SPORTİF AKTİVİTELERDE 'KAFA TRAVMASI' RİSKİ
08 Haziran 2015 Pazartesi 17:58
Sportif aktiviteler, profesyonel; amatör yada eğlence amaçlı olarak toplumun büyük bir kesiminin hayatında yer almaktadır. Bunlardan özellikle takımlar halinde karşılıklı mücadele şeklinde, temas edilerek yapılan sporlar ( futbol, amerikan futbolu, basketbol vs.) kafa travması riskini de beraberinde getirmektedir.
Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla ilişkiler Dairesi Müdürlüğü'ne açıklamalarda bulunan YDÜ Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalından Doç.Dr. Doğa Gürkanlar, "Tekrarlayan Kafa Travmalarının Bilişsel Fonksiyonlara Etkisini" anlattı.
Doç.Dr. Doğa Gürkanlar; "Gerek eğlence sporlarında gerekse resmi müsabakalarda tekrarlayan kafa travmaları ve buna bağlı gelişen konküzyonlara sıklıkla rastlamaktayız. Her ne kadar sağlıklı bir yaşam ya da eğlence amaçlı yapılsa da burada gerekli önlemlerin alınmaması ya da kurallara uyulmaması sonucu gelişen kafa travmaları telafisi zor, kimi zaman da mümkün olmayan zararlara neden olabilirler. Bu travmalarin izlerini kişiler ömür boyu taşıyabilmektedirler."Dedi.
Gürkanlar, hayatımızın öyle ya da böyle bir parçası haline gelen spor ve eğlence yaşamı sonucunda oluşan kafa travmaları tüm orta şiddetteki kafa travmalarının (konküzyonların) % 10'unu oluşturmaktadır. Bu da yapılan araştırmalara göre yılda yaklaşık 3000 yeni vakaya denk gelmektedir ki bu hiç de azımsanacak bir sayı değildir. Travmaya maruz kalmış bu kişilerde ikinci bir kafa travmasına maruz kalma riski oldukca yüksektir. Beynimizin ön kısmını olusturan ve pek çok bilişsel fonksiyona yön veren frontal lob ise beynimizin en sık etkilenen bölgesidir.
Eğlence sporlarında ve resmi müsabakalarda genellikle konküzyon adını verdiğimiz kafa travmalarına rastlıyoruz. Konküzyon; geçici bilinç kaybı, travma sonrası amnezi, travma sonrası hafıza kaybı, oryantasyon bozukluğu ve dikkat bozukluğu gibi hızlı gelişen kısa süreli norölojik disfonksiyonlarla ilişkili ortaya çıkan ve beyni etkileyen kompleks patofizyolojik bir prosesdir. Laboratuvar çalışmalar konüzyonun pek çok patojenik olay sonucu beyinde geçici fonksiyon bozukluklarina sebep olduğunu ve bu olaylarin da beyni ikinci bir travmatik beyin hasarına hassas kıldığını göstermistir. Sportif aktiviteleri de ele alacak olursak, bir kaza sonucu konküzyona maruz kalan bir kişinin ikinci bir konküzyona maruz kalma orani normale göre 3 kat fazladır. Bu da ilk travmadan korunmak için tüm emniyet önlemlerine uyulmasının ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Aynı zamanda birden fazla sayıdaki konküzyonların kümülatif bir etkisinin olabileceği düşünülmektedir. Bizim de 2010 yılında fareler üzerinde konküzyon oluşturup su labirentinde öğrenme durumları üzerine yapmış olduğumuz bir laboratuvar çalışmasından çıkardığımız sonuca göre tekrarlayan kafa travmalarının farelerde uzaysal öğrenme ve bellek işlemini istatistik olarak anlamlı olmasa da olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca şu da bir gerçektir ki, iki yaralanma arasindaki zaman aralığı yedi günün üzerine çıktığı zaman bilişsel fonksiyonların etkilenme oranı anlamlı şekilde azalmaktadır.
Her ne kadar tekrarlayan konküzyonlarin kümülatif etkisi olduğu söylense de tekrarlayan kafa travmasina maruz kalan kisilerin bir adaptasyon kapasitesine sahip olabileceği ve konservatif olarak sadece istirahat ile tedavi edilebileceği de söylenmektedir.
Tekrarlayan kafa travmalarinda önüne geçilmesi gereken bir problem de nöbetlerdir. Geçirilen bu nöbetler özellikle temporal lobun iç kısmında yeralan hippocampus' u da etkileyerek beyinde ek hasarlar gelişmesine sebep olmakadirlar. Nöbet geçiren bir hastanın nöbetlerinin sürekli olması durumunda uzun süre nöbet önleyici tedavi alma zorunluluğu ve bu tedavinin olası yan etkileri de gözardı edilmemelidir.
