SEPSİSTE ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIYOR
Halk arasında “kan zehirlenmesi” olarak bilinen sepsis, hemen müdahale edilmediği taktirde ölüme varan sonuçlar doğurabiliyor. Öyle ki dünyada her 2,8 saniyede bir kişi sepsis nedeniyle ölüyor.
![Sepsiste erken teşhis hayat kurtarıyor](http://www.detaykibris.com/d/news/182246.jpg)
29 Şubat 2024 Perşembe 22:03
Enfeksiyonlar, virüsler ve bakterilerin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri yadsınamaz bir gerçek. Her yaş grubundan insanda türlü hastalıklara sebep oluyorlar. Bunların büyük çoğunluğu hayati tehlike yaratmadan rahatça tedavi edilebiliyor. Ancak bazen ölüme varan ciddi sonuçlar yaratabiliyorlar. Tıpkı halk arasında “kan zehirlenmesi” diye anılan sepsiste olduğu gibi…
Sepsis tüm dünyada görülen ciddi bir sağlık sorunu. Sayısal veriler de bunu doğrular nitelikte. Yapılan araştırmalara göre her yıl tüm dünyada 47 ila 50 milyon sepsis vakası görülüyor. Bunların 11 milyona yakını da ölümle sonuçlanıyor. Dünya çapındaki ölümlerin 5’te 1’inin sepsisle ilişkili olduğu belirtiliyor ve her 2,8 saniyede 1 kişi sepsis nedeniyle hayatını kaybediyor.
Vücudun neredeyse tüm organlarını etkileyen sepsis ne kadar erken tedavi edilirse hastanın yaşama şansı o kadar artıyor. Peki sepsis nasıl gelişiyor? Belirtileri neler? Kimler risk altında? Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Dökmetaş’la konuştuk.
Çoklu organ yetmezliklerine sebep oluyor
Prof. Dr. Dökmetaş, insanlar tarafından pek bilinmeyen sepsisin nasıl geliştiğini anlatarak başlıyor sözlerine:
“Enfeksiyon hastalıklarına sebep olan parazitler, maya hücreleri kan dolaşımına karışarak tüm vücuda yayılıyor. Bu da vücut savunma sistemlerini harekete geçiyor. Kontrolsüz bir yanıt ortaya çıkıyor. Multipl (çoklu) organ bozukluklarıyla beraber seyrederek karaciğer, akciğer, kalp, beyin gibi birçok sistemi etkiliyor.”
Sepsisin ortaya çıkmasından sonra kısa sürede tanısının koyularak tedaviye başlanması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Dökmetaş, “Hastalar kısa sürede tedavi edilmezse yüzde 50 ila 70 arasında ölüme sebep oluyor. Ancak tanı erken koyulur ve tedaviye başlanırsa hastalar, yüzde 80 ila 90 oranında şifa ile taburcu edilebiliyor” diyor.
Sepsisin belirtileri neler?
Peki çoklu organ yetmezliğine sebep olan sepsis hangi belirtilerle kendini ele veriyor? Prof. Dr. Dökmetaş, alarm durumuna geçilmesi gereken şikayetleri şöyle sıralıyor:
“Hastada tansiyon düşüyor nabız yükseliyor. Şuur durumu değişiyor. Ajitasyonlara veya uykuya meyil oluyor. Üşüme-titremeyle birlikte çok yüksek ateş veya tam tersi ateşin çok düşmesi görülebiliyor. Bazen ateş 40 derecelere kadar çıkıyor bazen de normalin altına, 35 dereceye kadar düşüyor.”
Bu tabloyla gelen hastalarda ilk olarak sepsisin kaynağını bulmakla işe başlanması gerektiğini vurguluyor Prof. Dr. Dökmetaş:
“Mikroorganizma ilk önce nereyi etkilemiş? İdrar yollarına giderek iltihaba sebep olduktan sonra mı vücuda yayıldı? Akciğerler iltihaplandığı için mi yayıldı? Kalp kapakları etkilendi de oradan mı kan dolaşımına geçti? Muhtemel etken neresiyse ona yönelik tedavinin bir an önce başlaması lazım.”
Son yıllarda sepsis vakalarında artış görülüyor
Prof. Dr. Dökmetaş’ın dikkat çektiği bir başka konu ise son yıllarda daha faza sepsis vakasının görülmesi… Bunun sebeplerini Prof. Dr. Dökmetaş’tan öğreniyoruz:
“Birinci neden yoğun bakım ünitelerinin çok artması ve yine hastaların çok fazla yoğun bakıma yatması. Çünkü yoğun bakıma yatınca enfeksiyon arkasından sepsis gelişebiliyor. İkinci neden ise invaziv girişimlerdeki artış… Eskiye oranla günümüzde çok sayıda cerrahi işlem yapılıyor. İleri yaş ise üçüncü en önemli neden. Önceden insanlar ortalama 50-60 yaşında vefat ediyordu. Şimdi 80, hatta 100 yaşına kadar yaşıyor. İlerleyen yaşla beraber vücut direnci de düşüyor.”
Yine organ nakilleri, kanser tedavisi gibi nedenler de sepsisin görülme oranını artıran diğer nedenler arasında yer alıyor.
