RUM HÜKÜMETİ MEMNUN, PARTİLER TEPKİLİ

Fileleftheros gazetesi “Kapıyı Açık Bırakıyor- Genel Sekreter Lute Aracılığıyla Müzakerelerin Yeniden Başlaması Çabalarını Sürdürüyor- Müdahil Tarafların Referans Şartları Konusunda Bir Ön Konferans Yapmasına İlişkin Görüşmeler” başlıklı haberinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in bu aşamada, Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlaması amacıyla, özel danışmanı Jane Holl Lute aracılığıyla üstlenilen çabayı canlı tutmaya çalıştığını yazdı.

Guterres’in BM Güvenlik Konseyi’ne yönelik raporunda, Kıbrıs sorununda ilerleme yaşanmamasına yönelik hoşnutsuzluğunu gizlemediği, bundan dolayı da rapor metninde, düşük beklentilerini kayda geçirdiği ifade edildi.

Guterres’in, bugünkü koşulları dikkate alarak, aynı zamanda müdahil tarafların Lute’la istişarede bulunmayı sürdürme konusundaki olumlu niyetlerini de görerek, Kıbrıs sorunundaki kapıyı açık bırakmaya karar verdiğini yineleyen gazete, Guterres’in bir uyarıda da bulunarak 10 Temmuz’da Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’nün (UNFICYP) görev süresinin uzatılmasıyla ilgili raporunu sunacağına işaret ettiğini de iletti.

Gazete bu ifadenin, müdahil tarafların sahip olduğu zaman çerçevesinin yaklaşık iki ay olduğunu gösterdiğini de iletti.

Rum kesiminin, Jane Holl Lute’un çabasının devam etmesine ilişkin kararını da göz önüne alarak Guterres’in raporuna “olumlu işaret koyduğunu” yazan gazete, Rum hükümetinin, Guterres’in prosedürü canlı tutmasına dair memnuniyetinin, Rum kesiminin Guterres’in sürecin sona erdiğini belirtmesi olasılığından endişelendiğine dair bilgileri teyit ettiğini de yazdı.

Bunun çok küçük bir olasılık olsa da, var olduğuna işaret eden gazete, hidrokarbonlar konusundaki ifadede tespit edilen iyileşmenin ise Rum kesimi tarafından olumlu değerlendirildiğini belirtti.

Bundan sonrasıyla ilgili olarak ise Lute’un gerçekleştireceği yeni tur temaslarla müzakerelerin devam etmesi için ortak bir zemin sağlamayı isteyeceğini kaydeden gazete, Lute’un son günlerde (Crans-Montana’da olduğu gibi) müdahil tüm tarafların katılacağı ve referans şartlarının ele alınacağı bir ön-konferans gerçekleştirilmesine dair çaba sarf ettiğini öne sürdü.

Rum kesiminin böyle bir görüşmeye karşı olumsuz olmadığını kaydeden gazete, Rum siyasi partilerinin ise raporla ilgili ilk tepkilerinde, BM Genel Sekreteri’nin süreci açık tutması üzerinde durduklarını, öte yandan Türk meydan okumalarıyla ilgili sorumluluk yüklenmesi eksikliğine de işaret ettiklerini ekledi.

Gazete iç sayfadan da yer verdiği haberinde, Rum hükümeti ile siyasi partilerin raporla ilgili değerlendirmelerini aktardı.

Rum kesiminin rapor taslağıyla ilgili ilk değerlendirmesinin olumlu olduğunu yineleyen gazete, “edinilen ilk bilgilere” göre, olumlu işaret konulan noktanın, BM Genel Sekreteri’nin, var olan problemler ve zorluklara rağmen Lute’tan çabalarını sürdürmesini istemesi olduğunu belirtti.

Lute’un misyonuyla ilgili korkuların, çok küçük olsalar da, en nihayetinde doğrulanmadıklarını yazan gazete, bunun en azından Rum kesimine, Temmuz ayında sunulacak rapora kadar, iyi aylık bir “soluklanma verdiği” yorumunda bulundu.

Rum kesiminin, geçtiğimiz Ekim ayındaki rapora göre bu raporda iyileşmeler tespit ettiğini de yazan gazete, bunun enerji konusundaki ifadeyle ilgili olduğunu yineledi.

Gazete “Yeni bir Crans-Montana İçin Ön-Konferans” ara başlıklı haberinde ise, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili atadığı geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un, son istişareleri sırasında, referans şartlarının ele alınması için tüm müdahil taraflar arasında bir görüşme gerçekleştirilmesini ele aldığını öne sürdü.

“Elindeki bilgilere” dayanarak, önerinin Lute tarafından seferber edildiğini, fakat bunun Anastasiadis’in önerisiymiş gibi de göründüğünü iddia eden gazete, bahse konu görüşmenin 2017’de Crans-Montana’da olduğu şekliyle müzakere değil, referans şartlarının ele alınması için yapılacak bir görüşme olacağını belirtti.

Son günlerde tartışılan şeyin, Kıbrıs’la ilgili yeni bir konferansa uygun hazırlık yapılması için bir ön-konferans düzenlenmesi şeklinde olduğunu öne süren gazete, bu hareketin, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in Lute’a dörtlü bir görüşme yapılması konusunda verdiği olumsuz yanıtın ardından geldiğini ekledi.

