SABAHLARI YORGUN KALKANLAR DİKKAT!
Sabahları yorgun uyandırıp gün boyunca uyuklama hissi vererek yaşam kalitesini olumsuz etkileyen uyku apnesi iş ve okul performansının düşük olmasında da önemli etkiye sahip
19 Ekim 2019 Cumartesi 15:18
Sadece yetişkinlerde değil, çocuklarda da görülen uyku apnesinin sonuçları bunlarla da sınırlı değil. Uyku sırasında solunumun durması olan uyku apnesi ani ölümlerin de nedenleri arasında.
Uyku bozuklukları arasında önemli bir yer tutan uyku apnesi, beyni oksijensiz bırakarak hayati risk doğurabiliyor. Uyku apnesi, gece geçirilen kalp krizi ve inmelerin sebebi olarak da gösteriliyor.
ntv.com.tr'nin sorularını yanıtlayan Türk Uyku Tıbbı Derneği Yeterlilik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sadık Ardıç, uyku apnesinin görülme sıklığının % 4-5 oranında olduğunu söylüyor. Bu oranın hemen hemen şeker hastalığı ve astım kadar olduğunu belirten Doktor Sadık Ardıç, uyku apnesinin erkeklerde daha sık görülduğunu dile getirerek, “Uyku apnesinde kadın/erkek oranı 1 / 2 şeklindedir. Kadınlar menopoza girdiğinde erkeklerdeki sıklıkta görülür. Her yaşta görülmekle birlikte 40’lı yaşlardan sonra artar” diyor.
Şişmanlarda, sigara ve alkol kullananlarda hastalık oluşumunun kolaylaştığını ifade eden Dr. Ardıç, 5 soru 5 cevapla uyku apnesi ve doğurabileceği sonuçlar hakkında şunları söylüyor:
1- Uyku apnesi neden olur?
Birçok mekanizma ile açıklanmaya çalışılır ancak tek başına bir neden gösterilememiştir. Birçok hazırlayıcı faktör vardır; birincisi şişmanlıktır. Şişman bireyde üst solunum yollarının iç çapı daralır. Bu uykudaki solunum sırasında hava yolunun kolay kapanmasına neden olur. Bir diğer neden üst solunum yolları dilatör kaslarının kasılma gücünün azalması sonucu diyaframın soluk alma sırasında, nefes almanın bitişinde hava yolunun kapanmasıdır. Bu uyku apnesi olarak adlandırılır. Bunun sonlanması için bireyde arousal denilen beyin uyanmasının olması ya da bireyin uyanması gerekir. Diğer önemli hazırlayıcı faktörler sigara içmek, alkol kullanmaktır. Çene yapısının küçük olması, çenenin geride olması, bademciklerin ileri derecede büyük olması, geniz eti varlığı, burun pasajında eğrilik, kırılma ve benzeri gibi olaylar sonucunda kapanması uykuda solunum durmasını ve horlamayı kolaylaştırır.
2- Uyku apnesi hangi belirtilerle ortaya çıkar?
Uyku apnesinde en önemli belirti, gece uykuda horlamanın varlığı ve bu süreçte nefesin durmasıdır. Nefes durmasına bağlı horlamanın kesilmesi; nefes almaya tekrar başlanmasında hastanın gürültülü bir şekilde horlamaya başlaması söz konusudur. Hasta apneden çıkarken boğuluyormuş gibi bir hisle ayağa kalkar ve nefes açlığı içindedir. Her nefes durması (apne) sürecinde hastanın uykusu bölünür, bu da uykunun dinlendirici olmamasına neden olur. Bu nedenle hastalar sabahları yorgun, sinirli, gergin, bilişsel fonksiyonları bozuk uyanırlar.
3- Uyku apnesi nasıl tedavi edilir, tedavide başarı oranı nedir?