Sepsisin daha fazla görülmeye başlamasıyla hastalığa karşı farkındalık da arttı. Böylece hekimler tanı konusunda daha hızlı hareket edebiliyor. Çünkü sepsisin tanısını koymak diğer hastalıklara oranla çok daha zor. Bunun sebebi ise belirtilerinin akla pek çok hastalığı getirmesi. Nitekim kalp krizi, şeker koması veya çeşitli travmalar sonrasında da benzer tablolar gelişebiliyor.
Kimler risk altında?
Sepsile ilgili merak edilen bir başka detay ise risk faktörleri… İmmün sistemi baskılanmış kişilerde sepsisin daha fazla görüldüğünün altını çizen Prof. Dr. Dökmetaş sözlerine şöyle devam ediyor:
“Şeker hastaları, böbrek yetmezliği olanlar, siroz hastaları, dalak ameliyatı olanlar ya da doğuştan dalağı olmayanlar, AIDS'li ve kanserli hastalar, ileri yaştaki insanlar, kortizon tedavisi görenler gibi vücut savunma sistemi bozulan kişilerde daha fazla görülebiliyor.”
Destek tedavisi de gerekiyor
Sepsisin tedavisindeki en önemli kriter ise belirtilerin görülmesinden itibaren 1 saat içinde hemen tedaviye başlanması. Çünkü tedaviye ne kadar geç başlanırsa ölüm oranı o kadar artıyor. Prof. Dr. Dökmetaş tedavi sürecini ise şöyle özetliyor:
“Sadece mikroplara karşı verilen ilaçlarla tedavi edilmiyor. Aynı zamanda destek tedavisi de veriyoruz. Örneğin solunum desteği gerekebiliyor. Oksijen veriyoruz ya da hastayı entübe ediyoruz. Tansiyonu çok düştüğü zaman bunu yükselten ilaçlar eklenebiliyor. Kalp çarpıntıları artarsa onu düzenliyoruz.”
Veteriner Dairesi Müdürlüğü Halk Sağlığı Birimi'nin denetimleri sürüyorVeteriner Dairesi Müdürlüğü Halk Sağlığı Birimi’nin rutin denetimlerinde, bir firmaya ait yoğurtta mikrobiyolojik üreme, diğer bir firmaya ait yoğurtta ise yasal mevzuatta belirtilen kuru madde miktarının altında kuru madde tespit edildi.26 Temmuz 2024 Cuma 17:12KIBRIS
Türk Hava Kuvvetleri'nden Kıbrıs adasının güneyinde eğitim uçuşuTürkiye Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı uçaklar, Kıbrıs adasının güneyinde eğitim uçuşu yaptı.26 Temmuz 2024 Cuma 17:02KIBRIS
Güney Kıbrıs'ta kuzeydeki Rum malları tutuklamaları Londra basınındaGüney Kıbrıs'ta kuzeydeki Rum malları tutuklamaları Londra basınında26 Temmuz 2024 Cuma 17:01İNGİLTERE
Tufan Erhürman: Kara duman salıp insanları da doğayı da zehirliyorsunuz"Kara duman salıp insanları da doğayı da zehirliyorsunuz çünkü akaryakıtı zamanında temin etmiyor, dipte kalanı yakıyorsunuz. Bu yetmiyor, bakım onarımı zamanında yapmıyorsunuz."26 Temmuz 2024 Cuma 16:48KIBRIS
Mülkiyet Sorunu: Londra’da Basın KampanyasıEKONOMİK ÖRGÜTLER PLATFORMU’NUN MÜLKİYET SORUNU İLE İLGİLİ OLARAK YAYINLADIĞI BİLDİRİ LONDRA’DAKİ TÜRK BASININDA GENİŞ BİR YER BULDU. LONDRA’DAKİ TÜRK BASINI, KONU İLE İLGİLİ DİĞER HABERLERE DE GENİŞ BİR YER AYIRMAYA BAŞLADI.26 Temmuz 2024 Cuma 16:40KIBRIS
KKTC Merkez Bankası 2023 yılında 5 milyar 291 milyon TL kar ettiKKTC Merkez Bankası, 2023 Yılı Faaliyet Raporu’nu Banka’nın web sitesinde yayımladı. Rapora göre Merkez Bankası 2023 yılında 5 milyar 291 milyon TL kar etti26 Temmuz 2024 Cuma 16:38KIBRIS
Girne Belediyesi ile TC Devlet Tiyatroları arasında iş birliği protokolü imzalandıGirne Belediyesi ve TC Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü arasında iş birliği protokolü imzalandı.26 Temmuz 2024 Cuma 16:37KÜLTÜR/ SANAT
Ortaköy Altyapı Geliştirme Projesi’nin çalışmaları sürüyorOrtaköy Altyapı Geliştirme Projesi kapsamında 5 bin 305 metre uzunluğunda 640 hanenin kanalizasyon sistemine bağlanması çalışmaları devam ediyor.26 Temmuz 2024 Cuma 16:36LEFKOŞA
AB ilk kez dondurulan Rus varlıklarını kullanarak Ukrayna'ya 1,5 milyar euro aktardıAB'nin bu transferi, 210 milyar euro değerinde olduğu tahmin edilen Rusya'nın dondurulmuş varlıklarının kullanımı konusunda bir ilk.26 Temmuz 2024 Cuma 16:14AVRUPA
Basketbol'a 12 yeni HakemBasketbol'a 12 yeni Hakem26 Temmuz 2024 Cuma 15:44BASKETBOL
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.