PARTİLERDEN RAPORLA İLGİLİ İLK YORUMLAR

Gazeteye göre DİSİ Başkanı Averof Neofitu açıklamasında, BM Genel Sekreteri Guterres’in Crans-Montana prototipinde yeni bir uluslararası konferansa işaret ettiğini, çünkü iki lideri ve garantör güçleri çağırdığını belirtti.

Neofitu, BM Genel Sekreteri’nin yeni bir Crans-Montana’nın açık uçlu değil, iyi bir şekilde hazırlık yapılmış olması gerektiğini belirttiğine de işaret etti.

AKEL partisi ise açıklamasında, BM Genel Sekreteri’nin çabanın sürmesine dair niyetinin olumlu olduğunu belirterek, Guterres’in bitmek bilmeyen müzakereler döneminin sona erdiğine, artık geçmişte kaldığına işaret ettiğini de iletti.

DİKO Başkanı Nikolas Papadopulos raporda, 1977-79 anlaşmaları ile BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla ilgili ifadelerin olmadığını belirttiği açıklamasında, atıfta bulunulacak tek noktanın 2014 ortak açıklaması ile Crans Montana’da yaşananlar olduğunu belirtti.

EDEK açısından raporun, müzakerelerin yeniden başlaması konusundaki başarısızlığı teyit ettiği belirtilirken, Ekologlar’dan Yorgos Perdikis ise, “raporda Türkiye’nin düşmanca faaliyetlerinin olmamasından ötürü hayal kırıklığı” ifade etti.

Vatandaşlar İttifakı BM Genel Sekreteri’nin eşit mesafeler muhafaza ettiğini belirtirken, Dayanışma Hareketi Başkanı Eleni Theoharus ise Guterres’in nötr tutumunun sürdüğünü ekledi.

Gazete raporla ilgili haberlere ayrıca “Çıkmazdan Önce Bir Adım- Guterres’ten Referns Şartlarında Anlaşma ve İlerleme Konusunda Düşük Beklentiler- İki Kesimli Federasyon Lehinde İstikrarlı- Başka GYÖ’lerin de Uygulanması İçin Teşvik- Cep Telefonlarının Birlikte Çalışması Gecikiyor” başlıklarıyla yer verdi.

“LUTE’UN ÖNERİSİ RAPORUN DIŞINDA KALDI”

Politis gazetesi ise “Lute’un Önerisi Raporun Dışında Kaldı” başlıklı manşet haberinde, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs sorunuyla ilgili raporunun gayri resmi olarak Güvenlik Konseyi’ne sunulmasının, zorlukları ve muhtemelen tarafların referans şartlarının hazırlanmasına dair isteksizliğini gün yüzüne çıkardığı iddiasında bulundu.

Haberde, “iyi bilgi edinmiş kaynakların gazeteye, Jane Holl Lute’un geçtiğimiz 24 saat içerisinde tarafların önüne koyduğu önerinin, Avrupa Birliği’nin de dahil olduğu tüm müdahil tarafların, yurt dışında (muhtemelen Cenevre’de) gerçekleştirilecek prosedürel nitelikli bir toplantıda, yeni bir toplantı yapmasıyla alakalı olduğunu” iddia etti.

Lute’un atılacak adımların ve zaman çerçevesinin belirlenmesi için yeni bir toplantı (konferans) önerdiğini kaydeden gazete, Rum kesimi bu olasılığa karşı olumlu görünse de, önerinin şu ana kadar (özellikle AB’nin de sürece katılacak olması dolayısıyla) Türkiye’nin tereddüdüne takıldığının görüldüğünü iddia etti.

Gazete “Türkiye'nin tereddüdünün, önerinin Guterres'in raporunda yer almamasından kaynaklanıyor olabileceğini de" öne sürdü.

Hedeflenen şeyin, neyin ne zaman ve hangi zaman çerçevesinde görüşüleceği konusunda, taraflar için net bir zaman çerçevesi oluşturacak prosedürel tüm konular üzerinde görüşme yapılması olduğunu yazan gazete, öneriye göre, tarafların, Kıbrıs sorununda ileride atılacak adımların da bir sıraya girebilmesi için, bir anlaşmaya varmaları gerekeceğini öne sürdü.

Gazete iç sayfadan ise “Guterres Lute’u Dışarda Bıraktı- Lute’un Kısa Süre Önceki Önerisiyle İlgili Açıklayıcı Detaylar- Hükümet Kanadı Guterres’in Kıbrıs Raporundan Memnun- Partilerden Raporun İçeriği Konusunda Tepkiler” başlıklarıyla yer verdiği haberinde, Rum Yönetimi Başkanlığının Lute’un tüm taraflara sunduğu son prosedürel nitelikli önerisini tamamen gizli tuttuğunu yazdı.

Raporla ilgili haberler Alithia’da “Hem Hayal Kırıklığına Uğramış, Hem Kararlı- Hükümet Memnun, Partiler Bölünmüş”, Haravgi’de ise “İki Lidere Bir Şans Daha- Referans Şartlarıyla İlgili Önemli İşaretler İstiyorlar” başlıklarıyla yer aldı.