SİGARA MI? ALKOL MÜ?

2008 yılında Tütün Ürünlerinin Zararlarından Korunma ve Denetim Yasası tahtında tütün ve tütün ürünlerinin reklamı, teşhiri, promosyonu ve sponsorluğu yasaklanmış ve Yasa Resmi Gazete’ de yayınlanarak uygulanmaya konmuştur. Bu ürünlerin teşhiri, her türlü kamuya açık alanda yasaklanmasının yanında, marketlerde sigaraların hangi şartlara bağlı olarak satılacağı açıkça belirlenmiş, sigara paketlerinin üzerlerinde sağlık riski taşıdığı ibarelerinin basımı mecburileştirilmiştir. Tütün ve tütün ürünlerinin dünyanın neredeyse her yerindeki bilim insanları ve tıp dünyası tarafından kanıtlanmış zararları, bu ürünlerin teşhirinin ve teşvikinin idari kurumlarca engellenmesine yol açmıştır. Bu yasalar, kamunun sağlığı ve sıhhati açısından alınmış çok yerinde ve doğru kararlardır. Fakat ne yazık ki, bu kararlar bizim ülkemizde tütün ve tütün ürünleri gibi zararlı hatta sosyal, maddi ve de manevi olarak topluma daha çok zarar veren alkol ürünlerine karşı alınmamıştır. Hâlbuki alkol de, doğmamış çocuklara, küçük çocuklara ve gençlere zarar vermekte ve bu kitlenin korunmasının ihtiyacını doğurmakta, trafikte ölümlü veya yaralanmalara sonuç verecek kazalara sebep olmakta, yetişkinler arası şiddete yol açmakta, aile düzenini maddi ve manevi olarak kötü etkilemekte ve son zamanlarda yapılan araştırmalara göre de uyuşturucu kullanımının önünü açmaktadır. Bireyde ve toplumda devasa yaralar açan alkolün; AB standartları ve/veya gelişmiş ülkeler ve/veya gelişen ülkeler standartlarınca kullanımının azaltılması ve etkilerinin bir şekilde aza indirilmesi için çalışmalar yapılmakta, yasalar üretilip yürürlüğe sürülmekte, müfredata ek dersler eklenmekte , televizyon ve sosyal medyada kısa ve etkili kamu spotları oluşturulmakta, bağımlılara ücretsiz destek sunulmakta ve tüm bu konularla alakalı denetimler artırılmaktadır. Ülkemizdeki durum ise, her alanda olduğu üzere pek iç açıcı değildir. Marketlerimiz ve diğer firmalarımız kendi finansal durumlarının lehine; reklamları, promosyonları ile alkol tüketimini destekler niteliktedir. Kaldı ki,promosyon kelimesi Türkçe sözlükte “özendirmek” anlamını taşımakta ve tüm reklamlar; bir olguyu veya algıyı ya terfi ettirmek ya da tam tersini amaçlamaktadır. Bunun yanında bilimsel araştırmalar sonucunda alkol reklamlarının gençlerde alkol kullanımının yaygınlaştırıcı bir etken olduğu kanıtlanmış, bu bulgular sonrasında Birleşik Krallıklar ’da ciddi ve sıkı önlemler alınarak, bu ürünlerin reklamı ve teşhiri KESİN şekilde yasaklanmıştır. Denetleyici kurum, bu reklamlar ile alakalı olarak “dünyadaki en katı yasalar” olarak bahsetmekten çekinmemektedir. Kuzey Kıbrıs’ta ise konuya dikkat çeken kurumların başında,Kıbrıs Türk Tabipler Birliği gelmektedir. KTTB Asbaşkanı Dr. Sonuç Büyük; Alkol ve Madde bağımlılığı ile tek savaşan kurumun Barış ve Ruh Hastalıkları olduğunu, bu kurumun yetersiz kalıp ve yeni bir rehabilitasyon merkezi kurulması gerekliliğinin yanında alkol ve madde kullanımı ile savaşmak için eğitimin okullarda kalıcılaşmasının şart olduğunu söylemektedir. Tüm bu önerilerinin yanında “Alkol reklamlarının yasaklanması” talebinin de altını çizmeyi unutmamaktadır. Bu bağlamda, hazırlanacak yasa, alkol ürünlerinin kullanımını teşvik etmemek, merak uyandırmamak ve kullanımını azaltmak amacıyla, küçük fakat önemli olduğunu düşündüğümüz bir adım olarak; reklamının, teşhirinin, promosyonunun ve sponsorluğunun, tıpkı Tütün Ürünlerinin Zararlarından Korunma Ve Denetimi Yasası’nda olduğu gibi yasaklanmasını önermelidir. Bahsedilen adımlar ülkemiz geleceği açısından önem arz etmektedir. Adımların atılmasında resmi organlarımıza kolaylık sağlamak amacıyla; Türkiye Cumhuriyeti’nde yürürlükte olan TÜTÜN MAMULLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLERİN SATIŞINA VE SUNUMUNA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİĞİ’NİN, alkol ile alakalı olan “üçüncü kısmının,ikinci bölümü”nün aynen YASALAŞMASI uygun ve yerinde olacaktır. (Yunus Diler’e teşekkürler).