OXFAM: PANDEMİ DÖNEMİNDE SERVETİN ÜÇTE İKİSİ EN ZENGİN YÜZDE 1'LİK KESİME GİTTİ

Oxfam, Covid sonrası artan eşitsizlikle mücadele için servetin yeniden dağıtılması ve en zenginlerden yeni vergiler alınması çağrısında bulundu.

Oxfam, "Survival of the Richest" (En Zenginlerin Hayatta Kalması) adlı raporunu, İsviçre'nin Davos kasabasında bugün Dünya Ekonomik Forumu toplantılarının başlaması öncesi kamuoyuna açıkladı.

25 yıldır ilk kez aşırı zenginlik ve aşırı yoksulluğun aynı anda arttığını vurgulayan Oxfam'a göre, Covid-19'un ekonomik etkileriyle mücadele etmek üzere uygulamaya konulan faiz oranlarını düşürme ve parasal gevşeme gibi politikalar, zenginlerin sahip olduğu mülk ve hisse senetlerinin değerini artırdı.

Raporda, son iki yılda en alttaki yüzde 90'lık dilimde yer alan bir kişinin kazandığı her 1 dolarlık yeni küresel servete karşılık, her milyarderin yaklaşık 1,7 milyon dolar kazandığı belirtildi.

2022'deki küçük düşüşlere rağmen, milyarderlerin toplam serveti günde 2.7 milyar dolar arttı. Pandemi dönemindeki kazanımlar, milyarderlerin hem sayısının hem de servetinin iki katına çıktığı 10 yılın ardından geldi.

Oxfam İngiltere İcra Kurulu Başkanı Danny Sriskandarajah, "Mevcut ekonomik gerçeklik temel insani değerlere hakarettir. Aşırı yoksulluk son 25 yıldır ilk kez artıyor ve bir milyara yakın insan açlık çekiyor ama milyarderler her gün kazanıyor" dedi.

Hükümetlerin azınlığın çıkarları için hareket etmeyi bırakması gerektiğini vurgulayan Sriskandarajah, "Pek çok ülkede en yoksulların süper zenginlerden çok daha yüksek vergi oranlarına tabi olduğu bir sistemi nasıl kabul edebiliriz?" diye sordu ve süper zenginlere daha yüksek vergiler getirilmesi çağrısı yaptı.

Türkiye'de servet paylaşımı

Oxfam Konfederasyonu üyesi Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı'nın (KEDV) paylaştığı verilere göre, Türkiye’de en zengin 13 milyarderin serveti 38,9 milyar dolara ulaştı.

Nüfusun yarısının toplam serveti ise 38,5 milyar dolar.

Türkiye’deki en zengin yüzde 1’lik kesiminin serveti, en alttaki yüzde 90’lık kesimin servetinin 1,4 katı.

Servetin yeniden dağıtılması için vergilendirme

Oxfam raporunda, servetin yeniden dağıtılması konusunda şunlar vurgulandı:

• Gıda ve enerji şirketleri 2022 yılında kârlarını iki katından fazla arttırarak, 800 milyondan fazla insanın açlık çektiği bir dönemde zengin hissedarlarına 257 milyar dolar ödedi.
• Vergi gelirinin sadece yüzde 4'ü servet vergilerinden elde ediliyor ve dünyadaki milyarderlerin yarısı veraset vergisi olmayan ülkelerde yaşıyor.
• Dünyadaki multimilyoner ve milyarderlerden yüzde 5'e kadar vergi alınması halinde yılda 1.7 trilyon dolar gelir elde edilebilir ve bu 2 milyar insanı yoksulluktan kurtaracak ve açlığı sonlandıracak küresel bir planı finanse etmeye yeter.

Kolombiya Maliye Bakanı José Antonio Ocampo rapora yazdığı önsözde "En zenginleri vergilendirmek artık bir seçenek değil, bir zorunluluk. Küresel eşitsizlik tırmandı ve eşitsizlikle mücadelede serveti yeniden dağıtmaktan daha iyi bir yol yok" dedi.

Oxfam, aşırı servet yoğunlaşmasının büyümeyi zayıflattığını, siyaseti ve medyayı yozlaştırdığını, demokrasiyi aşındırdığını ve siyasi kutuplaşmaya yol açtığını vurguladı.

Yardım kuruluşu, süper zenginlerin iklim krizinin başlıca sorumluları olduğunu ve bir milyarderin ortalama bir insandan bir milyon kat daha fazla karbon saldığını, ortalama bir yatırımcıya kıyasla kirletici endüstrilere yatırım yapma olasılıklarının da iki kat fazla olduğunu kaydetti.