Diş hekimleri bulaşma açısından en fazla riski olan meslek gruplarından biri. Hastaların büyük çoğunluğu hasta olduklarını bilmeden hastalığı yayıyor. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Serhat Yalçın, “Salgın döneminde hastaların diş kliniklerine giderken, yanlarında refakatçi buldurmamasını öneriyoruz. Hastalar kliniğe, geniş aralıklı randevu ile gittikleri için, kalabalık bir ortam oluşmuyor olsa da hasta tedavileri arasında klinikler, ultraviole C (UV-C) ve hipokloröz gibi dezenfektanlar ile dezenfekte etmelidir Yüzey dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Hasta aralarında ortamın havandırılması da gerekir” dedi. Prof. Dr. Yalçın ile koronavirüs döneminde diş hekimleri ve hastaların durumları hakkında merak edilenleri konuştuk.

‘TEDBİRSİZ ÇALIŞMAYIN’

- Diş hekimleri virüsle mücadele döneminde hastaları ve kendileri için nelere dikkat etmeliler?

Diş nekimleri Covid-19 pozitif olup asemptomatik (belirtisiz) hastalarla yakın temas halinde olduğundan yüksek risk grubundadır. Hastalarda aeratörlerin (dişin en sert dokusu olan mine dokusunu kaldırmakta kullanılan döner alet) kullanımı, aerosol (hava karışımı) ve sıçrama oluşumu ile bakteri, virüs, mantar ve kanın sıçrayarak bizleri ve çevreyi kontamine (bulaşma) etmesine neden olur. Diş hekimleri için N95 veya üstü solunum maskelerinin kullanılması önerilmektedir. Solunum maskelerinin yanı sıra yüz kalkanı, gözlük, eldiven ve izolasyon elbisesinin kullanımı, hem diş hekimlerinin hem de hastaların sağlığı için son derece önem arz etmektedir. Yapılacak en büyük hata hastalığın geçtiği veya etkisinin azaldığını düşünüp gerekli tedbirleri almadan çalışmaktır.

- Pandemi döneminde diş sorunu yaşayan hastalara nasıl müdahale diliyor?

Hastaların büyük çoğunluğu hasta olduklarını bilmeden hastalığı yaymaktadırlar. Bu nedenle diş sorunu nedeniyle kliniklere başvuran hastalar, Covid-19 pozitif olarak değerlendirip o şekilde önlem alınması çok önemlidir. Covid-19 pandemisi başladığı ilk dönemde Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu, diş hekimlerine karantina döneminde sadece acil tedaviler yapması gerektiğini önermişti. Bugünkü koşullarda ise diş hekimlerinin gerekli önlemleri alarak çalışması ve hastaların da tedbirlerini alarak tedevilerini yaptırması önerilmektedir.

‘PCR TESTİ YAPILMALI’

- Pandemi sürecinde cerrahi müdahalelerde tedavi planlaması nasıl yapılır?

Kliniklerin tedaviye kabul edeceklerin hastalar için bazı temel kriterleri olmalıdır. Hasta seçimi mevcut bilgilerin ışığında kliniklerin kendi koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Hastanın; 65 yaşından genç olması, tıbbi anamnezinde tansiyon, kalp kapak hastalıkları, iskemik kalp hastalıkları gibi kardiolojik rahatsızlıklarının olmaması, diyabet gibi metabolik hastalıklarının olmaması, immünsupresif ve steroid kullanmaması, akciğer hastalığı olmaması, iyileşmemiş kanser, kemoterapi ve radyoterapi hastası olmaması gerekir. Ayrıca hastaların çevresinde, Covid-19 hastası ile temas edip etmedikleri, evde gönüllü karantina altında olup olmadıkları, toplu taşıma kullanıp kullanmadıkları sorularak hastalık için risk teşkil edip etmedikleri araştırılıp ona göre tedavinin uygulanıp uygulanmayacağına karar verilmelidir. Çene cerrahisi girişimi planlanan hastalara PCR testi yapılması önerilebilir. Temel olarak test olsun veya olmasın, her olgunun pozitif çıkmasının mümkün olacağını bilip ona göre her türlü önlemimizi almamız gerekir.