REUTERS: ABD VE İSRAİL, İRAN İÇİN ASKERİ TATBİKAT OLASILIĞINI TARTIŞACAK

Reuters, üst düzey bir ABD’li yetkiliye dayandırdığı haberinde, ABD ve İsrail Savunma Bakanları’nın bugün bir araya gelerek, İran’la yeniden başlayan nükleer müzakerelerin başarısız olması halinde “İran’ın nükleer tesislerini yok etmek üzere en kötü senaryoya hazırlıklı olmalarını sağlayacak olası askeri tatbikatları masaya yatıracak.”

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’ın bugün Washington DC’de mevkidaşı ve Pentagon heyetleriyle görüşmeler yapacağı belirtildi. Gantz ile bugün yapacağı görüşme, 25 Ekim’de Pentagon yetkililerinin Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’la yaptığı bilgilendirme toplantısı sonrasında planlanmıştı.

ABD’YE GÖRE KİTLE İMHA SİLAHLARI ÜRETİLEBİLİR

Nükleer teknoloji geliştirdiği için suçlanan İran, silah üretmeyeceğini; ticari amaçlarla ve barışçıl gerekçelerle nükleer teknolojisini geliştirdiğini savunuyor. Ancak ABD’ye göre bu açıklamalar geçersiz, çünkü İran elindeki nükleer üretim kapasitesini kitle imha silahları yapmak üzere kullanabilir.

İsminin açıklanmaması kaydıyla Reuters’a konuşan ABD’li yetkili, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın da bu konu hakkında bilgilendirildiğini ve İran’ın nükleer silah üretme kapasitesini ortadan kaldırmak için kullanılabilecek askeri seçeneklerin masaya yatırıldığını bildirdi.

TRUMP ANLAŞMADAN ÇEKİLMİŞTİ

ABD ve İsrail’in daha önce bildirilmeyen bu hazırlığı, Reuters’a göre, Batı’nın, Başkan Joe Biden’ın selefi Donald Trump tarafından terk edilen 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandıracağını umduğu İran’la zorlu nükleer görüşmeler konusundaki endişelerinin altını çiziyor.

Eski ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile Körfez’deki müttefiklerinin kaygılarını dikkate almış ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya’nın İran’la 2015’te imzaladığı; İran’a yaptırımların kalkması karşılığında nükleer kapasitesini sınırlandırmasını öngören anlaşmadan çekilmişti. Trump’ın ardından koltuğu devralan Demokrat Partili Başkan Joe Biden, anlaşmaya geri dönülebileceği umuduyla müzakereleri yeniden başlattı.

‘ZAMANA KARŞI OYUN’

Reueters’a konuşan ABD’li yetkili, olası askeri tatbikatlar hakkında ayrıntı vermeyi reddetti.

Ancak ABD’li ve Avrupalı ​​yetkililer, İran’ın yeni, katı hükümetinin kapsamlı taleplerine yönelik geçen haftaki görüşmelerin ardından, Batı’da İran’ın nükleer programını ilerletirken zamana karşı oynadığı yönündeki şüpheleri artırdığı yönündeki görüşmelerden sonra çaresizliklerini dile getirdiler.

ABD’li yetkili, olası askeri tatbikatlar hakkında ayrıntı vermeyi reddetti. Yetkili, “İran’ın nükleer programı, herhangi bir geleneksel mantığın ötesinde bir noktaya ilerlediği için bu zor duruma girdik” dedi ve hala müzakere umudunu dile getirdi.

Washington’daki İsrail büyükelçiliği ve İran’ın Birleşmiş Milletler misyonu ise yorum taleplerine yanıt vermedi.

SOSYAL MEDYADAN DUYURDU

Gantz, Amerika Birleşik Devletleri’ne giderken Twitter’da yaptığı bir paylaşımda, “İran’ın nükleer alana girme ve bölgedeki faaliyetlerini genişletme girişiminin durdurulmasını sağlamak için olası eylem biçimlerini tartışacağız” ifadelerinde bulunmuş ancak detay vermemişti.

Görüşmelere başkanlık eden Avrupa Birliği yetkilisine göre, nükleer müzakereler Perşembe günü devam edecek ve ABD’nin İran özel elçisi hafta sonu müzakerelere katılmayı planlıyor.

İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, bu görüşmeler için “İran’ın anlaşma imzalayarak daha fazla yaptırımla karşılaşmaması için son şansı” olduğunu söyledi.

İRAN’IN URANYUM ZENGİNLEŞTİRME SÜRECİ

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu geçen hafta yaptığı açıklamada İran’ın uranyum zenginleştirme sürecini Fordo santralinde yüzde 20’ye çıkardığını; santralin bir dağın içine gömülü olması sebebiyle “saldırmayı zorlaştırdığını” belirtmişti.

2015’teki anlaşmada İran’ın uranyum zenginleştirme kapasitesine zaman sınırı da getirilmiş, Fordo’da uranyum zenginleştirme faaliyetleri ise tamamen yasaklanmıştı.

Merkezi İstihbarat Teşkilatı Direktörü Bill Burns Pazartesi günü yaptığı açıklamada, CIA’in İran’ın dini liderinin nükleer bir cihazı silahlandırmak için adımlar atmaya karar verdiğine inanmadığını, ancak bir bomba için bölünebilir malzemeye giden bir yol olan uranyumu zenginleştirme yeteneğindeki ilerlemelere dikkat çektiğini söyledi.

Burns, İran ilerlemeye karar verse bile, nükleer bir silahı bir füzeye veya başka bir teslimat sistemine bağlamadan önce bu bölünebilir malzemeyi silahlandırmak için hala çok çalışma gerekeceği konusunda uyardı.