PETROLDE SON 30 YILIN EN BÜYÜK DÜŞÜŞÜ: AKARYAKIT POMPA FİYATINA YANSIR MI, GERİLİMİN NEDENİ NE?

Küresel piyasalar, hızlı bir şekilde düşen petrol fiyatları, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını endişeleri ve artan oynaklıkla tarihinin en negatif hafta başlangıçlarından birini yaptı.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) üretim kesintisini sürdürme konusunda anlaşamaması sonrası petrol fiyatları tarihi düşüş yaşadı.  

Petrol fiyatları, cuma gününü 45 dolardan tamamlarken; bugün yaklaşık yüzde 30 gerileyerek 31.27 dolara kadar geriledi.

Düşünün ardındaki neden OPEC'nın üretimi kısma konusunda anlaşmaya varamaması sonrası Suudi Arabistan'ın ham petrol üretimini artırma ve satış fiyatını düşürme kararı alması.

Uzmanlar bu gelişmeyi petrol üreticisi ülkeler arasında fiyat savaşının başlangıcı şeklinde yorumluyor. 

Bu 1991'den bu yana küresel piyasalarda meydana gelen en büyük düşüş olarak göze çarpıyor.

Bunun dışında uzmanlar bir başka tarihe de, 20 Ocak 2016'ya dikkat çekiyor.

O tarihte brent petrolün varil fiyatı 27.70 dolara kadar gerilemişti.

Suudi Arabistan ve Rusya anlaşmazlığı

Üretim kesintisi konusunda özellikle Suudi Arabistan ve Rusya'nın anlaşamaması, küresel piyasada arz fazlasının artması bu duruma yol açtı.

Rusya, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini günde 1,5 milyon varil azaltma talebine olumsuz cevap vermişti.

Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, 1 Nisan itibarıyla OPEC ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerin üretim kısıntısına yönelik yükümlülüklerinin sona ereceğini belirtirken, OPEC Genel Sekreteri Muhammed Barkindo ise istişarelerin devam edeceğini söyledi.

Rusya, Maliye Bakanlığı'ndan yapılan son açıklamada ise "Düşük petrol fiyatlarına 10 yıl dayanabiliriz" denildi. 

Ekonomistler ne diyor?

Petrol fiyatlarındaki tarihe düşüş ekonomistlerin ve finansçıların da öncelikli gündem maddesi. 

Ekonomistler Platformu Başkanı Dr. Oğuz Demir, söz konusu düşüşün en fazla Rusya ekonomisini tehdit ettiğini belirtti.

Yeni Şafak gazetesine konuşan Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, petrol fiyatlarında hızla düşen fiyatların Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlayacağını belirtti. 

Türkiye'nin petrol ithalatına ödediği rakamlara dikkat çeken Kumbaroğlu Türkiye'nin cebinde 8 milyar dolar kalacağını öne sürdü: 

2019 yılı Brent petrol ortalama varil fiyatı 64.37 dolardı ve Türkiye’nin ithalatı yaklaşık 263 milyon varil olarak gerçekleşti. Yani ham petrol için kabaca 17 milyar dolar civarında ödeme yaptık. 2020 yılı varil fiyatı bugünkü seviyeden hesaplarsak, ortalama 35 dolardan aynı miktar için 9 milyar dolar ödeme yapacağız. Ham petrol bugünkü fiyat seviyesinde kalırsa 8 milyar dolar daha az ödeyeceğiz. Kasamızda kalacak bu para makroekonomik dengelere de yansıyacak.

TÜSİAD Almanya temsilcisi Alper Üçok, Suudi Arabistan'ın bu politikaya ne kadar dayanabileceğine işaret etti.

Akademisyen Prof. Dr. Özgür Demirtaş ise petrol fiyatlarının çakıldığını söyleyip şu yorumu yaptı:

Dün: Dünya piyasalarına neler olabileceğini yazmıştım. Bugün: Kan Gövdeyi götürüyor...

Sabancı Üniversitesi'nden Gizem Öztok Altınsaç, son fiyatlamaları "tarihi" olarak niteledi.

Petrol fiyatlarındaki sert düşüşün ardından akaryakıt fiyatında gece beklenen 25 kuruşluk indirim beklentisi daha da arttı.

Uluslararası fiyatların şu anki seviyelerde kalması durumunda benzinde salı gecesi 70 kuruş, motorinde 60 kuruş indirim bekleniyor.

Ancak ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin'e göre bu mümkün olmayabilir.

Altın fiyatları 7 yıllık rekoru kırdı

Altın, petrol fiyatları öncülüğünde sert düşen emtia piyasası ve gittikçe genişleyen koronavirüs salgını nedeniyle rekor kırdı. Yatırımcıların güvenli liman arayışıyla spot altın, 2012 aralık ayından bu yana en yüksek seviyesi olan 1700 doları aştı.

2012 aralık ayında 1702,45 doları gören altının onsu, emtialardaki çöküş sonrası bugün gece saatlerinde 1703,1 dolara kadar yükseldi.