Tekrarlayan kafa travmalarına bağlı konküzyonlarin tanı ve tedavisi oldukça zordur. Geriye dönük analizlerin sonuçları ise son derece kafa karıştırıcıdır. Tüm bu kafa karıştırıcı olaylardan bağımsız olarak dikkat edilmesi gereken nokta ise, kafa travmasında maruz kalan sporcunun yeniden sportif bir aktivitede yer almadan önce egzersiz esnasında veya dinlenme halinde iken semptomsuz olmasının gerektiğidir. Semptomları düzelmeyen bu kişilerin sebebi ne olursa olsun sportif aktivitelere geri dönmelerine, tekrar bir travmaya maruz kalıp belki de spor hayatlarının bitmemesi için, kesinlikle izin verilmemelidir.
Tüm elde edilen bu verilerin ışığında tekrarlayan kafa travmalarına maruz kalan kişilerin üretken çağdaki insanlar oldukları ve takip ve tedavilerine gereken hassasiyetin gösterilmemesi durumunda, kendi hayatlarının olumsuz etkilenebileceği ve aileleri için önemli bir üzüntü kaynağı olabileceklerinin yanında çalışamayacak olmaları durumunda da ülkelerinin ekonomisine olumsuz etkilerinin olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
- KTAMS ve Kamu-İş, Başbakanlık'tan söz aldıMerkezi Cezaevi’ndeki teknik personel eksikliği nedeniyle bir aydır grev yapan Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) ve Kamu İşçileri Sendikası (Kamu-iş), bu sabah Başbakanlık önünde basın açıklaması yaparken Başbakanlık'tan gelen davetle Müsteşar08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:21KIBRIS
- Silah ve canlı mermilerle yakalandılar... Aranan kişiler varLefkoşa Polis Müdürlüğüne bağlı Cürümleri Önleme Şubesi ve Adli Şube ekiplerince yapılan operasyon neticesinde silahla yakalanan Türkmenistanlı Babajan Ergeshev ile Babajan Hudayberdiyev mahkemeye çıkarıldı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:16KIBRIS
- Dinçyürek: Düzenli kan bağışı büyük önem taşıyorSağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek, 8 Mayıs Dünya Talasemia Günü Nedeniyle Açıklamalarda Bulundu.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:13KIBRIS
- Holguin: Artık sorumluluk liderlerdeBirleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Ángela Holguin Cuéllar, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile görüşmesi sonrasında basına açıklamalarda bulundu.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:11KIBRIS
- Hafta sonu yağmur bekleniyorÜlkede hafta sonu yer yer yağmur bekleniyor. Meteoroloji Dairesi, cumartesi ve pazar günü parçalı bulutlu bir hava ve yer yer hafif sağanak öngörüyor.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:10KIBRIS
- Cumhurbaşkanı Tatar, Holguin ile görüşmesi sonrası açıklamalarda bulunduCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Ángela Holguin ile görüşmesi sonrasında basına açıklamalarda bulundu.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:09KIBRIS
- Levyeyle camı kırıp hırsızlık yaptı... Üstüne bir de kaçak çıktıLefkoşa’da meydana gelen “Bina Açma, Sirkat, Kasti Hasar, Mülke Tecavüz ve KKTC'de İzinsiz İkamet Etmek” suçlarından tutuklanan zanlı Obinna Maxwell Nwakonuche mahkeme huzuruna çıkarıldı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:08KIBRIS
- Girne Belediyesi evde fizik tedavi hizmeti vermeye başladıGirne Belediyesi, yatağa bağlı hastalara evde fizik tedavi hizmeti vermeye başladı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:06GİRNE
- Bir kilo uyuşturucuyla yakalandılarLefkoşa'da narkotik ekiplerince yapılan operasyonda bir kilo hintkeneviri ile yakalanan üç şüpheli yeniden mahkemeye çıkarıldı08 Mayıs 2024 Çarşamba 15:55KIBRIS
- Ülke genelindeki trafik denetimlerinde 518 sürücü rapor edildiÜlke genelinde trafik ekipleri tarafından yapılan denetimler sonucu 2 bin 377 araç sürücüsü kontrol edilirken, 518 araç sürücüsü rapor edildi. 11 araç ise trafikten men edildi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 15:51KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.