Uyku apnesinin tedavisinde, hastalığın ağırlığı ve hastanın mevcut tedavileri seçmesine bağlı olarak çok seçenek vardır. Genel yaklaşımlarda hastanın zayıflaması, sigara ve alkolü bırakması öncelikle önerilen ve tedaviyi kolaylaştıran yöntemlerdir. Uyku apne sendromu hafif ve pozisyonel karakteristik gösteriyorsa, bireyin sırt üstü yatmasına engel olacak sertlikte bir madde (mesela tenis topu olabilir) pijama sırtına dikilen bir cebe konularak sırt üstü yatması önlenebilir. Hafif olgularda üst solunum yoluna yönelik cerrahiler önerilir. Hasta cerrahi istemiyorsa, dişlere takılan ve çenenin ilerlemesine neden olarak solunum pasajını genişleten ağız içi araçlar kullanılabilir. Orta ve ağır olgularda morbid obezite (ağır şişmanlık) varsa bariatrik cerrahi önemli tedavi seçeneği olabilir. Yine bu olgularda CPAP/BPAP denilen uyku sırasında hava yollarını açık tutarak nefes durmasını önleyen non-invaziv (vücut içine aletler yerleştirme gerektirmeyen) mekanik ventilasyon yöntemleri kullanılır. Bu tedavi yöntemi solunum yolu pasajı açıksa ve hasta kullanma becerisi gösterirse çok başarılı olur.
4- Uyku apnesi tedavi edilmezse ne gibi sonuçlar doğurur?
Uyku apnesi tedavi edilmediğinde günlük yaşam kalitesi bozulur. Tekrarlayan uyku bölünmeleri nedeniyle dinlenilmemiş uykuya neden olur. O nedenle birey sürekli yorgun ve dinlenmemiş uyanır. Sabah baş ağrısı, ağızda kuruluk olur. Bölünen uyku nedeniyle bilişsel fonksiyonlar bozulduğu için algılama, planlamama, hatırlama, problem çözme gibi beceriler azalır. Uyku yoksunluğu nedeniyle gün içi aşırı uykululuk oluşur. Hasta dikkat gerektiren işlerde çalışmakta zorlanır, iş ve trafik kazaları yapar, sağlıklı bireye göre kaza yapma riski 2-3 kat artar.
Uyku apne sendromu nedeniyle oksidatif stres dediğimiz bir mekanizma aktif hale geçer, damar yapısını bozarak halk arasında damar sertliği dediğimiz ateroskleroza neden olur. Bunun sonucunda hipertansiyon, koroner arter hastalığı, myokard infarktüsü, inme, insulin direncinde artma, obezite ve diyabet gelişir. Bu kronik hastalıklar uyku apne tedavisi yapılmazsa, tıbbı tedaviye dirençli hale gelir ve yaşamı tehdit eden klinik durumlar ortaya çıkar.
5- Kaliteli uykunun insan sağlığı üzerindeki etkilerinden ve uyku hijyeni için alınması gereken önlemlerden kısaca bahseder misiniz?
Kaliteli uyku, bireyin herhangi bir nedenle uykusunun parçalanmadan, 6-8 saatlik bir süreçte dinlenmesini sağlayan, sabah zinde, bilişsel fonksiyonları yerinde olarak kalktığı uykudur. Bireyin sağlığının yerinde olması için sağlıklı, kaliteli bir uyku şarttır. Tüm organ sistemlerinin düzenli çalışması için sağlıklı, kaliteli uyku zorunludur. Uyku hijyeni, iyi ve sağlıklı uyku için uyunulan ortamların sahip olması gereken uygun koşullardır. Bunlar; uyunulan mekanın ısısı ve ışığının ayarlanabilir olması, gürültü olmaması, yatağın bireyin istediği konforda olmasıdır. Ortamda yatak dışında başka eşya ya da cisimler bulunmamalıdır. Kitaplık, depolanan eşya, televizyon, bilgisayar, mobil telefon ve bireyin dikkatini dağıtacak hiçbir şey olmamalıdır. Odada uygun koşullar sağlandığında, uygun uyku hijyeni sağlanmış demektir. Bunun sonucunda yeterli ve sağlıklı bir uyku uyunacaktır.
