OMBUDSMAN NASIL TANIMLANIR?

Bugünlerin revaçta kurumu Ombudsmanlık. Toplumda şu sıralar yeni bir heycan yaratttı. Tabi ki beklentiler de. Malum uzun bir süreden beridir bu makama atama yapılmamıştı. Neden yapılmamıştı? Niçin yapılmamıştı? Konusu hep siyasi nedenlere bağlanıyordu. Hoş böyle bile olsa, açıkçası bunun izah edilecek bir yanı olamaz. Demek ki bu noktada bir hata yapılmış. Sayın Mustafa Akıncı belli ki  bu hatayı iyi tespit etmiş ve  Cumhurbaşkanlığına seçilince ilk icraatlarından birisi Ombudsmanlık makamına atama yapmak olmuştu. Bu yerinde ve doğru bir karardı. Bu atamayla değerli bir hukukçu olan Emine Dizdarlı Ombudsmanlığa getirilmişti. Peki nedir Ombudsman? Görevi nedir? Ne işe yarar? Mutlaka bu konuda 3 aşağı, 5 yukarı herkesin yüzeysel bir bilgisi vardır. Ama bu makamın işlevini daha detaylı da öğrenebiliriz. İşte bunun için google girip tıklmamız yeterli. Ben de öyle yaptım. Google girdim tıkladım ve çeşitli kaynaklardan araştırdım. Kelime kökeni İsveççe'de “arabulucu” anlamına geliyormuş. ‘ombuds’ ve “kişi” anlamına gelen ‘man’ kelimelerinden oluşmuş. Ve aracı kişi anlamına gelmekteymiş. Ombudsman kelimesi İsveççe'de genellikle delege, avukat, vekil veya bir diğer kişi veya kişiler tarafından o kişi veya kişiler adına hareket etmeye ve onların haklarını korumaya yetkili kılınmış kimseyi ifade etmek için kullanılıyormuş. Kurumsal olarak Ombudsman terimi, Parlamento tarafından halkın şikayetlerini dinleyip, çözümlere ulaştırmak üzere seçilmiş kimse veya kimseleri simgelemekteymiş. Ombudsman’ın Türkçe karşılığı için kamu denetçisi, arabulucu, kamu hakemi, medeni hakların savunucusu, parlamento komiseri gibi tanımlamalar teklif edilmiş. Sonuç olarak, Ombudsman kamu hizmetlerinin yürütülüşündeki adaletsizlikler hakkında, konudan etkilenenlerden şikayetleri almak, bu konularda araştırmalar yapmak ve sorunları çözmekle görevlendirilmiş, bağımsız bir kamu otoritesidir. Gördüğünüz gibi son derece önemli bir görev icra ediyor Ombudsmanlık makamı. Peki neden böyle bir giriş yapma gereği duydum. Birincisi,bu makamın yüklendiği misyonların ve sorumluluk alanlarının kamuoyu tarafından  iyice idrak edilmesi gerektiğine inandığımdan. İkincisi, benzeri kurumların işlevsiz kaldığı, ya da siyasetin vesayeti altına girdiği  bir dönemde bu makamın asli görevini yapıp yapamayacağı noktasındaki endişelerimden. Üçüncüsü, Ombudsman makamının yanlışları doğruya çevirme noktasında siyaset üzerinde hukuki olarak yaptırım gücünün bulunmamasıdır. Açıkçası bunlar endişelerim. Ve evet Sayın Emine Dizdarlı makama gelir gelmez bu noktadaki sıkıntıları samimiyetle ifade etmeye başladı. Buna uyarılar da diyebiliriz. Ki bu kamuoyu arasında da büyük bir memnuniyet yarattı. Halktan takdir gördü. Sayın Dizdarlı herkesin yasalara  ve anayasaya saygılı olması gerektiğini ifade ederken, kimsenin de yasa ve anayasayı görmezden gelemeyeceğini belirtti. Bu mesajın Ombudsman Sayın Emine Dizdarlı tarafından verilmesi tabi ki oldukça önemlidir. Malum kendisi uzun yıllar yargıçlık yapmış  değerli bir hukukçumuzdur. Memlekete dair tecrübeleri vardır. Yıllardır yaşadığımız sistemsizlin yarattığı bozuk düzen  içerisinde meydana gelen yanlışları da çok iyi biliyordur diye düşünüyorum.