RUSYA, BM’DE SURİYE’YE GİDECEK İNSANİ YARDIMLARIN 12 AY SÜREYLE TÜRKİYE’DEN GEÇİŞİNE ONAY VERDİ

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Suriye’ye gidecek insani yardımların 12 aylık süreyle Türkiye üzerinden ulaştırılmasını, Rusya’nın son andaki onayıyla kabul etti.

BMGK’de ABD ve Rusya arasında son ana kadar süren müzakerelerin sonunda yardımların 12 ay süreyle Türkiye üzerinden Suriye’ye ulaştırılmasının önündeki engel kalktı.

BM’de ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, “Suriye’de aileler bugün rahat uyuyabilir, 12 ay boyunca çocukları aç kalmayacak. Burada ulaştığımız insani anlaşma insanların yaşamını kurtaracak.” dedi. BMGK’nin daha önce verdiği iznin süresi cumartesi günü doluyordu.

BMGK üyeleri İrlanda ve Norveç, daha önce Türkiye ve Irak üzerinden yardımların ulaştırılması konusunda bir tasarı sunarken, Rusya son olarak sadece Türkiye üzerinden yardımların 6 aylık geçişine imkan veren bir tasarı sunmuştu.

BMGK’nın 15 üyesi cuma günü 6 aylık uzatmaya onay verirken, diplomatlar ocak ayında yeni bir 6 aylık uzatma için oylama yapılmayacağını belirtiyor.ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın insani yardımların geçişine izin vermemesi halinde Washington ve Moskova arasında Şam’ın geleceği konusunda gelecekte iş birliği olamayacağı uyarısında bulunmuştu.

BMGK, 2014 yılında 4 sınır kapısından insani yardımların ulaşmasına izin vermişti. Bu sayı daha sonraki yıllar Rusya’nın itirazıyla kademeli olarak bire indi.

Rusya, yakın ittifakı Şam yönetiminin toprak bütünlüğü ve egemenlik hakkına ihlal ettiği gerekçesiyle insani yardımların Suriye’nin kontrolü olmadan geçmesine yanaşmıyordu.

BM'nin Suriye yardımlarında Cilvegözü Sınır Kapısı

Suriye'nin kuzeybatısındaki yaklaşık 5 milyon kişiye ulaşan ve hayatı önem taşıyan uluslararası insanı yardım malzemelerinin gönderildiği tek sınır kapısı Cilvegözü, Rusya'nın engellemesi durumunda 10 Temmuz’da kapanma riskiyle karşı karşıya bulunuyordu.

BM, Suriye'ye uluslararası yardımların yapılmasına imkan tanıyan BMGK kararlarının yetkilendirdiği mekanizmayla 2014'ten bu yana, özellikle Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib'de 5 milyona yakın kişiye ulaşıyor.

2020'ye kadar gıda, ilaç, tıbbi ve hijyen malzemesi gibi uluslararası insani yardımlar, 2'si Türkiye'den olmak üzere 4 sınır kapısından gönderilirken; Rusya'nın vetosu ve itirazları üzerine sınır kapılarının sayısı önce 2'ye indirilmiş, daha sonra Rusya, sadece Cilvegözü Sınır Kapısı'nın 1 yıl daha açık tutulmasına onay vermişti.

Cilvegözü Sınır Kapısı'ndan her ay 1000'den fazla insani yardım konvoyu Suriye'ye geçiyor ancak bu sınır kapısını açık tutan mekanizmanın 10 Temmuz'da süresi doluyor ve söz konusu mekanizmanın BMGK tarafından yenilenmesi gerekiyor.

BM, uluslararası yardım kuruluşları, Türkiye, ABD ve Batılı ülkeler, yardımların gönderileceği sınır kapılarının sayılarının artırılmasını isterken; Rusya ve Suriye rejimiyle ilgili kararlarda BMGK'de Rusya'nın yanında yer alan Çin, Cilvegözü Sınır Kapısı'nın açık tutulmasına sıcak bakmıyor.

Rusya, daha önce de olduğu gibi sınır ötesi yardım mekanizmasının süresinin dolmasına kısa süre kala, insanı yardımların Suriye içinde Şam kontrolündeki bölgelerden yapılması argümanını savunuyor.

Suriye'ye sınır ötesi yardım mekanizmasının uzatılabilmesi için BMGK'nin beş daimi üyesi olan Rusya, Çin, ABD, Fransa ve İngiltere'nin buna buna itiraz etmemesi ve 15 üyeden en az 9'nun onayı gerekiyor.