- Lefkoşa'da Aracın Ön Göğsünde Unutulan Çakmağın Patlamasıyla Yangın ÇıktıLefkoşa'da Muhammed Nebil Aslan'a ait bir araç, seyir halindeyken aracın ön göğüs kısmında unutulan çakmağın güneş ışınlarından ısınarak patlaması sonucu yangın çıktı29 Mart 2024 Cuma 17:26LEFKOŞA
- Felç geçiren ünlü oyuncu Kadir İnanır'ın yoğun bakımdaki tedavisi sürüyorFelç geçiren ünlü aktör Kadir İnanır'ın hastanede yoğun bakımdaki tedavisi devam ediyor. Ameliyat sonrası entübe edilerek uyutulan İnanır'ı uyandırma sürecinin başladığı açıklandı.29 Mart 2024 Cuma 16:53KIBRIS
- Lefkoşa'da Sarhoş ve Kanunsuz Bıçak Taşıyan Şahıs Basketbol Sahasında TutuklandıLefkoşa'da bulunan bir basketbol sahasında, alkollü içki tesiri altında olduğu sırada çevreye rahatsızlık veren ve kanunsuz olarak iki adet bıçak taşıyan A.Ç. (20), tutuklandı. Soruşturma devam ediyor.29 Mart 2024 Cuma 16:23KIBRIS
- Bipolar bozukluk nedir, neden Van Gogh ile ilişkilendiriliyor?Ünlü Hollandalı ressam Vincent van Gogh, yaşadığı ruh sağlığı sorunlarını oto-portresine de yansıtmıştı. Kendisini sol kulağı kesik resmettikten 2 yıl sonra da intihar etti.29 Mart 2024 Cuma 15:51KIBRIS
- Taşkınköy'de Ev Sahibinin Yatak Odasından 44.000 TL Çalındı: Şüpheli TutuklandıM.K. (47 yaşında), temizlik maksadıyla gittiği bir ikametgahın yatak odasındaki giysi dolabından ev sahibine ait 44.000 TL nakit parayı çaldığı tespit edildi. Olayın polise bildirilmesi üzerine şüpheli tutuklandı ve soruşturma devam ediyor.29 Mart 2024 Cuma 15:36LEFKOŞA
- Ülkede Yolsuzluk Skandalları: Çürümüş Düzen Gün Yüzüne Çıkıyor, Soruşturmaların Sonuçları Ne Olacak?Yolsuzluk ve Rüşvet Soruşturmaları Hükümeti ve Muhalefeti Karşı Karşıya Getiriyor: İki Önemli Soruyla İvedi Çözüm Arayışı29 Mart 2024 Cuma 15:02EĞİTİM
- Girne Turizm Limanı'nda Kanunsuz Patlayıcı Madde Taşımaya Teşebbüs: Bir Kişi TutuklandıKKTC'ye giriş yapan bir tır aracında yapılan kontrolde, 2000 adet ses fişeği bulunduğu tespit edildi. Söz konusu şahıs, patlayıcı maddeyi kanunsuz olarak tasarruf etmeye ve ülkeye ithal etmeye teşebbüs ettiği gerekçesiyle tutuklandı.29 Mart 2024 Cuma 14:46GİRNE
- EURO 2024'te olmayacak yıldızlarAvrupa Futbol Şampiyonası'nın (EURO 2024) başlamasına yaklaşık 2.5 ay kaldı. Futbolseverler, kıtanın gözde oyuncularını milli takım formalarıyla izlemek için sabırsızlanıyor. Ancak bazı yıldızlar, çeşitli nedenlerle turnuvada yer almayacak.29 Mart 2024 Cuma 14:26FUTBOL
- Polonya Başbakanı: Dünya yeni bir savaş dönemine girdiğini kabul etmeliPolonya Başbakanı Donald Tusk, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en kritik dönemlerin yaşandığına işaret ederek dünyanın yeni bir savaş dönemine girdiğini kabul etmesi gerektiğini söyledi.29 Mart 2024 Cuma 13:52AVRUPA
- Belçika, bazı AP üyelerine "Rusya propagandası" için para ödendiğini iddia ettiBelçika Başbakanı Alexander De Croo, Avrupa Parlamentosunda (AP) "Rusya propagandası" yapmaları için ödeme yapılan milletvekilleri olduğunu öne sürdü.29 Mart 2024 Cuma 13:25AVRUPA
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.