartlarını biz belirleyemeyiz. Ama en erken zamanda, birkaç ay içerisinde bu projenin tamamlanması mümkündür.”

“YASATASARISI HAZIR… BAKANLAR KURULU’NA İLETİLECEK”

Türkiye’den gelecek suyun dağıtımı ve yönetiminin nasıl olacağı da merak ediliyor. Bu konuda bilgi verebilir misiniz?

“Bununla ilgili bir yasa çalışmasında son noktaya geldik. Onu muhtemelen önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’na ileteceğiz. Biz suyu, KKTC’deki her noktadaki sudan bahsederiz. Türkiye’den gelecek su, bizim yer altı sularımız, yağmur drenaj suları ve kıyı şeridindeki suları bir bütün olarak görürüz ve bunların tümünün en etkin bir şekilde kullanımını, korunmasını sağlayacak, kirlenmeyi önleyecek en verimli şekilde nasıl kullanılacağına yönelik bir yasa tasarısı hazırladık. Suyun yönetimi bir bütünsellik içerisinde düşünülür. Sadece Türkiye’den gelecek sudan bahsetmiyoruz. Bu yasa KKTC’deki tüm suyu tanımlayan ve nasıl yönetileceğini belirleyen bir yasadır.”

“DEVLETİN BELİRLEDİĞİ BİR YÖNETİMLE YÖNETİLECEK”

Su Üst Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Çoğunluğunu devletin oluşturduğu bir kurumdur. İlgili bakanlığın müsteşarı, Çevre Koruma Dairesi’nin, Suişleri Dairesi, Tarım Dairesi, Jeoloji Dairesi Müdürü, yerel yönetimler veya merkez kaymakamı, belediyeler birliğinin temsilcisinin olacağı bir kuruldan bahsediyoruz. Suyu böyle bir kurul yönetecek. Yani devletin belirlediği bir yönetimle bu su yönetilecek.”