RUSYA’DAKİ NÜKLEER SANTRALDE AKKUYU’DA DA KULLANILAN TÜRBİN KANATLARI KIRILDI

Rusya‘nın devlete ait nükleer enerji şirketi Rosenergoatom, bir tesiste türbin kanatlarının kırıldığını bildirdi. Söz konusu arızaya ilişkin değerlendirmede bulunan Nükleer Fizikçi Andrey Ozharovsky, nükleer enerjinin ne kadar güvensiz olduğuna dikkat çekerek “Ekonomik açıdan bakıldığında nükleer enerjinin, özellikle de Rosatom’un ekipman sağlayıcısı olması halinde, hiçbir anlamı yok” dedi.

Bu tip üniteler aynı şirket tarafından iki reaktörün kurulduğu Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) de inşa ediliyor. Ayrıca Macaristan’da da inşa edilmesi planlanıyor.

Rusya’nın nükleer enerji santrallerini işleten Rosenergoatom, 12 Kasım Pazar günü St Petersburg‘un batısındaki Leningrad nükleer enerji santralinde türbin kanatlarının kırılması sonrası bir ünitenin kapatıldığını bildirdi. Türbin kanatlarının kırılmasının nedeninin ise henüz net olmadığı aktarıldı. Rosenergoatom şirketinin yöneticisi Alexander Shutikov, tesisteki onarımların 22 Aralık’a kadar tamamlanması gerektiğini belirterek “Şu anda asıl önemli olan kanatların tahrip olmasının nedenini anlamak. Bu yeni bir olgu” dedi.

Sorunun meydana geldiği ünite 2018 yılında yeni nesil basınçlı su reaktörü VVER 1200 ile inşa edildi. Bu tip üniteler ayrıca Rusya tarafından Mersin’deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde de inşa ediliyor. Ek olarak bu üniteler Macaristan’daki Paks-2 santrali için de planlanıyor. Rusya bu reaktörleri daha önce Belarus‘a da tedarik etmişti.

Reuters’ın aktardığına göre; Shutikov arızalanan kanatların 1.200 megavatlık yüksek hızlı buhar türbininin bir parçası olduğunu söyledi. Türbinler iş insanı Alexei Mordashov‘un Power Machines şirketi tarafından üretiliyor. Power Machines, aynı tip türbinlerin 2016’dan bu yana dört güç ünitesinde sorunsuz çalıştığını bildirdi. Şirket tarafından yapılan açıklamada arızanın gerçekleştiği üniteyi mümkün olan en kısa sürede yeniden çalıştırmak için tüm adımların atıldığı ve nedenlerini araştırmak, kusurları tespit etmek için santraldeki uzmanlarla birlikte çalışıldığı bildirildi. Şirket tarafından yapılan açıklamada “Bulgulara dayanarak, sonuçlar çıkarılacak ve telafi edici önlemler belirlenecek” denildi.

Rosatom güvenlik açısından bir sorun olmadığını açıkladı

Rosenergoatom’un bağlı olduğu şirket olan Rosatom ise benzer türbin modellerinin Leningrad tesisinin başka bir ünitesinde ve güney Voronezh bölgesinde faaliyette olduğunu söyledi. Şirket her türlü arızayı her zaman araştırdığını ve düzelttiğini de bildirdi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Türbinler santralin ‘nükleer adasının’ bir parçası olmadığından, tüm reaktör ekipmanları amaçlandığı gibi çalıştığından, arızalanmalarının nükleer güvenlik üzerinde hiçbir etkisi yoktur.”

‘Nükleer enerji güvenilmezdir’

Ancak Çernobil’in 31. yıl dönümünde  Türkiye’ye gelerek Akkuyu’da atıkların Rusya tarafından alınmayacağını, Rusya anayasasının 12. maddesinin böyle bir imkan tanımadığı açıklamalarında bulunmuş olan Nükleer Fizikçi ve nükleer karşıtı aktivist Andrey Ozharovsky‘nin açıklamaları çok daha farklı ve nükleer enerjinin güvenilir olmadığına ilişkin. Ozharovsky söz konusu arızaya ilişkin şu açıklamada bulundu:

“Nükleer enerji güvenilmezdir, ancak Rosatom tarafından inşa edilen VVER1200’lü nükleer enerji santralleri bu alanda şampiyon konumundadır. Yakın zamanda Belarus’ta inşa edilen VVER1200 ünitesinin yük faktörü yaklaşık yüzde 50’dir – reaktör çoğu zaman elektrik üretmez, bunun başlıca nedeni de bakımdır. Ekonomik açıdan bakıldığında nükleer enerjinin, özellikle de Rosatom’un ekipman sağlayıcısı olması halinde, hiçbir anlamı yok.”

Belarus’ta da benzer arıza meydana gelmişti

Belarus’taki Ostravets Nükleer Santrali‘nde de 2020’de arıza meydana gelmişti. O süreçte Türkiye’de Rosatom tarafından inşa edilen Mersin Akkuyu Nükleer Güç Santrali‘nde kullanılan VVER1200 reaktör tipinde de meydana gelmesi ihtimalinin yüksek olduğu bildirilmişti. Belarus’taki santralde meydana gelen arıza 50 kilometre mesafedeki komşusu Litvanya‘da hükümet yetkililerince halka acil gıda, su ve şeker stoğu yapmasına neden olmuştu.